پنج‌شنبه 9 حمل 1403

آخرین اخبار

طالبان ساخت قطعه چهارم راه آهن هرات-خواف را به یک شرکت روسی سپرد

شفقنا افغانستان - طالبان اعلام کرده‌اند که قرارداد ساخت...

طالبان در پسابند غور با حمله بر یک خانه دختری را ربودند

شفقناافغانستان- منابع محلی در غور می‌گویند‌ که طالبان یک...

طالبان 5 نفر را در قندهار در ملاءعام شلاق زدند

شفقناافغانستان- منابع محلی می‌گویند که طالبان پنج تن را...

طالبان ‏هفت نفر را در کابل و قندهار در محضر عام شلاق زدند

شفقنا افغانستان- دادگاه عالی طالبان از تطبیق حکم تعزیزی...

حباب ماهی، زشت ترین موجود دریایی+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ حباب ماهی لقب زشت...

وزارت صحت غزه: آمار شهدا در نوار غزه به ۳۲۵۵۲ نفر افزایش یافت

شفقناافغانستان- وزارت صحت فلسطین امروز(پنج‌شنبه) تعداد قربانیان جنگ میان...

وقوع زلزله ۵.۱ ریشتری در مرز افغانستان و پاکستان

شفقنا افغانستان- مرکز زلزله‌نگاری امریکا از وقوع یک زمین‌لرزه...

خبرنگاران در تبعید: عبیدالله احمدی و رامین امیری هر چه زودتر باید از بند طالبان رها شوند

شفقناافغانستان- گروهی از خبرنگاران تبعیدی افغان در امریکای شمالی...

انستیتوت مطالعات استراتژیک استرالیا: طالبان در خصوص مبارزه با داعش و القاعده در افغانستان دروغ می گوید

شفقناافغانستان- انستیتوت مطالعات استراتژیک آسترالیا می‌گوید که ادعای طالبان...

ابراز نگرانی عفو بین‌الملل از نقض حقوق زنان و دختران درپی اخراج مهاجران افغان از پاکستان

شفقناافغانستان- سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید که طرح بازگرداندن اتباع...

آغاز به کار اولین بانک اسلامی در اوگاندا

شفقناافغانستان- اولین بانک اسلامی در اوگاندا آغاز به کار...

فروش آیفون در بزرگترین بازار دنیا حدود 33 درصد کاهش یافت

شفقناافغانستان- فروش آیفون در چین در فوریه نسبت به...

وضعیت آب و هوای کابل و دیگر ولایات/ ۹ حمل 1403

شفقناافغانستان- ریاست هواشناسی طالبان از احتمال بارش باران در...

باران الماس در سیاره نپتون+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ باران الماس در نپتون

پرچم عزا در حرم مطهر امام علی علیه‌السلام برافراشته شد+ تصاویر

شفقناافغانستان- در آستانه سالروز شهادت امام علی علیه‌السلام مراسم...

رییس کمیته روابط خارجی پارلمان آمریکا خواستار آزادی فوری یک شهروند آمریکایی از زندان طالبان شد

شفقناافغانستان- مایکل مک‌کال، رییس کمیته‌ روابط خارجی مجلس نماینده‌گان...

کرن دیکر:محدودیت‌های طالبان بر زنان شاغل سالانه یک میلیارد دالر برای افغانستان هزینه دارد

شفقناافغانستان-  کرن دیکر، کاردار سفارت امریکا برای کابل گفته...

نرخ مواد سوختی و غذایی در بازارهای کابل/ ٩ حمل ١۴٠٣

شفقناافغانستان- قیمت مواد سوختی و مواد غذایی در بازار...

نرخ پول افغانی در برابر ارزهای خارجی/٩ حمل ١۴٠٣

شفقناافغانستان- ارزش پول افغانی در برابر ارزهای خارجی در...

پاسخ آیت شبیری زنجانی درباره حکم نماز و روزه در سفر شخصی با ماشین دولتی

شفقناافغانستان – حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی به...

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان

شفقناافغانستان– دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان را در...

سفر اخیر رئيس اجراییه به تهران؛ از نگاهی ديگر

شفقنا افغانستان- داكتر عبدالله عبدالله ؛ رئيس اجرایی جمهوري اسلامي افغانستان ؛ برای انجام سفری سه روزه ؛ دوشنبه چهاردهم جدی به همراه هيئتي عاليرتبه ؛ متشكل از : «محمد محقق» معاون دوم ریاست اجرایی، سید «حسین عالمی بلخی» وزیر مهاجرین ، «همایون رسا» وزیر تجارت و صنایع، «عبدالباری جهانی» وزیر اطلاعات و فرهنگ ؛ خانم نسرين اورياخيل ؛ وزير کار و امور اجتماعي، محمد بتاش وزير راه و ترابري ؛ حکمت خليل کرزي ؛ معاون سياسي وزات امور خارجه و شماري از مشاوران دفتر رياست جمهوري ؛ وارد تهران شدند و از سوي آقاي اسحاق جهانگيري معاون رئيس جمهور مورد استقبال رسمي قرار گرفتند.

1443393098450_hamid-forootan-20

 دكتر عبدالله ؛ علاوه بر رئیس جمهور ایران ، با مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران ؛ با آقاي اکبر ترکان و خانم معصومه ابتکار نيز ملاقات و مذاکره کرد. رئيس اجرايي افغانستان و هيئت همراه جهت بازدید از ظرفیت‌های ترانزیتی – تجاری به منطقه آزاد تجاری و صنعتی چابهار سفر کردند و از سوی استاندار سیستان و بلوچستان مورد استقبال قرار گرفتند. طرفین در ملاقات‌های انجام شده، پیرامون موضوعات مورد علاقه دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفتگو و تبادل نظر کردند. مذاکرات در فضای دوستانه و صمیمانه انجام شد و بر تعمیق و توسعه مناسبات همه جانبه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی تاکید شد.در نتیجه مذاکرات به عمل آمده میان دو هیات به ریاست دکتر عبدالله عبدالله و دکتر اسحاق جهانگیری؛  سه سند یادداشت تفاهم همکاری در زمینه‌های ورزشی و جوانان، گردشگری و میراث فرهنگی ؛  کار، تعاون و امور اجتماعی؛  به امضا رسید.در پایان سفر رئیس اجرایی دولت افغانستان به ایران، بیانیه مشترک همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های مختلف منتشر شد.

لزوم تقویت دیپلماسی فرهنگی

روابط کهن تاریخی و پیوندهای مشترک تمدنی فرهنگی فی مابین افغانستان و ایران ، بر اهمیت پهنه فرهنگي (ژئوکالچر)  افغانستان برای ایران؛  اشاره دارد.در همین راستا می توان افغانستان را ادامه فرهنگی ایران دانست. چرا که به لحاظ فرهنگی، این دو کشور هم زبان ؛ هیچ جایگزینی ندارند و هیچ کشوری نمی‌تواند جای خالی فرهنگی ایران در افغانستان را پر نماید. دو كشور همسايه و هم زبان می‌توانند با تقویت دیپلماسی فرهنگی و رویکردهایی چون : مبارزه با بی سوادی ؛ تقویت همکاری های فرهنگی و آموزشی در سطوح مختلف ؛  شناسایی ؛ معرفی و انتشار آثار میراث فرهنگی و تمدنی مشترک ؛ انتشار كتاب و مجله‌های علمی ؛ دانشگاهی ؛ تحقیقاتی ،  راه اندازی و تقویت فرهنگستان‌های زبان و ادبیات فارسی و پشتو ، بنیاد فرهنگستان علوم مشترک؛ توجه به آثار تمدنی و فرهنگی و ارزشهای ميراث مکتوب مشترک  ؛ تقويت انجمن هاي دوستي ؛ گسترش همکاریهای دانشگاهی و راه اندازي دانشگاه مشترك ایران – افغان ؛ فعال سازي طرح راديو تلويزيوني مشترك”  نوروز ” ؛ کمک شایانی به همگرایی فرهنگی کنند.

الزامات گسترش روابط و مناسبات راهبردي 

 جمهوري اسلامي افغانستان وجمهوري اسلامي ایران، بیش از هر دو کشور همسایه دیگر در منطقه، مستعد برقراری روابط در سطح راهبردی و استراتژیک هستند. در این شرایط شکننده و حساس جاري ، دو کشور نیازمند همکاری های نزدیک و سازنده و اقدامات و تدابیر هوشمندانه و سنجیده ای هستند که با استفاده از منابع عظیم مشتركات تمدني و فرهنگي ؛ پیوندهای مستحکم و ارزشمند تاریخی دو ملت ؛ نمونه ای نادر از همکاری های نزدیک و دوستانه منطقه ای را برقرار سازند ؛ همکاری هایی که بتواند در فصل تندبادهای ویرانگر و بنیان براندازی که همگرایي منطقه ای را آماج قرار داده است، الگویی بی بدیل و ثمربخش از تعاملات را به نمایش درآورند. مسئولين دو كشور  بر پایه پیوندهای عمیق تمدني و فرهنگي میان دو ملت و با تکیه بر پتانسیل ها و ظرفیت های عظیم و ارزشمندی که در آن وجود دارد ؛ می توانند ساختار یک رابطه درازمدت، مستحکم، پایدار و راهبردی را پی ریزی کنند. مقتضیات جدید در عرصه های امنیت، سیاست، تجارت و ترانزیت، صلح، بازسازی، مبارزه با تروریزم، مواد مخدر و جرایم سازمان یافته، مسایل منطقه ای و امنیت مرزی نیز دو کشور را بیش از پیش نسبت به همدیگر نزدیک و نیازمند می سازد و توسعه روابط در سطح استراتژیک را به یک ضرورت آنی، حیاتی و اجتناب ناپذیر تبدیل می کند.

 واقعيت هاي تنش هاي منطقه و بين المللي ؛ الزام‌های استراتژیک ؛ دو کشور را به همکاری هاي بلند مدت  فرا می‌خواند. فرصت هاي طلايي همسايگي ؛ اشتراكات تمدني و فرهنگي ؛ افغانستان و ايران را به صورت همسایگان کلیدی و نیز گذرگاه عمده حمل و نقل مواد مخدر؛ در آورده است . حدود نهصدو پنجاه کیلومتر مرز مشترک بین ایران و افغانستان، افزايش سطح كشت و تجارت مواد مخدر در افغانستان؛  تنش هاي مستمر قومي- مذهبي در افغانستان ؛ اعمال نفوذ كشور هاي غربي؛ پاكستان و هندوستان و برخي سلاطين عرب ؛ پیامدهای متعدد سیاسی و امنیتی فراواني برای دو کشور همسایه ايجاد كرده است ؛  لذا افغانستان به لحاظ ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی؛ اهميت مضاعفي براي ج.ا.ايران دارد . از منظر فرهنگي و امنيتي نيز افغانستان ؛ خط قرمز وحيات خلوت ج.ا.ايران محسوب مي گردد.  

 اگر چه وابستگي شديد اقتصادي و تاثير پذيري سياسي افغانستان به کمک‌های خارجی؛ انكار ناپذير است ؛ اما کشورهای غربی و عربی ؛ چندان نگاه مثبتی به حضور و گسترش روابط ایران و افغانستان ندارند . برخی گروه‌ها ي افغان نيز مدعی مواضع ضد خارجي ؛ بويژه ضد ایرانی و شيعه ؛ هستند و سعي مي كنند اختلاف نظر در خصوص نحوه رفتار با مهاجرين افغاني و يا مسئله تقسیم آب رودهای مرزی ؛ به‌ویژه هیرمند و هریررود ؛ را به تنش در روابط بین دو کشور همسایه ؛ مبدل سازند. حضور نيروهاي خارجي ؛ فعاليت قاچاقچيان بين المللي سلاح و مواد مخدر ؛ فعاليت گروههاي افراطي در مرزهاي ايران ؛ افزایش حضور داعش در افغانستان، تعمیق و گسترش همکاری‌های امنیتی دو کشور را اجتناب‌ناپذیر کرده است.

جمهوري اسلامي ايران ؛ به مثابه پل صلح و اعتماسازی منطقه ؛ از جمله کشورهایی ا‌ست که نقش عمده ای در نوسازی و بازسازی سیاسی و اقتصادی افغانستان داشته است. به دلیل همسايگي و پیوندهای مشترک ؛ بیش‌ترین مهاجرین افغانستانی را پذيرفت ؛ اگر چه برخی مسائل ذي ربط با مهاجرین افغانستانی دیرزمانی است شرايط سخت و هزینه های هنگفتی براي ايران فراهم آورده و گاه ابزار فشاری برای هر دو دولت محسوب مي گردد . سقوط طالبان بهترین فرصت را جهت ایفای نقشی فعال‌تر در اختیار ايران  قرار داد ؛  چنان چه تهران پس از سقوط طالبان سهم مهمی در برگزاری کنفرنس بُن و تشکیل حکومت انتقالی بر عهده داشت و در بازسازی افغانستان هزينه هاي كلان سياسي و مالي را تقبل و پرداخت کرده است . مسلما  با افزايش فعاليت هاي ديپلماسي عمومي؛ طرفين خواهد توانست مشكلات مذكور را تا حدي برطرف سازند.‏مشاورت ؛ همکاری‌ها ي مستمرو هماهنگي هاي صميمانه تهران و کابل؛ يقينا نقطه عطفی برای رشد و بالندگی بیش‌تر همکاری‌های منطقه‎ای و نویددهنده امنیت و صلح پایدار در منطقه است‏ و در بهبود اوضاع در منطقه، بازگرداندن صلح به افغانستان و استفاده از تجربیات یکدیگر مهم و موثر است.  انسجام و اجراي برنامه‌های مشترک کاری مسئولين ايران و افغانستان ؛ ضمن آن كه خواست هاي دو كشور را به موفقیت نزدیک‌تر مي نمايد ؛ از مشکلات موجود در منطقه نيز خواهد كاست.

لزوم بسط روابط اقتصادي

هر چند ج.ا. ایران در ردیف نخست کشورهایی است که کالاهایش در بازار افغانستان ارایه می‌شود ؛ اما توانمندی‌های اقتصادی به کار گرفته شده توسط دو کشور، متناسب با مشترکات موجود نیست.تبادل اقتصادی ایران و افغانستان سالانه حدود دو و نیم  میلیارد دلار است. با توجه به الحاق افغانستان به سازمان تجارت جهانی می‌توان زمینه را برای امضای قرارداد تجارت آزاد بین ایران و افغانستان فراهم گردد.با توجه به رویکردهایی چون تسهیل صدور روادید برای بازرگانان دو کشور ؛ می توان توانمندی‌ها و فرصت‌های زیادی به ویژه در عرصه اقتصادی را گسترش داد. با توجه به علاقه وتلاش  افغانستان جهت وصل به بازارهاي جهاني از طریق بندر چابهار ایران  و تبدیل بندر چابهار به یک بندر بین‌المللی ترانزیت کالا؛ رهايي افغانستان از وابستگي شديد به تجارت از طريق پاکستان، از اهميت زيادي برخوردار است.

تحليل

 خاندان حاكم بر عربستان؛ در پی بروز بحران هاي اجتماعي داخلی  و نیز مشكلات عديده خارجي كه همانند دومينوي سياسي حاكميت آنان را به خطر انداخته است با ايجاد بحران منطقه اي؛ نوعی ” ال نینوی دیپلماسی منطقه ای” را به جریان انداخته اند كه سایه ای از وحشت ؛ تهدید را بر فراز همکاری های منطقه ای گسترده است. یکی از نتایج این اقدامات خرابکارانه و نا بخردانه آنان ، رشد سریع و بی مهار تروریزم بین المللی در کشورهای منطقه از جمله افغانستان است.

حکومت وحدت ملی تلاش کرده است تا به همگرایی منطقه‌ای توجه بیشتري داشته باشد. این رویکرد نشان از توجه ویژه افغانستان به همکاری‌های منطقه‌ای دارد.از زمان تشکیل حکومت وحدت ملی این نخستین سفر رسمی رئیس اجرایی افغانستان به ایران است . پس از سفر اشرف غني ؛ رئيس جمهور افغانستان ؛ «عبدالله عبدالله» رئیس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان دومین مقام ارشد دولت افغانستان است که در سال جاری به ایران سفر کرد.  اگر چه سفر مذكور در سایه  اعدام شيخ نمر باقر النمر؛  فقيه و روحاني برجسته عربستاني توسط حکومت سعودي ها و هیاهوی رسانه ای متعاقب آن ؛  قطع روابط همه جانبه  ایران وآل سعود ؛ چندان مورد توجه رسانه ها قرار نگرفت. اما آنچه به طور رسمی از مذاکرات دو طرف منتشر شده ؛ تأکید برارتقاء روابط و مناسبات ؛تداوم همكاريها؛ عزم مبارزه مشترك با مواد مخدر و گسترش تجارت است. . ضمن گفت‌و‌گوها بارها از سوی مقامات ایرنی بر این مهم تأکید شدکه افغانستان برای تهران امنیت ویژه‌ای دارد و آرامش در افغانستان به مثابه امنیت و آرامش در ايران ؛ مهم تلقي مي گردد.

 اينك پس از حوادث ولایات قندوز و هلمند ؛ دولتمردان افغانستانی به خوبی دریافته‌اند که پیمان نامه های تحميلي امنیتی آمريكا ؛ عملاً برای مبارزه مستقیم با تروریست‌ها در زمان لازم، کارآیی چندانی ندارد. حوادث جاري در افغانستان و نيز رخداد هاي منطقه اي و بين المللي ؛ سبب شده است تا دولت وحدت ملی، برخلاف مسیر آغازین خویش، کم کم تمایل و نیاز به همکاری با تهران و مسکو را مطرح و علنی سازد. البته مشکل بزرگ برای این چرخش تاریخی، نفوذ و فشارهاي آمریکا و هم سو هایش ؛ از جمله : پاکستان و حاكمان آل سعود هستند . اما پیشنهاد طلایی ایران؛ در خصوص استفاده از بندر چابهار ؛ به جاي بندر کراچی (رگ حیاتی تبادل کالا برای افغانستان) گزینه‌ای عالی به شمار می رود. ضمن آن كه  تهران ؛ فشارهای معمول اسلام آباد را بر افغانستان‌ نخواهد داشت. چنين مي نمايد كه مهم‌ترین هدف دکتر عبدالله در سفر اخیر ؛ بررسی و نهایی سازی این طرح بود.

هرچند واقعیت‌های راهبردی در منطقه ؛ به صورت یک عامل جبری، کشورهای منطقه را به سوی همکاری با یکدیگر سوق می‌دهد. جمهوري اسلامي افغانستان؛ همواره ناگزیر از تاثیرپذیری‌های پیرامونی است. تحولات افغانستان ارتباط مستقیم با تحولات پیرامونی این کشور دارد. تجربه چند دهه جنگ و خشونت در افغانستان نشان داد که بدون یک توافق و اجماع نظر منطقه‌ای ؛ افغانستان از گرداب جنگ و خشونت بیرون نخواهد آمد و ثبات و امنیت پایدار تامین نخواهد شد . دو كشور در موضوع برقراري ثبات و امنیت در منطقه و بويژه در افغانستان ؛ فعالیت قاچاقچيان مواد مخدر و گروه‌های افراطی در مرزهای شرقی ایران؛ نقطه نظرات مشابهي دارند كه این موارد ؛ همکاری تنگاتنگ دو كشور را اجتناب ناپذير كرده است . در راستاي ايجاد زمينه هاي مذاكره دولت وحدت ملي با گروه هاي تقريبا مستقل طالبان و برقراري صلحي پايدار ؛  مقابله با گروه های افراطی – تکفیری در افغانستان ؛ ج.ا.ایران ؛ می تواند شرايط لازم و موقعيت  های مناسب برقراري ثبات ؛ صلح ملي در افغانستان را فراهم سازد .  

چنين مي نمايد كه سفرهای دولت مردان كابل به کشورهای همسايه و منطقه‌ای ؛ ره آورد هاي ماندگار تري نسبت به سفرآنان به آمریکا و اروپا داشته باشد ؛ زيرا در راستاي دستيابي به راه حل معضلات افغانستان و بحران منطقه‌ ؛ كشور هاي همسايه و منطقه؛ بيشتر از کشورهای غربی ؛ نيازمند و صادق هستند. در واقع  کشورهای غربی؛ عامل اصلي بی‌ثباتی در افغانستان و منطقه‌ ؛ بودند ؛  هستند ؛ خواهند بود .

 احمد مرجاني نژاد – كارشناس مسائل افغانستان

       سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی – معاونت بین الملل – اداره کل فرهنگی آسیا و اقیانوسیه .

انتهای پیام

www.af.shafaqna.com

اخبار مرتبط