شفقناافغانستان- روایت متضاد کابل و اسلام‌آباد؛ مراکز طالبان کجاست؟
مقام‌های پاکستانی می‌گویند که شورشیان مناطق وسیعی از خاک افغانستان را در کنترل دارند و نیاز به خاک پاکستان ندارند .دولت پاکستان در تازه‌ترین واکنش به اتهام‌های دولت افغانستان مبنی بر وجود مراکز آموزش طالبان در خاک پاکستان گفته است که شبکه حقانی و طالبان هیچ پایگاهی در آن کشور ندارند.در حالی که در افغانستان بسیاری بر این باور بودند که پاکستان حد‌اقل از برخی مواضع قبلی خود در قبال طالبان و شبکه حقانی دست کشیده باشد، مقام‌های پاکستانی بار دیگر اعلام کردند که این گروه‌ها در خاک آن کشور پایگاه ندارند و اجازه استفاده از خاک پاکستان را به آنها نداده است.
محمد فیصل، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان گفته که گستره مناطق تحت کنترل طالبان در افغانستان، این گروه را در استفاده از خاک پاکستان برای سازماندهی حملات‌اش در افغانستان بی‌نیاز می‌کند.
او با اشاره به گزارش‌های بین‌المللی از جمله رسانه‌های آمریکایی گفته “شماری از گروه‌ها از جمله گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش)، تحریک طالبان پاکستان و جماعت الاحرار از بخش وسیعی از خاک افغانستان به عنوان سنگر استفاده می‌کنند.”
آقای فیصل آنچه را پاکستان بارها گفته بود، دوباره تکرار کرد که ملامت کردن پاکستان به دلیل ضعف‌های امنیتی در داخل افغانستان منصفانه نیست. او استدلال کرد که “یک چنین فضای بزرگ و حمایت از آنها در داخل آن کشور موجود است.”
این مقام پاکستانی با اشاره به عملیات ضد “تروریسم” در خاک پاکستان گفته که عناصری وابسته به طالبان افغانستان و شبکه حقانی در خاک آن کشور از بین رفته‌اند.
این مقام پاکستانی دقیقا روی همان اتهاماتی انگشت گذاشته که مقام‌های افغان به پاکستان وارد می‌کنند.
آقای فیصل در یک نشست خبری روز جمعه در اسلام‌آباد گفت: “عملیات بر ضد شبکه حقانی شامل از بین بردن اردوگاه‌های تروریست‌ها در منطقه وزیرستان، مسدون کردن مسیرهای رسیدن امداد پزشکی به آنها و قطع منابع مالی و نابود کردن کمپ‌های آموزشی آنها می‌شود.”
در حالی که کابل به دنبال جلب نظر همکاری‌های اطلاعاتی بیشتر اسلام‌آباد است، این مقام وزارت خارجه پاکستان گفت که پاکستان با بیش از هفتاد کشور همکاری اطلاعاتی دارد و مانع استفاده جنگجویان طالبان و شبکه حقانی از خاک آن کشور علیه افغانستان خواهد شد. او همچنین گفت که در همین راستا ۲۷ تن از اعضای این دو گروه را در ماه نوامبر به دولت افغانستان تحویل داده‌اند.
اما در کابل روایت فرق می‌کند. حملات مرگبار بر هتل مجلل انترکانتیننتال و چهارراهی صدارت که بیش از ۱۳۰ کشته و صدها مجروح برجای گذاشت، باعث شد بار دیگر انگشت اتهامات به سوی پاکستان نشانه برود. در اوج فضای ضد پاکستانی در افغانستان، دو تن از عالی‌ترین مقام‌های امنیتی این کشور عازم اسلام‌آباد شدند. به گفته ریاست جمهوری این هیات حامل “اسناد و مدارک انکار ناپذیر” در مورد سازماندهی این حملات در خاک پاکستان بودند.
گفت‌و‌گو با امرالله صالح پیرامون سفر مقامات امنیتی افغانستان به پاکستان
ویس احمد برمک، وزیر داخله/کشور و معصوم استانکزی، رئیس امنیت ملی این کشور موقع بازگشت از اسلام‌آباد گفتند که جانب پاکستان اعتراف کرده است که طالبان از خاک آن کشور برای سازماندهی حملات علیه افغانستان استفاده می‌کنند و وعده همکاری جدی با کابل را داده است.
آقای برمک در کنفرانس خبری در کابل گفت: “همه‌ی شان گفتند که در رابطه به همین اسنادی که شما ارایه کردید، ما اقدامات عملی خود را آغاز می‌کنیم. شنبه، سوم فبروری هیاتی عالی‌رتبه از پاکستان به کابل می‌آید. وقتی آمدند، سوالاتی را که ما مطرح کردیم، روزهای شنبه، یکشنبه روی آن بحث می‌شود. بعد در پرتو آن اقداماتی صورت خواهد گرفت.”
روز جمعه، دوم فبروری اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان از پاکستان خواست تا در برابر مراکز و پناهگاه‌های طالبان و شبکه حقانی در خاک آن کشور اقدام کند. آقای غنی گفت که فهرست منظمی از اعضا و شبکه‌های این دو گروه را به اسلام آباد تحویل داده‌اند. او گفت: “حرف، پروسه، این‌ها حرف‌های روی کاغذ است. ملت افغانستان عمل واضح را تقاضا دارد.”
تا اینجا، اظهارات دو طرف پارادوکسی از دیدگاه‌های دو همسایه بدبین به هم و در همان‌حال، خوش‌بینی جانب افغانستان را نشان می‌دهد.
سفر هیات بلندپایه امنیتی افغانستان به پاکستان در فردای حمله خونین طالبان در کابل، سوالاتی را در باره چرایی این سفر مطرح کرد. این هیات در حالی به پاکستان رفت که دیپلوماسی افغانستان تقریبا افکار عمومی را در جهان علیه پاکستان با خود همراه کرده است. کابل “اسناد محکم” حاکی از حمایت پاکستان از طالبان و شبکه حقانی را به هیات شورای امنیت سازمان ملل تحویل داده و واشنگتن هم فشارها بر پاکستان را افزایش داده و اعلام کرده است که با طالبان گفتگو نمی‌کند.
هنگام دیدار هیات افغانستان از اسلام‌آباد بسیاری بر این نظر بودند که هدف این هیات فراتر از ارایه اسناد و مدارک به مقامات پاکستانی است. تصور بر این بود که این هیات با چراغ سبز آمریکا حامل پیام قوی به اسلام‌آباد است مبنی بر اینکه رهبران پاکستان باید تکلیفشان را در قبال طالبان و شبکه حقانی روشن کنند. به عبارتی بگویند با آنهاست یا با جبهه مبارزه با تروریسم.
مقام‌های ارشد امنیتی افغانستان برای ارایه مدارک ‘حمایت و مداخله پاکستان’ به اسلام آباد رفتند
غنی: منتظر اقدام عملی پاکستان در برابر پناهگاه‌های شورشیان هستیم
امین‌الله حبیبی، تحلیل‌گر مسایل سیاسی می‌گوید: “احتمال می‌رود دولت افغانستان در هماهنگی با متحدین بین المللی اصلی‌اش بخشی از این اطلاعات را با پاکستان شریک کرده باشد.” آقای حبیبی مثل بسیاری افغان‌ها بر این باور است که طالبان و گروه‌های مخالف دولت در خاک پاکستان پایگاه دارند.
از دید برخی چهره‌های تندروتر ضد پاکستان از جمله امرالله صالح، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان بهتر بود هیات عالی رتبه امنیتی کابل به جای اسلام‌آباد، یک راست به نیویورک می‌رفت.
آقای صالح می‌گوید: “یک موشک از یمن به سعودی شلیک شد که تلفاتی هم نداشت، شورای امنیت دو بار تشکیل جلسه داد. اعتراضاتی در ایران صورت گرفت که ده تا بیست کشته داشت، بحث‌اش در شورای امنیت مطرح شد. افغانستان در یک هفته شاهد قتل‌عام بود. انگار یک بمب اتمی کوچک در شهر کابل استفاده شد. ما با این ثبوت و مدارک باید علیه پاکستان می‌رفتیم.”
اما در پاکستان، بسیاری‌ها با افغان‌ها هم نظر نیستند. از دید پاکستانی‌ها افغانستان بخشی از مشکل امنیتی در پاکستان است و کنترل بخش‌های زیادی از افغانستان به دست شورشیان، حتی برای طالبان پاکستانی و دیگر گروه‌های تروریستی زمینه سازماندهی حملات در داخل خاک پاکستان را فراهم کرده است.
قندیل عباس، تحلیل‌گر مسایل سیاسی پاکستان، حضور گروه بزرگ از افغان‌های مهاجر در خاک پاکستان را دلیلی برای حضور طالبان و شکبه حقانی در آن کشور می‌داند.
آقای عباس می‌گوید: “حضور طالبان در خاک پاکستان هیچ وقت از طرف پاکستان انکار نشده و گفته شده است که طالبان در بین پناهندگان افغان حضور دارند و پاکستان نمی‌تواند این‌ها را از بین پناهندگان جدا بکند.” به باور این تحلیل‌گر پاکستانی تا زمانی‌که پاکستان نتواند مرزهای مشترک خود با افغانستان را درست مدیریت کند و تا زمانی که پناهندگان افغان در پاکستان حضور دارند، اسلام‌آباد نمی‌تواند تضمین کند که طالبان در پاکستان حضور نخواهند داشت.
حالا هم یک هیات از پاکستان در کابل بسر می‌برد. هرچند سفارت پاکستان در کابل گفته است که سفر این هیات هیچ ارتباطی با سفر هیات امنیتی افغانستان به اسلام‌آباد ندارد، به نظر می‌رسد، کابل انتظارات خود از پاکستان را به صورت جدی در این دیدار مطرح خواهد کرد.
کابل به این باور است که برای نخستین‌بار موفق شده است اسلام‌آباد را از چشم جامعه جهانی بیاندازد و افکار عمومی را علیه این کشور با خود همسو کند. این فشارها تا چه اندازه می‌تواند پاکستان را از تعقیب سیاستش در قبال افغانستان منصرف کند؟
آقای حبیبی معتقد است که سعی پاکستان تقلیل خواست‌های افغانستان از آن کشور و در همان حال، به چالش کشاندن استراتژی تازه آمریکا در افغانستان و جنوب آسیاست. به گفته آقای حبیبی، اگر پاکستان مطمئن شود که می‌تواند این استراتژی را مختل بسازد و عواقبی برایش نخواهد داشت، احتمالا وضع در افغانستان بدتر خواهد شد.
با این حال، مراکز طالبان در آن سوی خط دیورند باشد یا این سوی خط، این گروه و گروه‌های تندرو دیگر، چشم‌انداز آینده در هر دو کشور را تیره و تار کرده‌اند. تا اینجا هم افغانستان و پاکستان به شدت متاثر از حملات این گروه‌ها شده‌اند. ادامه این وضعیت کابل و اسلام‌آباد را ناگزیر به همکاری خواهد کرد. دیدارهای اخیر اگر درست مدیریت شود، می‌تواند یخ روابط میان دو طرف را آب کند.
منبع: بی بی سی
