شفقنا افغانستان- استاد مرکز تخصصی امامت، علم را مهمترین شرط امامت دانست و گفت: مردم در دوران امام جواد(ع) با چالش جدی رو به رو بودند با این تفسیر که امام جواد(ع) در میان تعجب شیعیان که تصوری از امام شش ساله نداشتند به امامت رسید اما او با علم خود بزرگترین چالش شیعه را اینطور حل کرد که اگر در سنین پایین به امامت رسیده اما امامت به سن و سال نیست لذا تفاوتی بین امام ۶ ساله و امام ۶۰ ساله وجود ندارد.
حجت الاسلام والمسلمین محمد مهدی معماریان در گفت و گو با خبرنگار شفقنا، اظهار کرد: بعد از رسول اکرم (ص) همه چیستی شیعه در امر امامت خلاصه می شود یعنی برای فهمیدن تفاوت بین شیعه و سایر مذاهب و حتی با سایر ادیان نباید از تفاوت هایی مثل طرز نماز خواندن با دستان بسته یا باز سخن گفت اینها تفاوت شیعه با سایر مذاهب است اما اصلی ترین تفاوت که همه اختلافات و تفاوت ها ریشه در آن اختلاف دارد امر امامت است یعنی اگر ما در احکام یک جور عمل می کنیم به خاطر این است که تابع امر اهل بیت(ع) هستیم و یک تعریف و قرائت خاص از امامت داریم که از جانب خدا و توسط پیامبر به ما رسیده است.
او با بیان اینکه کلیدی ترین اختلاف و اصلی ترین چالش میان شیعه و سایر ادیان و مذاهب مساله امامت است گفت: هر وقت شیعه در مساله امام شناسی دچار تزلزل شده در واقع در ماهیت خود دچار تزلزل شده است مثلا بعد از رسول اکرم (ص) عموم مردم مسیری غیر از آنچه که پیامبر اندیشیده بود را پیمودند فقط تعداد کمی اطراف امیرالمومنین (ع) ماندند و به امامت او معترف شدند با این مقدمه می خواهم این نکته را یادآوری کنم که دوران امامت امام جواد (ع) دورانی بود که پای مردم سخت لرزید چرا که با یک واقعه ای روبه رو می شدند که برای آنها سابقه نداشت و آن واقعه این بود که علی بن موسی الرضا (ع) در سنین بالا فرزند دار شد و جواد الائمه در هنگام شهادت پدر بین ۵ تا ۹ سال داشته است و هر کس از امام رضا (ع) در مورد جانشین سوال می کرد حضرت، امام جواد(ع) را معرفی می کرد و امام جواد(ع) را به عنوان جانشین خود و امام بعد از خود معرفی می کرد؛ آن پدیده شگفت انگیز برای شیعه و برای مردم در آن زمان این بود که اساسا این امامتی که مدیریت دین و دنیای مردم در اختیار اوست، این امامی که ریاست دین و دنیای مردم به جانشینی پیامبر(ص) در اختیار اوست مگر می تواند یک کودکی خردسال باشد؟
معماریان در ادامه افزود: این مساله برای شیعه چالش زیادی ایجاد کرد. در میان شیعه اشخاصی پیدا شدند که سخت در حقانیت خود و امامت امام جواد(ع) تردید کردند؛ مثلا در روایتی داریم که شخصی از اصحاب شیعه می خواست خدمت امام جواد(ع) برسد و با خود فکر کرد که خوب است که دست خالی به آنجا نرود و در میان راه از بازار یک عروسک برای امام می خرد و این نشان می دهد که باور به اینکه خدا می تواند کودکی را در سنین پایین به مقام بالا برساند به سختی در میان مردم و شیعه جا می افتد؛ لذا وقتی امام رضا (ع) می فرمود که «جانشین من فرزند من است» مردم به او اعتراض می کردند و امام در جواب به آنها می گفت، خدا همان کاری که در پیامبری و پیامبران کرده می تواند در امامان و امامت هم انجام دهد همانطوری که پیامبر کودک داشتیم امام کودک هم می توانیم داشته باشیم و اشاره می کرد به حضرت عیسی بن مریم که در سه روزگی و در حالی که در آغوش حضرت مریم بود به مردم گفت «من عبد خدا هستم و خدا به من حکم داده است».
استاد مرکز تخصصی امامت، علم را مهمترین شرط امامت دانست و گفت: بخشی از تلاش امام جواد(ع) معطوف به این بود که بتواند فرهنگ و اندیشه امامت را در میان مردم نهادینه کند به این معنا که امامت به شرط سن نیست. ما در مناصب و پست های دنیایی و اجتماعی دو پیش شرط داریم که این دو پیش شرط گاهی یکدیگر را جبران می کنند اما حتما یکی از این دو شرط باید وجود داشته باشد که یکی تجربه و دیگری سن است و انسان هیچ گاه کارهای خطیر را به افراد بی تجربه و کم سن نمی سپارد اما اینها مناصب دنیایی مثل ریاست و مدیریت است در حالی که مناصب الهی مناصبی این گونه نیستند یعنی در امر پیامبری شرط سنی وجود ندارد خدا هیچ گاه نگفته است تنها افراد بالای ۴۰ سال می توانند به پیامبری برسند بلکه شرایط دیگری را در امامت و پیامبری لحاظ کرده که مهترین رکن آن شرایط علم است.
معماریان اظهار کرد: همانطور که در روایات متعدد آمده است که جاهل نمی تواند امام شود آن کسی که به مقام امامت می رسد باید عالم به جمیع اشیا باشد البته این علمی که می گوییم علمی است که موهبت خداست. آن چیزی که امام جواد(ع) در دوران امامت خود در میان مردم جا انداخت همین تعریف و بازخوانی مفهوم امامت بود که امام آن کسی نیست که سن بالا داشته باشد بلکه امام آن کسی است که به اذن خدا عالم به جمیع اشیا باشد و همه چیز را بداند و امام بزرگترین چالش شیعه را اینطور حل کرد که اگر چه امام جواد(ع) در سنین پایین به امامت رسید اما امامت به سن و سال نیست لذا تفاوتی بین امام ۶ ساله و امام ۶۰ ساله وجود ندارد.
او افزود: لذا اصحاب از امام جواد (ع) سوال می کردند تا ببینند این امامتی که خدا بنیانگذاری کرد و پیامبر آن را اعلام و تبلیغ کرد با امامت علی بن موسی الرضا (ع) به پایان رسید یا واقعا جواد الائمه شش ساله هم می تواند آن مقام را داشته باشد که اوج این امتحان ها به مناظراتی که مامون در دربار خود ترتیب داد باز می گردد که دو مناظره او بسیار معروف است که جواد الائمه با یحیی بن اکثم انجام داد که یک مناظره او در باب فضایل خلفاست که مناظره بسیار خواندنی است که یحی بن اکثم فضایل خلفا را بر امام جواد یادآوری می کرد و جواد الائمه یکی بعد از دیگری پاسخ می دادند و با اتکا به قرآن و روایت پیامبر این فضایل را رد می کردند که این نشان می دهد او امامی است که عالم به کتاب و سنت است. در مناظره دیگری یحیی بن اکثم در همان اوایل آغاز امامت امام جواد و در حضور مامون خواست که به تعبیر خود یک محکی زده باشد پس سوال را اینگونه از امام پرسید که «کسی که محرم است و برای زیارت خانه خدا لباس احرام بر تن کرده و در مسیر رفتن به سمت مکه شکاری کرده است چه حکمی دارد؟ امام جواد در پاسخ خود یازده سوال از یحیی بن اکثم پرسید که این محرم بالغ بوده یا نه؟ در شب صید کرده یا روز؟ داخل حرم صید کرده یا خارج حرم؟ صیدی که کرده پرنده بوده یا غیر پرنده؟ صیاد حر بوده با عبد بود و… که در نهایت یازده فرع را مطرح می کند و اگر کسی می خواهد عظمت علمی امام در این سوال را بفهمد باید این سوال او را که دو فرع دارد یازده بار در خود ضرب کند که مجموعا ۲۰۴۸ جواب پیدا می کند یعنی آن فرد یک سوال از امام جواد می پرسد و امام جواد برای پاسخ به آن ۲۰۴۸ جواب بیان کرد.
معماریان در پایان خاطر نشان کرد: این طور بود که کم کم شیعه عادت کرد و آموخت که مقام امامت مقامی غیر از مناصب دنیوی است که نیاز به سن و تجربه داشته باشد. مقام امامت مقامی است که خدادادی است و خدا به هر کسی این مقام را اعطا کند لوازمش را که مهمترین آن علم است در اختیار او می گذارد البته در این میان نباید از زحمات برخی ائمه غفلت کرد خصوصا شخصیت بزرگ شیعه علی بن جعفر (ع) فرزند امام صادق(ع) برادر امام کاظم (ع) و عموی امام رضا(ع) است. او شخص فقیهی بود که برای جا انداختن این مساله در میان شیعه تلاش کرد که امامت به سن و سال نیست اما متاسفانه الان در جامعه خود می بینیم که برای عده ای عجیب است که کسی در ۶ سالگی بتواند همه علوم الهی را داشته باشد اما علی بن جعفر در آن دورانی که خیلی عجیب تر از الان بود توانست در بین برخی از اصحاب شیعه این فرهنگ را نهادینه کند. او عالم فقیهی بود که بسیاری از روایات فقهی شیعه از طریق او به ما رسیده است. روایت است که علی بن جعفر روزی در میان شاگردان خود نشسته بود که امام جواد از در وارد شد و علی بن جعفر با شتاب به سمت او رفت و غبار کفش های امام را پاک کرد که بعد از رفتن امام شاگردانش او را شماتت کردند که تو بزرگ و پیر هستی درحالی که او یک بچه بود پس چرا این کار را کردید که علی بن جعفر در پاسخ به آنها می گوید:«خدا مرا با این ریش سفید لایق برای امامت ندانست اما این خردسال را لایق بر امامت دانست».
انتهای پیام