جمعه 10 حمل 1403

آخرین اخبار

برگزاری نماز سومین جمعه رمضان در مسجدالاقصی+ تصاویر

شفقناافغانستان- اداره اوقاف اسلامی بیت المقدس اشغالی از حضور...

ملاله یوسف‌زی: طالبان با سوءاستفاده از اسلام عمل شان توجیه می‌کند

شفقنا افغانستان - ملاله یوسف‌زی، برنده جایزه صلح نوبل،...

گشت‌زنی هواپیمای بی‌سرنشین نخست در نیمروز و اکنون در آسمان قندهار

شفقنا افغانستان - منابع محلی در قندهار از گشت‌زنی...

امریکا خواستار آزادی بدون قید شرط شهروندانش از زندان طالبان شد

شفقنا افغانستان - به ‌ادامه نگرانی‌ مایکل مک‌کال، رییس...

شیعه گراف/ پوستر سالگرد شهادت حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقناافغانستان– شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع): پوستر...

سه دختر فعال حقوق زن و برادرشان در کابل بازداشت شدند

شفقنا افغانستان - منابع می‌گویند که جنگ‌جویان طالبان سه...

شیعه گراف/ پوستر سالگرد شهادت حضرت امام علی(ع)

شفقناافغانستان– شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع): پوستر...

دعای روز هجدهم ماه مبارک رمضان

شفقناافغانستان – دعای روز هجدهم ماه مبارک رمضان را...

اعمال اولیه شب قدر

شفقناافغانستان- حضرت محمد(ص) می‌فرمایند: «خداوند به امت من شب...

ممنوعیت ریش گذاشتن در ارتش انگلیس پس از یک قرن لغو شد

شفقناافغانستان- روزنامه تلگراف نوشت: ارتش انگلیس پس از گذشت...

امریکا: برای آزادی شهروندان خود از زندان طالبان از هر اهرمی استفاده می‌کنیم

شفقنا افغانستان - به ‌ادامه نگرانی‌ مایکل مک‌کال، رییس...

گشت‌زنی هواپیمای بی‌سرنشین ناشناس در آسمان قندهار

شفقنا افغانستان - منابع محلی در قندهار از گشت‌زنی...

طالبان ساخت قطعه چهارم راه آهن هرات-خواف را به یک شرکت روسی سپرد

شفقنا افغانستان - طالبان اعلام کرده‌اند که قرارداد ساخت...

طالبان در پسابند غور با حمله بر یک خانه دختری را ربودند

شفقناافغانستان- منابع محلی در غور می‌گویند‌ که طالبان یک...

طالبان 5 نفر را در قندهار در ملاءعام شلاق زدند

شفقناافغانستان- منابع محلی می‌گویند که طالبان پنج تن را...

طالبان ‏هفت نفر را در کابل و قندهار در محضر عام شلاق زدند

شفقنا افغانستان- دادگاه عالی طالبان از تطبیق حکم تعزیزی...

حباب ماهی، زشت ترین موجود دریایی+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ حباب ماهی لقب زشت...

آیا امکان بازگشت مهاجرین افغانستانی از ایران وجود دارد؟

شفقنا افغانستان-کشور ایران میزبان حدود دو الی سه میلیون مهاجر افغانستانی است.در طول سه دهه زندگی مهاجرین در ایران متناسب با دولت ها مختلف سیاست های خاصی روی دست گرفته شده است ؛از اخراج های دست جمعی اجباری تا سامان دهی و توزیع کارت شناسایی،اما نکته ای که در هنگام اجرای سیاست های مذکور به آن توجه خاصی صورت نگرفته اساسا امکان بازگشت مهاجرین به افغانستان است.این موضوع شاید شاه کلید بحث مهاجرین در ایران باشد.آیا مسئولان ایرانی طرح مسئله میکنند که چرا هر چقدر مهاجرین را دیپورت میکنند باز هم تا یک تعداد مشخص بازمی گردند؟چرا پس ازگذشت چهارده سال از عمر حکومت جدید افغانستان با وجود کمک های جامعه جهانی مهاجرین هنوز هم حاضر به بازگشت به افغانستان نیستند؟
عوامل زیادی در شکل گیری  این واقعیت که مهاجرین ساکن ایران بازگشت ناپذیرند را می توان نام برد.اما باید دید این مسئله که تبدیل به یک فرایند آزار دهنده برای مهاجران افغان شده چه زمانی در کالبد سیاست های کشور ایران نمایان می شود.آیا مسئولان ایرانی می توانند این واقعیت را هضم نموده وبه فکر برنامه ریزی بلند مدتی جهت اعطای پناهندگی به مهاجرین یا ادغام آن ها در جامعه ایرانی باشند؟دولت ایران از آغاز مهاجرت ساکنان افغانستان آن ها را به عنوان پناهنده نپذیرفت در حال حاضر نیز از اعطای پناهندگی به مهاجرین افغانستانی امتناع می ورزد.اما سازمان ملل و کمیساریای عالی پناهندگان این مهاجرین را جزو پناهنده محسوب می کنند.تحلیل های متفاوتی از اینکه چرا ایران افغان ها را به عنوان پناهنده نمی پذیرد وجود دارد. شاید  اصلی ترین آن ها مسائل حقوقی پناهندگان است. کشورهای میزبان اقداماتی را پس از اعطای پناهندگی در خصوص پناهندگان انجام می دهند.افرادی که مدرک پناهندگی دریافت می کنند دارای حقوقی می شوند.از جمله عدم عودت افراد به کشورهایی که از آنجا گریخته اند.
سیاست اخراج  دست جمعی مهاجرین از ایران که هنوز هم پابرجا است.دیگر نسبت به گذشته اثربخشی لازم را ندارد.اگر نسبت هزینه به فایده این کار را از ابعاد سیاسی امنیتی علی الخصوص فرهنگی رسانه ای بررسی کنیم.متاسفانه بازخورد مناسبی را نخواهد داشت.برون داد این عملکرد در بازه زمان طولانی در ظاهر بالانس و کنترل مهاجرین در ایران است اما در باطن عواقب ناگواری را به همراه خواهد داشت.در ساده ترین حالت ممکن تخریب چهره ایران در نزد عامه مردم افغانستان کاهش عمق نفوذ فرهنگی و گرایش بسیاری به سمت خلاف منافع ایران در افغانستان در حوزه های سیاسی اقتصادی خواهد بود.
قطعا ایران تنها کشوری در خاورمیانه و دنیا نیست که با مشکلات پناهندگان روبرو است اکنون کشور ترکیه بیش از سه میلیون ازپناهندگان  سوریه را در خود جای داده البته باید یادآور شد که  خرید املاک در ترکیه منتج به دریافت اقامت در آن کشور می شود این امر باعث شده که بسیاری دیگر از جمله شهروندان افغانستان به ترکیه مهاجرت کنند.اخیرا نیز رسانه های ترکیه خبر از قصد رجب طیب اردوغان نسبت به اعطای تابعیت به مهاجران سوریه ای داده اند.هر چند که صحبت درباری این مسئله شاید کمی زود باشد اما در حال حاضر وضعیت پناهندگان در ترکیه بگونه ای است که ترکیه رفته رفته از تهدیدهای خود علیه اروپا کاسته است زیرا دریافته اکثر پناهندگان خواستار ماندن در ترکیه هستند تا اینکه به سمت اروپا با توجه به سیاست های فعلی آن بروند.در کشور امریکا نیز بیش از ده میلیون مکزیکی بصورت غیرقانی زندگی می کنند با اینکه ترامپ دستور اخراج اجباری آن ها را صادر کرده اما فرماندار بیش از ده ایالت اعلام کرده اند که از این فرمان سرپیچی می کنند این روزها امریکا شاهد بزرگترین تجمعات خود پس از انتخابات بر سر مسئله مهاجران است.
 پس از روی کار آمدن دولت وحدت ملی در افغانستان هر روز شاهد افزایش ناامنی سقوط شهرها، بیکاری مزمن هستیم.تحت این شرایط شهروندان بیشتری خواستار مهاجرت از افغانستان به سایر کشورها هستند.تنها در سال گذشته میلادی بیش از صدهزار افغانستانی به آلمان پناهنده شده اند بسیاری از این افراد کسانی بوده اند که در ایران زندگی می کردند و زمانی که مرزهای اروپا باز شد خود را به آنجا رساندند.هر چند دولت ایران در مرزهای ترکیه برخورد سختی با قاچاقاقبران انسان و گاها با مهاجرین داشت و حداقل هزاران افغانستانی را بازداشت و به افغانستان دیپورت کرد.اما جلوی موج مهاجرت به اروپا را نتوانست بگیرد.این عمل نیز همان چرخه قبلی را بازتولید کرد.
آیا مسئولان ایرانی به این فکر کرده اند که چرا مهاجرین ساکن ایران به سمت اروپا روانه شدند چرا در ایران نمادند یا اینکه به افغانستان باز نگشتند؟
پاسخ به این پرسش با اظهارات مسئول امور مهاجرین در سفارت افغانستان که در برنامه وطندار شبکه افق شرکت کرده بود راحتر داده می شود.ازصحبت های این مسئول که تکرار سخن های چهارده سال پیش مسئولان افغانستان است.به این نتیجه می رسیم که هیچ برنامه ای را وزارت مهاجرین افغانستان برای عودت کنندگان روی دست ندارد.تمام مهاجرینی که بازگشت داده می شوند بدون سرپناه یا شغل در جامعه رها می شوند.با این اوصاف رویکرد عدم بازگشت مهاجرین به افغانستان کاملا منطقی و قابل درک است.اما مسئله مهاجرت دوباره افغانستانی ها به اروپا پس از سی سال ماندن در ایران و بعضا تولد در ایران چه بوده؟قطعا ترس افغانستانی از آینده ای نامعلوم وجود قوانین سخت گیرانه که آن ها را از داشتن حتی یک گواهی نامه عادی رانندگی یا خرید سیم کارت منع می کند تاثیر بسزایی داشته؛طبق نمودار مازلو وقتی انسان نیازهای اولیه خود را تامین می کند به دنبال ارضای سایر نیاز های خود از جمله نیازهای اجتماعی،احترام و خودشکوفایی بر می آید.بنظر می رسد راه رسیدن مهاجران افغانستانی به این نیازها در ایران سخت و گاها ناممکن شده است.پس گزینه سوم را انتخاب کرده و راهی اروپا شده اند.
هر گاه مسئولا ایران مسئله مهاجرین را از دید امنیتی به چالش اجتماعی و از آن به فرصت فرهنگی اقتصادی و حتی امنیتی تغییر دهند.شاید آن روز شاهد روزنه ای از امید جهت خودشکوفایی مهاجرین افغانستانی در ایران باشیم.مقامات ایرانی واقعیت امروز افغانستان و مهاجرین را درک کنند.نگاهی به وضعیت افرادی که از کشورهای اروپایی دیپورت می شوند داشته باشند برخی از افراد حاضرند در اروپا خودکشی کنند ولی به افغانستان باز نگردند.این یک بحران عمیق برای پناهندگان است که نشان از عدم امکان بازگشت پذیری عزتمندانه آن ها به کشورشان است.
جمهوری اسلامی ایران نیز با برنامه ریزی بلند مدت حداقل بخش قانونی مهاجرین افغانستانی را به عنوان پناهنده می تواند بپذیرد.در این راستا قطعا جامعه جهانی و خود مهاجرین استقبال خواهند کرد واز آینده پرابهام نسل های دوم وسوم  آن ها کاسته خواهد شد.

نویسنده : محمد باقر غلام پور- فعال دانشجویی افغانستانی

انتهای پیام

 

اخبار مرتبط