شفقنا افغانستان-جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۷ به طور مشترک به راینر ویس،بری سی بریش و کیپ اس تورن اعطا شد. این سه دانشمند نوبل فیزیک امسال را به دلیل تلاش‌های خود در زمینه آشکارساز “لایگو”(LIGO)و مشاهده امواج گرانشی دریافت کردند.
ایسنا به نقل از “نوبل‌پرایز” نوشت، در فیزیک، موج گرانشی موجی است که توسط میدان گرانشی تولید می‌شود. وجود این نوع از امواج توسط آلبرت اینشتین در سال ۱۹۱۶ از طریق نظریه نسبیت عام به طور نظری پیش‌بینی شد و 100 سال بعد، در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به کمک تأسیسات لایگو به طور تجربی مشاهده گردید. این امواج برای اولین بار در سپتامبر سال ۲۰۱۵ توسط سیستم‌های رصدخانه امواج گرانشی مشاهده شد. موج گرانشی به طور نظری انرژی تابش گرانشی را منتقل می‌کند. منابع موج‌های گرانشی قابل آشکارسازی شامل سیستم‌های ستاره دوتایی است که یکی از اعضای آن کوتوله سفید، ستاره نوترونی یا سیاه‌چاله باشد.
مشاهده چنین امواج گرانشی، پیش بینی قرن بیستم آلبرت انیشتین را به نمایش گذاشت و راهی جدید را برای اکتشافات فضایی باز کرد و امروز، سه نفر از افرادی که در رسیدن به این کشف مهم نقش رهبر و پیشرو را داشتند،جایزه نوبل فیزیک را دریافت کردند.
نیمی از جایزه ۱.۱ میلیون دلاری نوبل فیزیک امسال به “راینر ویس” و نیم دیگر به طور مشترک به “بری سی بریش” و “کیپ اس تورن” تعلق گرفته است.
کیپ تورن ۷۷ ساله از موسسه فناوری کالیفرنیا(Caltech) یکی از محققانی است که سایت “نوبل پرایز” سراغش رفته و مصاحبه ای را با وی ترتیب داده که در ادامه بخش‌هایی از آن را می‌خوانید.
نوبل پرایز: شاید اینشتین خودش تصور نمی‌کرد که روزی امواج گرانشی کشف شوند اما به نظر می‌رسد شما همواره به این موضوع اعتقاد داشته‌اید، درست است؟
کیپ تورن: درست است اما به هر حال من از اینشتین جوان‌تر هستم و به علاوه در دوره‌ای زندگی می‌کنم که لیزر، کامپیوترهای قدرتمند و بسیاری از تجهیزات روز دنیا سبب شده است که فهم ما از منابع امواج گرانشی بسیار بیشتر باشد. ستاره‌های نوترونی و سیاه‌چاله‌ها که یکی از منابع اصلی این امواج هستند در زمان اینیشتین به اندازه امروز شناخته نشده بودند و به همین دلیل وی در مقاله خود ابراز تردید کرده بود که روزی این امواج شناسایی شوند.
نوبل پرایز: و این امواج پنجره‌ای جدید رو به جهان باز می‌کنند و حال که ما این امواج را داریم چه چیز جدیدی رامی‌توانیم ببینیم؟
کیپ تورن: من معتقدم در طی دهه‌های آینده ما می‌توانیم موارد زیادی را ببینیم. همانطور که نجوم مدرن بوسیله گالیله آغاز شد امواج گرانشی نیز برای ما حکم تلسکوپ گالیله را دارد. ما با استفاده از این امواج می‌توانیم به اطلاعات زیادی در رابطه با جهان هستی دست پیدا کنیم. برخوردهای سیاه‌چاله‌ها، برخوردهای ستاره‌های نوترونی و اثرات آنها و همچنین کشیده شدن یک ستاره نوترونی به داخل یک سیاه‌چاله از جمله مواردی هستند که بوسیله این امواج قابل شناسایی هستند. این امواج به ما کمک می‌کنند وضعیت جهان را در روزهای ابتدایی شکل‌گیری هستی مشاهده کنیم و اطلاعات بسیار ارزشمندی در رابطه با تپ‌اخترها و همچنین ستاره‌های نوترونی چرخان بدست آوریم. شگفتی‌های زیادی منتظر ما هستند که همینطور که زمان جلو می‌رود با آنها مواجه خواهیم شد.
نوبل پرایز: صحبت از شگفتی شد، زمانی که شما خبر برنده شدن نوبل را شنیدید چه حسی داشتید؟
کیپ تورن: به نظرم کشف امواج گرانشی به قدری ارزشمند هست که بتوان انتظار جایزه نوبل را از آن داشت. من امیدوار بودم این جایزه به تیم LIGO-Virgo داده شود که کاشف این پدیده بودند و یا به تیم لایگو اهدا شود که این ابزار حیرت‌انگیز را برای شناسایی امواج گرانشی طراحی کردند نه صرفا به تیم سه نفره ما. ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که کشف‌های عظیم صرفا به خاطر همکاری‌های بزرگی هستند که حاصل تلاش چندین نفر است و من امیدوارم که کمیته نوبل در آینده راهی برای این موضوع بیابد که تمام کسانی که در تحقیقات این چنینی حضور دارند بتوانند از این جایزه استفاده کنند.
انتهای پیام
