شفقنا افغانستان-8 صبح: پاکستان که این روزها احساس میکند، زیر فشار است، تلاش دارد تا با کابل دوباره روی میز گفتگو بنشیند. چندی قبل اعلام شد که قرار است جنرال قمر جاوید بجوا فرمانده عمومی ارتش پاکستان به کابل سفر کند. سفیر بریتانیا در کابل هم چندی پیش گفته بود که اولویت لندن در افغانستان، میانجیگری برای شروع مذاکره میان کابل و اسلامآباد است. لندن رسماً تایید کرده است که میخواهد میان کابل و اسلامآباد میانجیگری کند.
پاکستان هم برای کاهش فشارهایی که بر ارتش این کشور اعمال میشود، بدش نمیآید که با مقامهای افغانستان روی میز گفتگو بنشیند. از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در ایالات متحده، این تصور به میان آمده است که پاکستان زیر فشار است. دونالد ترامپ بعد از برندهشدنش در انتخابات، یک بار با نرندرا مودی نخست وزیر هند گفتگوی تلفونی کرد. پس از این که دونالد ترامپ رسماً به عنوان رییسجمهور امریکا، شروع به کار کرد نیز حداقل دوبار دیگر با نرندرا مودی نخستوزیر هند صحبت تلفونی داشت.
تحول دیگر در منطقه بازداشت خانگی حافظ محمد سعید بود. حافظ محمد سعید رهبر لشکر طیبه است که از مدتی به اینسو، به جماعت الدعوه تغییر نام داده است. دولت پاکستان حالا این آقا را در خانهاش زیر نظر دارد و به او اجازهی فعالیت آزاد نمیدهد. حافظ محمد سعید یکی از متهمان پروندهی حملهی تروریستی به هوتل تاج محل در شهر «ممبای» هند است. این حمله در سال ۲۰۰۸ اتفاق افتاد و در آن دهها انسان بیگناه جان باختند. لشکر طیبه، القاعده و برخی از افسران کلیدی دستگاه استخبارات پاکستان از متهمان درجهیک این حملهاند. الیاس کشمیری، عبدالرحمان لخوی و حافظ محمد سعید، تروریستهایی هستند که دولت هند آنان را دشمنان درجه یک خود اعلام کرده است.
دولت پاکستان در سالهای گذشته هم حافظ محمد سعید را در حبس خانگی قرار داد، اما پس از مدتی دوباره آزادش کرد. حافظ محمد سعید پس از رهایی از حبس خانگی، دوباره همایشهای ضد هند و امریکا برپا کرد و گفت به جنگ علیه هند ادامه میدهد. تصور عدهای بر این است که گفتگوهای آقای نرندرا مودی با رییسجمهورامریکا، سبب شد که پاکستان حافظ سعید را دوباره درخانهاش حبس کند.
تصور میشود که ادارهی جدید امریکا، پاکستان را زیر فشار قرار داد تا جلو فعالیتهای حافظ محمد سعید را بگیرد. حافظ محمد سعید روابط ژرفی با دستگاه استخبارات نظامی پاکستان دارد. حافظ محمد سعید در فهرست سیاه دولت امریکا نیز قرار دارد. از امکان به دور نیست که امریکا فشار بر پاکستان را حفظ کند تا ارتش این کشور، دیگر گروههای تروریستی را نیز از فعالیت باز دارد.
امریکاییها از دیرباز خواستار توقف فعالیتهای شبکهی حقانی در پاکستان بودند. شبکهی حقانی زیر مجموعهی گروه طالبان افغانستان است. این شبکه بیشتر عملیاتهای تروریستی خونین را در کابل و دیگر شهرهای افغانستان راهاندازی میکند. این شبکه در حال حاضر چندین امریکایی، از جمله دو استاد دانشگاه امریکایی افغانستان را در گروگان دارد. بعید نیست که امریکا از پاکستان خواسته باشد که فعالیتهای این شبکه را متوقف کند و رهبران آن را مثل حافظ سعید حبس کند.
پاکستان هر وقتی که زیر فشار قرار گرفته، تلاش کرده است که با افغانستان گفتگو کند و با دادن وعدهی همکاری به کابل، از میزان فشارها بکاهد. این روش را بارها پاکستان امتحان کرده است. بعید نیست که حالا هم پاکستانیها برای خنثاکردن فشارهای بیشتر ادارهی جدید امریکا به همین تاکتیک متوسل شده باشند. اگر پاکستان بار دیگر با کابل روی میز گفتگو بنشیند، تعارف کند و وعدههای چرب تحویل دهد، این انتباه به میان میآید که اسلامآباد سیاست جدیدی در قبال افغانستان در پیش گرفته است. وقتی این انتباه به میان آمد، طبیعی است که از میزان فشارها بر اسلامآباد کاسته میشود.
اما کابل باید در دام تاکتیکهای پاکستان نیفتد. کابل باید وقتی روی میز گفتگو با پاکستان بنشیند که ارتش این کشور، گامهای مهم برای اعتمادسازی بردارد. پاکستان از فرصت سال ۲۰۱۴ استفاده نکرد و به تمام وعدههایی که در آن سال داده بود، پشت پا زد. این امر وضعیتی را به وجود آورده است که کابل نمیتواند با پاکستان گفتگوها را از سر بگیرد. اگر در چنین وضعیتی رهبران حکومت وحدت ملی روی میز گفتگو با پاکستان بنشینند، مورد انتقاد شدید در داخل قرار میگیرند. به نظر نمیرسد که رهبران حکومت وحدت ملی مایل به قبول این ریسک بزرگ باشند.
رهبران حکومت وحدت ملی شاید وقتی این ریسک را قبول کنند که پاکستان برای اعتمادسازی گامهای مهم بردارد. اگر پاکستان مولوی هبتالله آخندزاده را بازداشت کند و او را به مقامهای افغانستان تحویل دهد، اعتماد حداقلی میان دو کشور شکل میگیرد و سران حکومت وحدت ملی میتوانند با خیال راحت روی میز گفتگو با اسلامآباد بنشینند. اگر پاکستان گامی برای اعتمادسازی برندارد، به سود افغانستان نیست که با اسلامآباد مذاکره کند.
انتهای پیام
www.af.shafaqna.com