شفقنا افغانستان- دیوید ایگناتیوس مقاله نویس واشنگتن پست در پنجم ژانویه ، عربستان سعودی را با عنوان یک «سلطنت وحشت زده» توصیف کرد، و هشدار داد «کشور هایی که احساس آسیب پذیری می کنند، گاهی اوقات دست به انجام کارهای شتابزده و بی فایده ای می زنند.»
همانطور که پیش بینی می شد، اعدام شیخ نمر النمر (روحانی شیعه) و ۴۶ تن دیگر در روز دوم ژانویه به اتهام افراط گرایی و تروریسم، موجی از خشم و تظاهرات را دربین شیعیان در سراسر خاور میانه به راه انداخت. این اقدام روابط پرتنش تهران و ریاض را بدتر کرد. عربستان سعودی نمی توانست انتظاری جز این داشته باشد. این کشور پادشاهی پس از انکه تظاهرات کنندگان در تهران به سفارتش حمله کرده و آنجا را به آتش کشیدند، روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرد. البته همان زمان یک دیپلمات ایرانی به مقاله نویس المانیتور گفت: «در سال های اخیر ما هیچ رابطه ملموس دیپلماتیکی با ریاض نداشتیم»
از بین ۴۷ نفری که اعدام شدند، گفته شد ۴۶ نفرشان با تشکیلات القاعده مرتبط بودند. وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به این امر در بیانیه ای گفت: «آمریکا مشخصا در مورد اعدام روحانی برجسته (شیعه) و فعال سیاسی نمر النمر نگران است، زیرا درست در همان زمانی که درمنطقه نیاز به کاهش اختلافات فرقه ای احساس می شود، این اقدام خطر تشدید تنش را افزایش داد.» فیلیپ لوتر از سازمان عفو بین الملل ، محاکمه شیخ النمر را «اقدامی سیاسی و بسیار ناعادلانه» خواند و گفت : « کشتن نمر و سه تن دیگر از شهروندان شیعه به اتهام تحریک خشونت در استان شرقی عربستان بیانگر این است که سعودی ها از مجازات اعدام به نام مبارزه با تروریست و به نیت تسویه حساب و سرکوب مخالفان استفاده می کنند.»
محمد النمر برادر باقر النمر روحانی اعدام شده گفت: «صادق الجبران وکیل مدافع شیخ نمر با مهارت از او دفاع کرد. اما به اعتقاد من محاکمه جنبه سیاسی داشت و حکم اعدام او از پیش تعیین شده بود.» محمد النمر در ادامه توضیحات خود در مورد حکم اعدام شیخ النمر گفت: « زمانی که اخبار حکم اعدام او به بیرون درز کرد ما تضوز کردیم چون اعضای القاعده و داعش در بین اعدامی ها هستند ، حکومت برای جلب رضایت برخی اعضای جامعه اهل سنت و ایجاد یک نوع تعادل فرقه ای به عمد نام شیخ نمر را هم در بین اعدامی ها قرار داده است . اما بعدا متوجه شدیم خلاف این قضیه صادق است. در واقع هدف آن ها خلاص شدن از شر شیخ نمر بود و اضافه کردن چند تروریست به لیست اعدامی ها ، یک پوشش بر این کارشان به حساب می آمد. این قضیه زمانی روشن شد که ۴۲ نفر از ۴۷ اعدامی ها، بین ۱۰ تا ۳۰ سال در انتظار اجرای حکم خود بودند اما شیخ نمر تنها کمی بیش از یک سال پیش محکوم شده بود .»
اعدام شخصیت های وابسته به القاعده خود داستانی دیگر است. پیش تر گفته شده بود عربستان سعودی می تواند هدف بعدی داعش باشد . این اعدام ها باعث خواهد شد القاعده و داعش با نیت انتقام جویی عملیات خود در عربستان را گسترش دهند.
فرایند صلح سوریه که شکننده بود در حال حاضر بین مرگ و زندگی دست و پا می زند و این هیچ جای تعجبی ندارد. استفان دیمستورا فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، روز پنجم ژانویه در ریاض به منظور نجات مذاکرات سوریه با عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان و نمایندگان اپوزسیون سوری دیدار کرد. با وجود اینکه عادل الجبیر به تعهد خود به فرایند مذاکرات وین برای صلح در سوریه تاکید کرد، تقریبا دور از ذهن خواهد بود که ایران و عربستان سعودی به این زودی ها با یکدیگر آشتی کنند تا آرامش به مردم تحت محاصره درسوریه باز گردانده شود. ازاین رو متاسفانه نمی توان انتظار دست یابی به نتیجه ای مطلوب از مذاکرات ۲۵ ژانویه آینده داشت.
این اعدام ها با تشدید حملات هوایی و زمینی نیرو های ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در یمن همزمان شده است. بان کی مون دبیر کل سازمان ملل روز هشتم ژانویه گفت، «او عمیقا نگران» گسترش عملیات نظامی به ویژه در مناطق مسکونی و همچنین گزارش های مبنی بر بکار گیری بمب های خوشه ای توسط نیرو های ائتلاف به رهبری عربستان سعودی است. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد یک اطاق بازرگانی، یک سالن عروسی و یک مرکز نابینایان هدف حملات هوایی سعودی ها در روز های اخیر بوده است. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، در نامه ای به بان کی مون نوشت که: « استراتژی سعودی ها این است که توافق هسته ای را بر هم بزنند و تنش های منطقه را تشدید کنند» او در همان نامه ادعا کرد در روز هفتم ژانویه سفارت ایران در یمن هدف حملات هوایی سعودی ها قرار گرفته است. تا کنون بر اثر جنگ در یمن ۲۸۰۰ نفر جان خود را از دست داده اند.
به اعتقاد بروس ریدل (کارشناس برجسته آمریکا در حوزه امنیت)، «عربستان سعودی اکنون با یک طوفان تمام عیار از سقوط قیمت نفت مواجه است و از طرف دیگر با جنگ بی پایان در یمن، تهدیدات تروریستی همه جانبه، دشمنی و رقابت شدید منطقه ای با ایران دست به گریبان است.» در گزارش صندوق بین المللی پول در اکتبر ۲۰۱۵ آمده است که :«گرچه قدرت مالی عربستان برای این کشور مصونیت هایی ایجاد کرده است تا مجبور نباشد هزینه هایش را به سرعت کاهش دهد، اما نیاز به ایجاد یک طرح میان مدت تثبیت مالی و اصلاح تدریجی حس می شود» ریدل در ادامه می گوید:« دولت مرفه عربستان که برای بهداشت، مسکن، بنزین ارزان و آموزش رایگان یارانه می داد، اکنون به دلیل کسری بزرگ به وجود آمده در درآمد های نفتی اش و هزینه های فزاینده دولت ناگزیر است این یارانه ها را قطع کند. کسری بودجه سال گذشته عربستان به ۹۸ میلیارد دلار رسید که باعث شد ذخیره ارزی آن کشور از ۸۲۷ میلیارد دلار به ۶۴۰ میلیارد دلار کاهش یابد. با بازگشت ایران به بازار نفت ، درآمد عربستان در سال ۲۰۱۶ حتی سریع تر از قبل هم کاهش خواهد یافت.
هفته گذشته خبر رسید که سعودی ها در نظر دارند سهام شرکت آرامکو، بزرگترین تولید کننده نفت در جهان را به فروش برسانند . به این شرکت به طور وسیعی به عنوان یک وسیله ایجاد تعادل در بودجه عربستان نگریسته می شود . محمد بن سلمان ، جانشین ولیعهد و پسر ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود پادشاه عربستان که وزیر دفاع و رئیس شورای امور اقتصادی و توسعه این کشور هم هست، به روزنامه اکونومیست گفت پادشاهی عربستان برنامه اقتصادی دراز مدتی در نظر دارد که شامل قطع یارانه ها، اصلاحات اقتصادی و خصوصی سازی است . به هرحال اقتصاد مرفه عربستان باید کاهش پیدا کرده و یارانه ها قطع شود، اما چنین اصلاحاتی یا تغییراتی قطعا عواقب سیاسی و اجتماعی به دنبال خواهد داشت . به خصوص وقتی این مساله با سقوط آزاد قیمت نفت و وضعیت امنیتی پادشاهی عربستان سعودی در نظر گرفته شود باید گفت این کشور در بد مخمصه ای گرفتار آمده است .
منبع : المانیتور
ترجمه: شفقنا
انتهای پیام