مسجد جامع هرات از مسجدهای کهن و با معماری با ارزش در شهر هرات است که بیشتر گسترش آن در دورهٔ طلایی عهد تیموریان بوده است.
به گزارش خبرنگار شفقنا از هرات،این مسجد را سلطان غیاث الدین غوری در سال ۵۹۷ ق با استفاده از خشت پخته وتزئینات وکاشیهای فیروزه ای طرح ریزی نمود، اما موفق به تکمیل آن نشد. جسد وی در سال ۱۲۰۲ میلادی در زیر گنبد در عقب ایوان شمالی مسجد مدفون گردیده است. بعد از وفات سلطان غیاث الدین پسرش سلطان محمود به اتمام این مهم همت گماشت اما به پایه اکمال نرسید.همچنان در زمان همین سلطان مدرسه ای به نام مدرسه غیاثیه در شمال مسجد جامع اعمار گردید که بعدها در عصر تمدن تیموری بر تزئینات وکاشی کاری آن به سبک معماری تیموری کار صورت گرفت.
مسجد جامع هرات در طول تاریخ فراز و فرودهای زیادی را دیده است. این بناء پنجمین مسجد جامع بزرگ در جهان میباشد، این مسجد از لحاظ تاریخی بیش از ۱۴۰۰ سال قدمت دارد و مساحت آن به ۴۶۷۶۰ متر مربع میرسد. این بنای زیبا و شگفت انگیز در طول چندین هزار سال قبل از اسلام عبادتگاه آریائیهای یکتاپرست بوده است و در سال ۲۹ هجری بعد از گرایش مردم هرات به دین اسلام، این معبد بزرگ به مسجد مسلمانان مبدل گشت. چنانچه اول بجای معبد مسجد کوچک چوبی إعمار گردید و در اثر اصابت برقک ویا لماسک که پیشینیان آن را نازلهٔ غیبی گویند آسیب دید وبعد ترمیم شد. روایت است که محل این مسجد قبل از اسلام معبد بزرگ آریائی، خانهٔ مزدا، آتشکدهٔ پیروان زردشت بوده و پس از نفوذ دین مقدس اسلام در این سرزمین این معبد باستانی به مسجد، یا مرکز اسلامی مبدل گشت و به مسجد جامع معروف گردید.
گویند اصل بنائی آن چوبین بوده و منقش مدهون. در شب جمعه هشتم جمادیالاول سال ۵۱۴ نازلهٔ چون الماسک به مسجد افتاد و نیمی از مسجد را ویران کرد و بسوخت واز آن به بعد چندین بار تخریب و دوباره ساخته و یا ترمیم شده است. این بنای تاریخی نه تنها یک عبادتگاه بوده است بلکه یک مدرسه علمی و فرهنگی که در آن شخصیتهای که افتخار کشور و جهان بودند تدریس ویا هم تعلیم دیدهاند. خواجه عبدالله انصاری، خواجه محمد تاکی (رح) و دیگر عرفاً و شعرا از جمله شخصیتهایی بودند که درین مدرسه تدریس کردند.
انتهای پیام