شفقنا افغانستان- ارکستر سازهای بادی می نوازد و نوازندگان با آن یونیفورم های آبی رنگ شق و رق و سازهای پولیش خورده و براق در امتداد جایگاه رژه می روند. وزیر امور خارجه از راه می رسد. همزمان افتتاحیه های زیادی جشن گرفته می شود و فروشگاه ها و کافه ها باز شده و بر سر در همه آنها پرچم سرخ و سیاه و سبز به مناسبت پنجمین سالگرد انقلاب نصب شده است.
در پایتخت یعنی طرابلس هیچ نشانه ای دال بر این که در لیبی یک جنگ داخلی جریان دارد دیده نمی شود.
پیشاپیش کاروان وزیر امور خارجه یک خودروی حامل دستگاه های اخلال در امواج حرکت می کند. به کمک این دستگاه ها می توان چاشنی بمب های کنترل از راه دور را از کار انداخت. چند کنسول و دیپلمات کشورهای همسایه نیز همراه این کاروان دیده می شوند. وزیر امور خارجه پس از خوش و بش کوتاهی با حاضران یک درخت زیتون کاشته و در نهایت با خوشحالی یک ساختمان یک طبقه اداری را افتتاح می کند.
اما همه این مراسم شبیه به یک نمایش و سناریو به نظر می رسد. زیرا “علی ابو زعکوک” وزیر خارجه دولتی است که از سوی جامعه بین الملل به رسمیت شناخته نمی شود. سیاستمداران در طرابلس کشور و دولتی را به نمایش می گذارند که همین امروز نیز به سه بخش تجزیه شده و در آستانه فروپاشی قرار دارد. یگان های دو دولت علیه یکدیگر می جنگند و قبایل و شبه نظامیان مختلف در همه کار مداخله می کنند و ملت از هم گسسته شده اند و این گروه تروریستی داعش است که در سایه این هرج و مرج گسترش پیدا می کند. این کشور می رود تا به یک سوریه جدید بدل شود. ترور و وحشت به کشورهای همسایه لیبی نیز سرایت کرده است. همین چند روز پیش بود که یک گروه ضربت ظاهرا اسلام گرا به تونس حمله برد. در همین حال هواپیماهای آمریکا مواضع داعش در لیبی را هدف قرار داده و افزون بر آن آمریکایی ها و کشورهای غربی در حال بررسی یک حمله بزرگ و گسترده به لیبی بسر می برند. این مساله را نیز نباید فراموش کرد که لیبی وابسته به درآمدهای حاصل از فروش نفت است. اما حوزه ها و منابع نفتی، خطوط لوله و پالایشگاه ها بی نهایت آسیب پذیر بوده و بدین صورت لیبی صحنه تمام عیاری از تراژدی بعدی جهان عرب خواهد بود.
هنگامی که معمر قذافی در پاییز ۲۰۱۱ و پس از ۴۲ سال دیکتاتوری سرنگون شد، انتخابات برگزار گردید و یک قانون اساسی موقت تصویب شد و بار دیگر سطح تولید نفت به سقف پیش از انقلاب رسید اما پس از آن بود که اختلاف های کهنه سر باز کرد. فراکسیون های اسلام گرا در انتخابات تابستان ۲۰۱۴ نتایج بسیار بدی گرفتند و به همین خاطر دولت حاکم اعلام کرد که نتایج آن انتخابات فاقد اعتبار است. نمایندگان تازه انتخاب شده به دور دست ها یعنی به سمت شرق و بیضا و تبروک فرار کردند و در آن جا یک پارلمان موازی تشکیل دادند.
و از آن زمان دو دولت و دو ائتلاف شبه نظامی در لیبی وجود دارد و این دو گروه مرتبا با یکدیگر درگیر می شوند. همین دو هفته پیش بود که جنگ و درگیری ها در بن غازی پایان گرفت. اما این کار زمانی امکان پذیر گشت که ژنرال تام الاختیار دولت شرق یعنی «خلیفه هفتر» توانست آن شبه نظامیانی را که از سوی طرابلس پشتیبانی می شدند از منطقه بیرون کند.
اما ظاهرا این وضعیت برای اشغالگران داعش چندان بد نیست. یگان های گشتی این گروه تروریستی خیلی زود خود را به خاک لیبی رساندند زیرا در صورت شکست داعش و گروه های مشابه در سوریه و عراق، لیبی بهترین محل برای فرار و اختفا محسوب می شود. در فوریه سال پیش بود که نیروهای داعش به صورتی برق آسا زادگاه قذافی یعنی شهر سرت را به اشغال خود درآوردند. از آن زمان این گروه بر ساحلی به طول ۳۰۰ کیلومتر تسلط دارند و نفرات آنان به ۶ هزار نفر رسیده است.
آن دولت های رقیب اما قادر به متوقف ساختن داعش نیستند. هر یک از اردوگاه ها و فراکسیون های موجود تنها و تنها خود را برای تصمیم گیری برای کشور شایسته و محق می داند. از نظر آنها یگان های خارجی نیز با چراغ سبز آنها می توانند به این کشور بیایند. اما کسب توان حمله و عملیات منوط به تشکیل یک دولت مشترک است. برخی از گروه های شبه نظامی در لیبی اعلام کرده اند که چنانچه آمریکا شکیبایی خود را از دست داده و دست به یک حمله گسترده نظامی بزند آنها نیز علیه آمریکایی ها خواهند جنگید. بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که حتی اگر داعش از نظر نظامی تحت فشار باشد از نظر سیاسی یک پایگاه مطمئن در لیبی خواهد داشت.
در دسامبر گذشته طرفین جنگ در لیبی با میانجی گری سازمان ملل متحد امضای خود را پای طرح صلحی گذاشتند که تشکیل یک دولت وحدت ملی در آن پیش بینی شده بود. و امروز هیچ یک از دو طرف خود را ملزم به رعایت مفاد آن توافقنامه نمی بیند. «عواد محمد عبدالصدیق» معاون رییس جمهور که در کاخ شماره یک واقع در وسط یک پارک پر از ویلا در طرابلس که زمانی برای سکونت میهمانان خارجی قذافی از آن استفاده می شد اقامت دارد بر این عقیده است که امتیازهای بزرگ این توافقنامه حرف پوچی بیش نیست: «این ما هستیم که پایتخت، بخش بزرگی از ملت و اکثر گروه های مسلح را تحت کنترل داریم و این گروه ها از ما پشتیبانی می کنند».
این دولت اما در پایان ماه فوریه شاهد بود که تا چه اندازه ضعیف و شکننده است و خود نیز به این واقعیت اقرار داشت. وضعیت در شهر صبراته واقع در ۸۰ کیلومتری غرب طرابلس بار دیگر تحت کنترل نیروهای دولت طرابلس است. در همان زمان نیروی هوایی آمریکا اروگاه آموزشی داعش در غرب لیبی را هدف قرار داده و بیش از ۴۰ نفر بر اثر این بمباران کشته شدند و طی چند روز پس از آن نیروهای داعش به صورت همزمان به حملات خود افزایش داده و بسیاری از قربانیان خود را گردن زدند.
اما سخنگوی دولت طرابلس اطمینان می دهد که روزنامه نگاران می توانند به این مناطق سفر کنند. با این حال بهتر است که این سفرها به وسیله هلی کوپتر انجام گیرد زیرا نه تنها داعش بلکه قبیله ورشفانه که به دلیل آدم ربایی هایش شهرت دارد منطقه وسیعی میان صبراته و طرابلس را در اختیار داشته و همه راه های منتهی به غرب را مسدود کرده است.
هلی کوپتر ما پس از ۲۵ دقیقه پرواز بر روی باند تنها فرودگاه سوارا واقع در نزدیکی مرز تونس فرود می آید. نگهبانان با هیجان و دستپاچگی همه چیز را زیر نظر دارند. هیچ کس از طرابلس به آنان خبر ورود چند خبرنگار خارجی را نداده است. یکی از نگهبانان به سرعت و بدون آن که جایی برای چانه زدن گذاشته باشد می گوید: «ما به هیچ عنوان نمی توانیم شما را به صبراته ببریم. افراد ما به شدت در حال جنگ هستند. بی جهت منتظر نباشید زیرا این کار بسیار خطرناک است. همین الآن برگردید فورا!».
قبل از پرواز بازگشت، هفت غیرنظامی که ظاهرا از مدت ها پیش منتظر امکانی برای خروج از این منطقه بوده اند سوار هلی کوپتر می شوند. هلی کوپتر به دلیل وزن بیش از ظرفیت خود با عدم تعادل پرواز کرده و در نهایت دوباره در طرابلس فرود می آید، گویی که هیچ اتفاقی نیفتاده است.
آرامش موجود در پایتخت اما آرامشی ناپایدار است زیرا داعش مانند یک گیاه هرز خودرو و زیرزمینی گسترش می یابد. داعشی ها در همه نقاط لیبی عامل و جاسوس دارند و به راحتی در مسیرهای بیابانی به سمت جنوب رفت و آمد می کنند.
یکی از فرماندهان «نیروی ویژه مقاومت» در طرابلس که تحت امر وزارت کشور دولت موازی قرار دارد با ناخشنودی می گوید: «از چهار ماه پیش به ما هشدار داده اند که داعش در صبراته مستقر شده است. اما هیچ اتفاقی نمی افتد». به گفته وی رهبری سیاسی طرابلس هیچ برنامه و نقشه ای برای متوقف ساختن داعش ارائه نکرده است. حتی «محمد الناس» وزیر دفاع دولت طرابلس نیز به این ضعف اذعان دارد و می گوید: «بهترین اقدامی که می توانیم انجام دهیم اعزام حداقل دو یا سه گردان به سوی شهر سرت است. اما ارتش وضعیت اسف باری دارد». در عین حال به گفته وزیر دفاع طرابلس خطر بزرگ تر همان حضور ژنرال هفتر در شرق است: «اگر هفتر از میان برود هشتاد درصد مشکلات حل می شود». جالب آن که دولت مستقر در شرق نیز اظهارات مشابهی در مورد دولت طرابلس عنوان می کند.
ادامه دارد…
منبع: اشپیگل
ترجمه: محمدعلی فیروزآبادی- شفقنا
انتهای پیام