شفقناافغانستان-هرکسی توانایی هایی دارد که باید در آن زمینه به کار بپردازد. چه بسا فردی توانایی معلم بودن را دارد، ولی نمی تواند مدیر خوبی باشد. یکی از ویژگی های مدیر و حاکم، شایسته سالاری است. امام سجاد علیه السلام نیز از دست زدن به کاری که سزاوار آن نباشد، به خداوند پناه می برد: «(أَللَّهُمَّ إِنَّی أَعُوذُ بِکَ )… أَوْ نَرُومَ ما لَیسَ لَنا بِحَق ٍّ؛ (خدایا! به تو پناه می برم )… از اینکه آنچه حق ما نیست، بطلبیم ».(۳)
وقتی کسی مناسب کاری نیست و شایستگی لازم را برای مسئولیتی ندارد، انواع نافرجامی ها و تباهی ها در جامعه روی می دهد. قرار گرفتن فرد در جایگاهی که شایستگی آن را ندارد، فرد را از اخلاق انسانی دور می کند و آن کس که با حریم های اخلاقی ویران شده کاری انجام می دهد، به راحتی به حریم های فردی، اجتماعی، مادی و معنوی تجاوز می کند و دست تعدی می گشاید.(۱)
امیر مؤمنان، علی علیه السلام در عهدنامه مالک اشتر درباره لزوم رعایت شایسته سالاری این گونه هشدار می دهد:
وَاجْعَلْ لِرَأْسِ کُل ِّ أَمْرٍ مِنْ أُمُورِکَ رَأْساً مِنْهُمْ، لا یقْهَرُهُ کَبِیرُها، وَ لایتَشَتَّتُ عَلَیهِ کَثِیرُها.(۲)
بر سر هریک از کارهایت مسئولی از آنان بگمار که نه بزرگی کار او را ناتوان سازد و نه بسیاری آن، وی را پریشان کند.
بنا بر اصل شایسته سالاری، امام سجاد علیه السلام در توصیف حضرت محمد صلی الله علیه و اله می فرماید: «به خاطر خداوند، از نزدیکان خویش که مخالف خداوند بودند، گسست و با بیگانگان مایل به دین نزدیک شد.»(۳) حاکم الهی باید این گونه باشد که در انتخاب افراد برای تصدی شغل ها بدون توجه به آشنایی و خویشاوندی، براساس شایسته سالاری و تعهد، آنان را انتخاب و از هرگونه تبعیض دوری کند:
۱- مصطفی دلشاد تهرانی، ارباب امانت (اخلاق اداری در نهج البلاغه)، تهران، دریا، ۱۳۷۹، چ ۷، صص ۱۴۴ _ ۱۴۶.
۲- نهج البلاغه، نامه ۵۳، فراز ۸
۳- الصحیفه السجادیه، دعای ۲، فراز ۹ _ ۱۱
وَأَقْصَی الْأَدْنَینَ عَلی جُحُودِهِمْ وَ قَرَّبَ الْأَقْصَینَ عَلی اسْتِجابَتِهِمْ لَکَ وَ والی فِیکَ الْأَبْعَدِینَ وَ عادی فِیکَ الْأَقْرَبِینَ. (۱)
… و نزدیکان (خویشان ) را بر اثر انکارشان (تو را) دور گردانید (رشته دوستی را با آنها گسست) و دوران (بیگانگان ) را بر اثر پذیرفتنشان (دین تو را) نزدیک ساخت و در راه تو با دورترین (مردم ) دوستی کرد و به خاطر تو با خویشان دشمنی کرد.
انتخاب شفقنا از اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه
انتهای پیام
www.af.shafaqna.com