شفقنا افغانستان-نشریه ژاپنی دیپلمات در مطلبی در مورد وضعیت اسفناک مهاجران افغان نوشت: مهاجران افغان نه در غربت غرب جایی دارند و نه در وطن، بطوریکه در بازگشت به وطن مشکلات زندگی هم در کمین آنها است.
نویسنده با اشاره به اینکه تا قبل از شروع بحران سوریه؛ افغانستان بزرگ ترین کشور مهاجر فرست در جهان بود، نوشت: مهاجران افغان اکنون در برزخ ماندن و بازگشت به وطن معلق مانده اند.
در 36 سال گذشته مهاجران افغان مترصد آن بوده اند که به محض عادی شدن اوضاع و برقرار شدن صلح به وطن برگردند اما اکنون بیش از 180 هزار افغان تقاضای پناهندگی به اروپا داده اند و از این میان فقط حدود هزار نفر برای بازگشت به کشور اظهار تمایل کرده اند که در صورت ثبات و عدالت در کشور به وطن بازگردند اما همین که این افغانها به وطن بازگشتند، دور تازه درگیری ها در کشور کلید خورد.
با عقب نشینی شوروی در سال 1989 از افغانستان و سقوط دولت کمونیست افغانستان در سال 1992، بیش از دو میلیون پناهنده افغان مقیم پاکستان و ایران داوطلبانه به وطن بازگشتند اما در همان حال جنگ داخلی در افغانستان درگرفت و همه امیدها برای برقراری صلح و ثبات در کشور برباد رفت و دوباره موجی جدید از مهاجرت در کشور کلید خورد.
در این مقاله نوشته شده است، کشورهای اروپایی مترصدند به هر نحوی شده پناهجویان افغانی را که در صف انتظار دریافت پناهندگی این کشورها هستند را به وطنشان بازگردانند. انبوهی از این پناهجویان در اردوگاه های دوزخی دو کشور پاکستان و ایران سکنی داده شده اند.
در ادامه مطلب آمده است: «اما جمع انبوهی از این پناهجویان که به وطن بازگشته اند در شرایط سختی بسر می برند. آنها دارایی و اموال غیر منقول خود مانند خانه و زمین را در بازگشت به وطن از دست داده اند و اینک در اعاده آنها با مشکلات دشواری مواجه هستند. 10 سال پیش قانونی تصویب شد که بر اساس آن هر شهروند مهاجر در صورت بازگشت به وطن می تواند املاک و مستغلاتی را که پیش از مهاجرت داشته است اعاده کند.»
در ماه فوریه «توماس دو مایزیره» وزیر کشور آلمان اعلام کرد که یک فروند هواپیما حامل مهاجران افغانی را که مایل به بازگشت به کشور بوده اند به افغانستان فرستاده است.
وی تاکید کرد که این مهاجران در صورت ماندن در آلمان هیچ شانسی برای برخوردار شدن از یک زندگی خوب و مناسب نخواهند داشت.
سفارت آلمان در کابل هم به نوبه خود سعی کرده است به انحاء مختلف جلوی جریان سیل مهاجرت افغانها به آلمان را بگیرد و حتی با نصب بیلبوردهایی در سطح شهر کابل افغانها را به تأمل در این قضیه دعوت کرده است.
آلمان مهاجران افغان را به عنوان مهاجران اقتصادی می شناسد؛ نه آوارگان جنگی. در این شرایط؛ دولت آلمان دیگر ملزم نخواهد بود به این افراد پناهندگی اعطا کند.
اما افغان هایی هم که به وطن بازمی گردند در بلاتکلیفی بسر می برند.
یک گزارش مطالعاتی که چندی پیش از سوی «شبکه تحلیلگران افغانستان» Afghanistan Analysts Network منتشر شد به مشکلات افغانهایی که به وطن باز می گردند اشاره کرده است.
از جمله مشکلات مهم این افراد اعاده اموال و دارایی های منقول و غیر منقول آنهاست.
با وجود آنکه قوانین و آئین نامه هایی در این زمینه تصویب شده است اما این اموال و دارایی ها به این افراد عودت داده نمی شود.
گزارش فوق اشاره می کند که کشور افغانستان در چند دهه اخیر هرگز رنگ آرامش به خود ندیده است تا ساز و کارهای قانونی در مورد تعیین مالکیت اراضی این کشور تدوین شود. در این مدت قوانین کشور هم تغییر کرده است و وضعیت بشدت آشفته و در هم و برهمی از قوانین مملکتی بوجود آمده است.
قانون مصوب سال 2011 صراحت دارد که مالک درصورت بازگشت قانونمند به کشور حق اعاده ملک خود را دارد؛ اما در عمل اینگونه نیست. بسیاری از این افراد در بازگشت به کشور قادر به اعاده اموال و دارایی های غیرمنقول خود مانند خانه و اراضی نیستند.
تصرف کنندگان این اموال اینک اسنادی در اختیار دارند که از مدعای مالکیت آنها بر این اموال دفاع می کند.
قانون مصوب سال 2001 تمام حقوقی که مردم از طریق اصلاحات ارضی در دهه های 1970 و 1980 کسب کرده اند را ملغی اعلام می کند.
یکی از نواقص کار، ناکافی بودن اسناد و مدعاهای متناقض است. مشکل دیگر این است که بسیاری از مهاجران هرگز زمینی نداشته اند که اکنون روی آن کار کنند.
طبق مصوبات جدید،دولت قانونا به بازگشتگان به وطن زمین هایی را واگذار می کند اما مشکل اینجاست که خود «وزارت مهاجرت و بازگشت به وطن» گرفتار فساد و بی لیاقتی مدیران و کارکنانش است.
تا سال 2014 از دو میلیون مهاجر تخمین زده شده افغانی بازگشته به کشور فقط 266 هزار نفر تقاضای دریافت زمین کرده اند و از این تعداد فقط با تقاضای 57 هزار و 500 نفر موافقت شده است و از این میان هم تعداد اندکی قباله زمین هایشان را که هم اکنون در دست تصرف کنندگان عدوانی است دریافت کرده اند.
در این گزارش تصریح شده است: وانگهی، دولت افغانستان در هیچ شهری برنامه ساخت مسکن دولتی طراحی نکرده است و زمین هایی هم که به مردم واگذار می کند همگی در مناطق روستایی و اکثرا نیز فاقد خدمات اولیه است، چه برسد به وجود تسهیلاتی برای ایجاد اشتغال.
بازگشت به افغانستان و شروع دوباره زندگی در این کشور کار چندان ساده ای نیست، حتی برای افغان هایی که در آرزوی بازگشت به وطن اند.
انتهای پیام