جمعه 10 حمل 1403

آخرین اخبار

ملاله یوسف‌زی: طالبان با سوءاستفاده از اسلام عمل شان توجیه می‌کند

شفقنا افغانستان - ملاله یوسف‌زی، برنده جایزه صلح نوبل،...

گشت‌زنی هواپیمای بی‌سرنشین نخست در نیمروز و اکنون در آسمان قندهار

شفقنا افغانستان - منابع محلی در قندهار از گشت‌زنی...

امریکا خواستار آزادی بدون قید شرط شهروندانش از زندان طالبان شد

شفقنا افغانستان - به ‌ادامه نگرانی‌ مایکل مک‌کال، رییس...

شیعه گراف/ پوستر سالگرد شهادت حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقناافغانستان– شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع): پوستر...

سه دختر فعال حقوق زن و برادرشان در کابل بازداشت شدند

شفقنا افغانستان - منابع می‌گویند که جنگ‌جویان طالبان سه...

شیعه گراف/ پوستر سالگرد شهادت حضرت امام علی(ع)

شفقناافغانستان– شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع): پوستر...

دعای روز هجدهم ماه مبارک رمضان

شفقناافغانستان – دعای روز هجدهم ماه مبارک رمضان را...

اعمال اولیه شب قدر

شفقناافغانستان- حضرت محمد(ص) می‌فرمایند: «خداوند به امت من شب...

ممنوعیت ریش گذاشتن در ارتش انگلیس پس از یک قرن لغو شد

شفقناافغانستان- روزنامه تلگراف نوشت: ارتش انگلیس پس از گذشت...

امریکا: برای آزادی شهروندان خود از زندان طالبان از هر اهرمی استفاده می‌کنیم

شفقنا افغانستان - به ‌ادامه نگرانی‌ مایکل مک‌کال، رییس...

گشت‌زنی هواپیمای بی‌سرنشین ناشناس در آسمان قندهار

شفقنا افغانستان - منابع محلی در قندهار از گشت‌زنی...

طالبان ساخت قطعه چهارم راه آهن هرات-خواف را به یک شرکت روسی سپرد

شفقنا افغانستان - طالبان اعلام کرده‌اند که قرارداد ساخت...

طالبان در پسابند غور با حمله بر یک خانه دختری را ربودند

شفقناافغانستان- منابع محلی در غور می‌گویند‌ که طالبان یک...

طالبان 5 نفر را در قندهار در ملاءعام شلاق زدند

شفقناافغانستان- منابع محلی می‌گویند که طالبان پنج تن را...

طالبان ‏هفت نفر را در کابل و قندهار در محضر عام شلاق زدند

شفقنا افغانستان- دادگاه عالی طالبان از تطبیق حکم تعزیزی...

حباب ماهی، زشت ترین موجود دریایی+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ حباب ماهی لقب زشت...

وزارت صحت غزه: آمار شهدا در نوار غزه به ۳۲۵۵۲ نفر افزایش یافت

شفقناافغانستان- وزارت صحت فلسطین امروز(پنج‌شنبه) تعداد قربانیان جنگ میان...

وقوع زلزله ۵.۱ ریشتری در مرز افغانستان و پاکستان

شفقنا افغانستان- مرکز زلزله‌نگاری امریکا از وقوع یک زمین‌لرزه...

سقوط قندوز، جرقه ای برای آتش کشاندن شمال

شفقنا افغانستان-سقوط قندوز پرده از خیلی موضوعاتی برداشت که شاید هیچ‌گاه در منظر سیاسیون و منتقدین حکومت خطور نمیکرد، از طرفی هم چنین واقعه ای جدا از موضوعات نظامی آن یک فاجعه سیاسی و روسیاهی بزرگ برای مسئولین حکومت است، حکومتی که دم از اقتدار ملی میزند و پشتیبانی چندین کشور قدرتمند جهان را با خود دارد.
اما موضوع قابل تأمل این است که چرا ولایتی مانند قندوز که درگذشته از لحاظ امنیتی موقعیت خوبی را دارا بوده، باید با چنین فاجعه ای بزرگ دست و پنجه نرم کند.

bayat kondoz1
خبرنگار شفقنا افغانستان در هرات برای واکاوی این موضوع به سراغ جواد بیات یکی از جوانان صاحب نظر در عرصه سیاست و مدیر بخش سیاسی تلویزیون استقلال رفته و سوالاتی را پیرامون علت سقوط قندوز مطرح کرده است.
چع دلایلی سبب سقوط قندوز در شمال شد؟
بیات: در مورد سقوط ولایت قندوز دو دیدگاه بزرگ وجود دارد. عده ای سقوط این ولایت مهم را در شمال کشور ناشی از برنامه ای می دانند که از قبل برای ناامن سازی شمال مطرح شده بود. به باور این افراد، فاشیست های حاکم و غیر حاکم، که بارها در تریبون های رسمی نیز از عدم وجود توازن در ناامنی های سراسر کشور سخن گفته اند در زمینه سازی سقوط قندوز نقش داشته اند. این افراد می خواهند تا شمال نیز مانند جنوب و غرب نیز مانند شرق، در ناامنی بسوزد. واقعیت این است که دگرگونی های چهارده سال گذشته، سیر تاریخ 300 ساله افغانستان را متغیر ساخته است. برای نخستین بار در این سالها، اقلیت های قومی افغانستان توانسته اند پیشرفت چشم گیر داشته باشند و بسیاری از نهادهای علمی، سیاسی و نظامی را تسخیر کنند. حتی کار بجایی رسیده که حالا به صورت سند خط 50 درصد قدرت را بدست دارند و در هر دو سوی تقسیم شده قدرت، شریک هستند. در مقابل آنانی که در سه قرن گذشته در تمام موضوعات از سایرین پیشگام بودند، به شدت عقب مانده اند. قدرت سخت افزاری شان نیز به شدت کاسته شده است و هزاران نیروی جوان و جنگی را در نبرد با حکومت و نیروهای بیرونی از دست داده اند. قدرت ایشان در حکومت نیز از مطلق به نسبی و آن هم به صورت ناپایدار کاهش یافته است. پس بنا بر دلایل یاد شده و دلایل دیگری که ذکر آن مقدور نیست، عده ای از تئوری پردازان برتری جو، درصدد آن شدند تا وضعیت را تغییر دهند و شمال و غرب نیز همانند جنوب و شرق در آتش جنگ بسوزد و از این بیشتر سبب زوال قدرت سیاسی، علمی و نظامی اکثریت خود خوانده نشود.
در دیدگاه دوم نظریه پردازان موضوع سقوط قندوز و افزایش ناامنی ها در شمال را به مسائل منطقه ‌ای ارتباط می دهند. همان‌طور که مشخص است درسال های اخیر روسیه بار دیگر به یکی از قدرت های برتر دنیا تبدیل شده است و در سوریه و اوکراین غربی ها را به چالش کشانده است. طرفداران این دیدگاه می گویند؛ سقوط ولایت قندوز و مناطق شمالی به دست هراس افگنان، در جهت تهدید روسیه با هماهنگی غربی ها صورت می گیرد. زیرا نزدیکترین راه و شاید هم ارزان ترین راه مواجه ساختن کشورهای هم پیمان روسیه با تروریزم، افغانستان است. به باور آنان، علت زمانی این سقوط نیز به تحولات سوریه بر می‌گردد. در هفته ‌گذشته و کمی پیش از سقوط قندوز، روس ها حملات شدید هوایی را بر مواضع شورشیان سوری و داعش آغاز نمودند. همچنان غرفه امنیتی بغداد میان روسیه، ایران، سوریه و عراق نیز به تازگی به کارش آغاز کرده است و اینها همه می تواند دلایلی باشد که غرب خواسته با سقوط ولایتی در نزدیکی مرزهای قدرت روسیه، این کشور را به نحوی تهدید کند.
البته جمع همزمان این دو قضیه نیز از امکان به دور نیست.
نمونه های شک برانگیز پیش از سقوط قندوز چیست؟
جواب این سوال را با اشاره به چند مورد برای تان بیان می کنم:
1- نبود مقام های ارشد این ولایت در زمان سقوط: عمر صافی والی قندوز که قبلاً نیز بارها از سوی برخی از بزرگان این ولایت به قوم گرایی و حمایت از طالبان متهم شده بود، در زمان سقوط قندوز در این ولایت نبود و حتی پس از آن نیز حاضر به آمدن به قندوز نشد. همچنان در زمان سقوط قندوز، رئیس امنیت این ولایت نیز حضور نداشته است.
2- امضای قرارداد دند‌ غوری قبل از سقوط قندوز: وزارت اقوام و قبایل، پیش از سقوط قندوز یک منطقه خیلی استراتژیک در بغلان را به بزرگان قومی واگذار نمود. این منطقه گذرگاه عبوری از چندین ولایت از جمله کابل و مزار به سوی قندوز است طوریکه پس از سقوط قندوز برای دو روز، بیش از دو هزار نیروی کمکی نتوانستند از این منطقه عبور کنند و پس از فشارهای گوناگون توانایی عبور یافتند.
3- جلوگیری از عملیات های قبلی در قندوز: رحمت الله نبیل رییس عمومی امنیت ملی در جلسه استجوابیه مجلس نمایندگان که چندی پیش یعنی 8 میزان 1394 برگزار شد، گفت که نیروهای آنان در برج حمل سال جاری به قندوز برای عملیات اعزام شده بودند. به گفته ی او آنان 27 مرکز تروریستی را شناسایی و آماده عملیات شده بودند اما 25 روز منتظر ماندند و اجازه عملیات داده نشد. وی به نمایندگان مجلس در همین جلسه که سپس غیرعلنی شد، گفته بود شورای امنیت و ارگ مانع عملیات در قندوز شدند.

سقوط یک شهر میتواند جه زیان هایی برای دولت و مفادی برای طالبان داشته باشد؟
بدون شک سقوط شهر یا ولسوالی های افغانستان برای مخالفان حکومت فایده های زیادی دارد. در قدم نخست آنان می توانند جان مأموران حکومتی و خانواده های شان را به خطر بی اندازند. زندانیان خود که با هزینه ی سنگین بازداشت شده اند را رها سازند. دست یافتن به معلومات امنیتی از ادارات و ارگان های نظامی نیز مخالفان را کمک زیادی می کند. همچنان طالبان میتوانند اکمالات زیاد تسلیحاتی را از طریق دست یابی به دیپهای مهمات در شهرها داشته باشند. حتی در قندوز شاهد بودیم که طالبان به مال مردم عام نیز رحم نکردند و دکان های طلافروشی را نیز غارت کردند.
لذا سقوط شهرها باعث ایجاد فجایع بزرگی می شود و نباید اجازه چنین کاری به شورشیان داده شود.

چرا قندوز استعداد این را داشت که در خود ستون پنجمی داشته باشد؟
قندوز مستعدترین ولایت برای نفوذ طالبان در شمال است. ترکیب قومی این ولایت باعث شده طالبان در آن نفوذ زیادی داشته باشند. حتی در زمان حکومت استاد ربّانی نیز نخستین ولایتی که در شمال سقوط کرد همین قندوز بود. باید گفت اختلاف های قومی نیز در قندوز پیشینه ی زیادی دارد و این امر به شدت در تقویت طالبان نقش ایفا می کند. همچنان در دهه اخیر، گسترش تفکرات افراطی و وهابی در قندوز شورشیان را کمک بیشتری کرده است. باشندگان قندوز می گویند چندین مدرسه غیرقانونی در این ولایت فعالیت می کنند که در ترویج تفکرات طلبانی نقش عمده ای دارند.
در همین حال قندوز دارای موقعیت جغرافیای راهبردی است که مدیران جنگ ها نیز به آن توجه دارند. از قندوز می شود ولایت های بغلان، تخار، مزارشریف و برخی مناطق دیگر را به راحتی تهدید کرد. همچنان از مرکز این ولایت تا دوشنبه تاجیکستان حدود 4 ساعت راه است.

آیا راهکاری برای جلوگیری از ادامه ناامنی ها در شمال و پیش گیری از سقوط مناطقی بیشتر وجود دارد؟
باید گفت اگر مردم ما توقع داشته باشند که دشمنان بیرونی از توطئه و دسیسه دست بردارند توقعی بیجا است. سیاست گران امروزی در جهانی که در آن دولت – ملت شکل گرفته است، از هر طریقی درصدد تامین منافع خود هستند و به طور حتم بر اساس منافع متضادی که در برخی عرصه ها با افغانستان دارند، بر مردم ما رحم نخواهند کرد. پس لازم است تا آمادگی دفع این دسیسه ها را داشته باشیم.
آنانی که در درون نیز به خاطر مسائل زبانی و منافع شخصی شان دست به دسیسه می زنند، سخت در اشتباه اند.
سرانجام در قندوز نیز تا کنون بیشترین تلفات را طالبان داشته اند و بازهم آسیب پذیر اصلی آن ها بودند. پس ترحم بر هراس افگنان به خاطر موضوعات قومی و زبانی مشکلی را حل نمی کند و اتفاقا مشکلات بیشتری را بر تمام اقوام ساکن در افغانستان به‌ویژه برادران پشتون ما به بارمی آورد. پس بهتر این است که همه ی اقوام دست به دست بدهند و به موضوعات ملی از دید ملی بنگرند، نه زبانی و سپس در جهت رفع آن تلاش کنند.
نیروهای امنیتی ما در شمال کشور توانستند واکنش نسبتاً مناسبی پس از رویداد کندز داشته باشند. بر علاوه حادثه قندوز سبب تحریک مجدد افکار عامه بر ضد طالبان شد و هزاران نفر آمادگی خود را برای بسیج در کنار نیروهای امنیتی اعلام کردند.
به گونه کوتاه راهکار این است که به ستون پنجم دشمن در تصمیم گیری های بزرگ حکومتی، بیشتر از این مجال جولان داده نشود. نیروهای امنیتی و به‌ویژه ریاست عمومی امنیت ملی استخبارات شان را قوی تر بسازند و پیش از بروز توطئه ای از آن آگاهی حاصل کنند.
همچنان در صورت بروز حادثه یا تصرف مناطقی در کشور از تمام نیروهای موجود مانند نیروهای مردمی در کنار نیروهای امنیتی استفاده شود.
انتهای پیام
ww.af.shafaqna.com

اخبار مرتبط