شفقنا افغانستان- الصباح نوشت: طی پنج سالی که از درگیری و جنگ در سوریه می گذرد هرگز ایران نیم نگاهی هم به رفتن اسد از کشورش یا پناهنده شدن به کشور دیگری نکرده است، هرچند این مساله بارها از زبان دیگران مطرح شده باشد. بشار اسد برای ایران همواره رییس جمهور نظام حاکم برسوریه بوده و خواهد بود. اسد نیز چنین امری را همواره بعید دانسته است حتی اگر به گفته خودش کرسی ریاست جمهوری را از دست بدهد.
تهران به احتمال زیاد همچنان بر موضع خود پافشاری می کند و اسد برایش رییس جمهوری منتخب از سوی مردم است که تنها ملت سوریه حق برکناری او را دارد . از این رو ایران براساس همین موضع از خطاهای نظام حاکم بر دمشق نیز چشم پوشی می کند و این کشور برای حفظ اسد بر کرسی قدرت تاکنون هزینه های زیادی نیز داده است . هدف ایران حفظ اسد و به تبع آن حفظ ارتباط این کشور با حزب الله در لبنان است . ایران قصد ندارد نفوذ خودش را که تا سواحل دریای مدیترانه امتداد پیدا کرده از دست بدهد . نفوذی که از ابتدای سرنگونی نظام شاهنشاهی درایران شروع شد و همچنان درحال توسعه است.
اما ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه که یک متحد دیگر نظام سوریه است گاه اظهاراتی را بیان می کند که با مقامات ایرانی تفاوت دارد . او با دخالت نظامی خود در بحران سوریه بسیاری از توازن قوا را در زمین برهم زد تا حرف آخر را در سرنوشت سوریه بزند. بعد از یک سلسله پیروزی هایی که نیروهای هوایی روسیه کسب کردند و نیز پیروزی هایی که ارتش سوریه با حمایت روسیه بدست آورد ، ناگهان پوتین اعلام کرد اسد مرتکب خطاهایی چه بسا مرگ آور شده است و کشورش در صورت لزوم به او حق پناهندگی خواهد داد . او بعد تلاش کرد این حرف را کمی پیچانده و بگوید گفتگو در این باره هنوز زود است و باید به ملت سوریه اجازه داد تا سرنوشت خود را تعیین کند . وی همچنین تاکید کرد اگر به صورتی دموکراتیک این مساله حل شود اسد ، چه رییس جمهور باشد یا نباشد ، نیازی به رفتن به جایی نخواهد داشت. اظهارات مذکور یک بار دیگر حرف هایی را به خاطر می آورد که پوتین درسال ۲۰۱۲ بیان کرد و گفت می داند که خانواده اسد چهل سال است بر سوریه حکومت می کند ، پس تردیدی وجود ندارد که این مساله باید عوض شود . اما آیا زمان تغییر فرا رسیده است؟
اظهارات اخیر پوتین هم زمان بود با تلاش جامعه بین المللی برای گرد آوردن نمایندگان گروه های مخالف و دولت برای انجام گفتگوهای مستقیم به منظورپایان دادن به نزاعی که تاکنون جان بیش از یک ربع میلیون نفر را گرفته است . وقتی پوتین اشاره کرد که اسد مرتکب اشتباهاتی شده است درعین حال یاد آور شد که اگر دخالت های خارجی نبود و ازخارج پول و اسلحه برای ستیزه جویان فرستاده نمی شد این همه خشونت بروز نمی کرد . اما دومین نکته غافلگیرکننده ای را که بیان کرد این بود که گفت ارتش روسیه حاضر است به صورت یکسان از ارتش اسد و نیروهای مخالف مسلح پشتیبانی کند.
هرچند خیلی ها دربرابر این صحبت ها سکوت پیشه کردند اما بخش اعظمی از مخالفان سوری بخصوص آنهایی که معتقدند توقف استمرار این جنگ و مهاجرت سوری ها به خارج جز با کنار گذاشتن اسد و دادن حق پناهندگی به او تحقق پیدا نخواهد کرد، از آن استقبال کردند . به ویژه آنکه پوتین درشرایط کنونی مانند سدی بزرگ در برابر خواسته های غربی ها مبنی بر کناره گیری اجباری اسد از قدرت ایستاده است.
به هرحال این ها نشان می دهد بین رویکردهای مسکو ودمشق درباره آینده اسد اختلافاتی وجود دارد. نظام سوریه از آنچه در قطعنامه شورای امنیت پیرامون روند انتقال قدرت در سوریه آمده خشنود نیست . این قطعنامه خواستار برگزاری انتخابات آزاد زیر نظر سازمان ملل متحد و مشارکت همه سوری ها در آن شده است . نظام سوریه تلاش کرد مسکو را راضی کند هرطور شده این قطعنامه را تعدیل کند اما موفق نشد .
با وجود اینکه گروه های مخالف نگران آن هستند که انتخابات آینده در شرایطی نامناسب برگزار شود طرفداران نظام حاکم نیز نگران آن هستند که نتایج این انتخابات راضی کننده نباشد. آنها همچنین نگران جدول زمانی آمریکا برای بقای اسد در سوریه هستند که تا ابتدای سال آینده تعیین شده است. این ها همه نشان می دهد مسکو و واشنگتن در صدد دست یافتن به راه حلی برای ایجاد یک نظام جدید سیاسی در سوریه هستند . نظامی که دولت وحدت ملی و هیات دولت انتقالی را در هم ادغام کند . راه حلی که تقریبا هیچ کدام از طرف های درگیر را راضی نمی کند.
به این ترتیب باید گفت اگر پوتین به دنبال آن باشد که تا آخر از بقای اسد به عنوان رییس جمهور سوریه دفاع کند این اظهارات بیشتر به یک نوع مانور سیاسی پیش از برگزاری مذاکرات آینده شباهت دارد اما اگر او به دنبال یک « سوریه مفید » باشد می توان انتظار ترسیم دوباره نقشه راه در منطقه را داشت. به ویژه اینکه حمله نظامی پوتین در سوریه نیز نتایجی را که انتظار می رفت نداشته است.
علاوه بر تمایل تزار برای اینکه چهره ای بی طرفانه در بحران سوریه داشته باشد اوضاع اقتصادی این کشور نیز می تواند بهانه ای برای بیان چنین سخن های بی طرفانه ای باشد. زیرا تحریم های اقتصادی موجب کاهش بهای نفت و گاز شده و منابع تولید روسیه را فلج کرده وسرمایه ها را فراری داده است . به اعتقاد برخی اظهارات سیاسی پوتین تلاشی برای سرپوش گذاشتن بر همین اوضاع اقتصادی ورشکسته بود. به این امید که به این وسیله بتواند گشایشی در وضعیت اقتصادی کشورش به وجود آورد. به هرحال بین تلاش پوتین برای سرپوش گذاشتن بر این وضعیت اقتصادی و قانع کردن سوری ها بر اینکه نظام سیاسی شان باید به طور کامل از نو بازسازی شود ، فضایی به وجود می آید که سرنوشت بشار اسد در آن معلق بوده و انتظار آن را می کشد که تحولات میدانی و چشم انداز آینده گفتگوها تکلیفش را روشن کند.
منبع : الصباح
ترجمه: شفقنا
انتهای پیام