شفقنا افغانستان- حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی گفت: باید دقت شود تا چیزی که بوی ذلت میدهد، مطرح نشود بلکه جنبههای حماسی عاشورا مطرح شود و واقعه عاشورا باید در پرتو «هیهات منا الذله» مطرح شود.
بی شک برپایی مراسم عزاداری امام حسین(علیه السلام) از جمله مهمترین شعائر اسلامى است که هر سال باید با شکوه تر و با عظمت تر از سال گذشته برگزار شود. به نحوی که در بعضى از شرایط براى حفظ آن از شرّ اجانب ممکن است جنبه وجوب کفایى به خود بگیرد و انجام آن رمز بقاى اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام است.
حال با این اوصاف لزوم برگزاری مراسم عزاداری به صورت هدفمند و فرهنگ ساز بر مبنای سیرۀ اهل بیت(علیهم السلام) و سفارشات و تأکیدات علما و فقهای اسلامی بیش از پیش احساس میشود، از این رو در این نگاشته مهمترین الزامات و بایسته های عزاداری مطلوب و معرفت زا در مصائب حضرت سید الشهدا(علیه السلام) با بهره گیری از آراء و اندیشه های حضرت آیت الله مکارم شیرازی به مخاطبان ارائه می گردد:
اخلاص در عمل
بدیهی است اخلاص عمل و نیت در مجالس عزاداری امام حسین(علیه السلام) از جمله مهمترین ضرورت ها برای کسب معرفت حسینی است، از این رو آیت الله مکارم شیرازی با تأکید بر این مسأله اظهار داشت: نیت خود را برای عزاداری امام حسین(علیه السلام) و برگزاری مجالس خالص کنید و این طور نباشد که از اشخاص خاص و محدودی به صرف جمع کردن بیشتر مردم، استفاده شود بلکه از همه خطباء و مداحان استفاده شود.
رفع چالشهای جامعه در گرو عزاداری هدفمند
آیت الله مکارم شیرازی در تبیین کارآمدی عزادرای مطلوب و هدفمند گفت: عزاداری امام حسین(علیه السلام) سرمایهای بسیارعظیم است که بسیاری ازمشکلات را می تواند حل کند.
اودر تشریح این مسأله بیان کرد: دربرنامه های عزاداری امام حسین(علیه السلام) می توان مطالب اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را برای افراد بسیاری بیان کرد.
این مرجع تقلید همچنین انجام رسالت ذاتی خطبا، مداحان و بانیان مجالس عزاداری در مدیریت بهینۀ کیفی و کمّی مراسم عزاداری را به عنوان شاه کلید کار آمدی معرفتی مراسم و مجالس سوگواری امام حسین (علیه السلام) عنوان نموده و ابراز کرد: شیعه منبعی به نام عزاداری امام حسین(علیه السلام) دارد که اداره آن در زمان حاضر بر عهده خطبا، مداحان و بانیان مجالس است، اگر این سه گروه اصلاح شوند مجالس امام حسین(علیه السلام) انرژی عجیبی دارد که همه کاری می تواند انجام دهد.
لزوم تداوم عزاداری سنتی برمبنای سیرۀ معصومین(علیهم السلام)
آیت الله مکارم شیرازی بر ضرورت استمرار برپایی مراسم و مجالس عزاداری سنتی بر مبنای سیرۀ ائمۀ معصومین(علیهم السلام) تأکید کرد و گفت: نحوه عزادارى ها، باید به همان صورت سنّتى و بر طبق دستورات ائمّه هدى علیهم السلام با راهنمایى علماى محترم بلاد صورت گیرد و پرچم هاى حسینى همه جا در اهتزاز باشد. دسته جات سینه زنى و زنجیرزنى با نظم و شکوه، در هر کوى و برزن به راه افتد. بانیان مجالس هم روشهای سنتی را حفظ کنند و سعی در برگزاری ساده مجالس داشته باشند، از اسراف و تظاهر و خودنمایی بپرهیزند و بیش از همه سعی در جذب جوانان داشته باشند چرا که این قشر بیش از همه در معرض خطرند و بیش از همه هم برای اسلام جانفشانی می کنند.
او در تشریح این مسأله به نابسامانی محتوایی و کیفی در متن و آهنگ برخی مداحان امروزی در مراسم عزاداری امام حسین(علیه السلام) اشاره نموده و بیان داشت: مطالب و اشعار مداحی باید مطابق منابع معتبر و مشهور باشد و مطالب ضعیف وبی سند مطرح نشود.
این مرجع تقلید در ادامه افزود: مداحان از آواهای مبتذل در مداحی بپرهیزند وسعی کنند روشهای سنگین و آبرومند رابه کار گیرند تا موجب وهن مجلس امام حسین(علیه السلام) نشوند.
لزوم پیوند شور حسینی و معرفت عاشورایی
آیت الله مکارم شیرازی پیوند ناگسستنی شور حسینی و معرفت عاشورایی را به عنوان مهترین شاخصۀ عزاداری مطلوب و صحیح مکتب حسینی مورد توجه قرار داده و عنوان کرد: باید مراسم عزادارى به کورى چشم دشمنان، با شور و شکوه هرچه تمام تر و در اوج عظمت و هر سال بهتر از سابق برگزار شود و هر کارى که عظمت این مراسم را مخدوش کند محکوم گردد.
همچنین او در ادامه با تأکید بر معرفت گرایی در مراسم عزاداری و سوگواری امام حسین (علیه السلام) گفت: سزاوار است خطباى محترم در خطابه هاى خود و مدّاحان عزیز در اشعار حماسى و شورانگیز خویش در وحدت صفوف بکوشند و اهداف سیّد مظلومان و سالار شهیدان را که همان دادن آگاهى به مردم و نشر احکام قرآن، کسب عزّت، شرف، آزادى، امر به معروف و مبارزه با ظلم و فساد است روشن سازند. تا این اهداف با ارائۀ شواهد تاریخى برای جوانان عزیز به عنوان مصداق زنده «عارفاً بحقّه» مورد نظر قرار گیرد.
این مرجع تقلید در ادامه در تشریح روش شناسی عزاداری مکتب ساز اینگونه گفت: بهترین شیوه عزادارى، تشکیل مجالس باشکوه و ذکر اهداف مقدّس امام حسین علیه السلام و تاریخچه کربلا و تحلیل فرازهاى آن و مراسم سوگوارى و همچنین تشکیل دسته جات عزادارى باشکوه، توأم با شعارهاى بیدار کننده و سازنده و پخش جزوهها و پوسترهاى حساب شده و پر محتوا، و استفاده از پلاکاردها یا شعارهاى جالب و جذاب و روشن کننده است.
همچنین ضرورت تعمیق معارف عاشورایی از جمله الزاماتی است که از سوی او به عنوان یکی از الزامات مهم در مراسم عزاداری مورد تأکید قرار گرفته است؛ ایشان در فرازی بیان داشت: خطبا تنها به ذکر مصائب بسنده نکنند، بلکه ریشه های واقعه عاشورا و نتایج و برکات آن را هم مورد نظر قرار دهند و وظیفه مردم در قبال حفظ این آثار گرانبها را هم گوشزد کنند.
حماسه گرایی در پرتو نفی ذلت پذیری
او در تبیین چگونگی تحقق عزاداری انسان ساز در مکتب حسینی به مقولۀ بازتولید حماسۀ عاشورا اشاره نموده و لزوم پرهیز از ذلّت گرایی در مجالس سوگواری حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) را مورد تأکید قرار داده و گفت: باید دقت شود تا چیزی که بوی ذلت میدهد، مطرح نشود بلکه جنبههای حماسی عاشورا مطرح شود و واقعه عاشورا باید در پرتو «هیهات منا الذله» مطرح شود.
آیت الله مکارم شیرازی تحقق این مسأله را در گرو انجام رسالت مداحان در انتقال صحیح مکتب اهل بیت(علیهم السلام) به ویژه در بهره گیری از اشعار عاشورایی مورد تأکید قرار داده و گفت: مداحان نیز دقت کنند تا اشعار آنها حماسی باشد نه اینکه از آنها بوی ذلّت به مشام برسد. ازسوی دیگر مداحان دقت کنند که در زبان حال ائمه، مسائلی را بگویند که در شأن امام و اهلبیت(علیهم السلام) باشد و این عزیزان دقت کنند که در این زمینه به سراغ منابع معتبر بروند.
اجتناب از خرافه گرایی
در اندیشۀ او لزوم اجتناب از تعابیر ناصحیح و غلو آمیز و نیز پرهیز از برخی رفتارهای وهن آلود در مجالس عزاداری حیاتی است لذا او می گوید: دشمنان مى کوشند فرهنگ عزاداری امام حسین (علیه السلام) را تضعیف یا کمرنگ کنند یا با خرافات بیامیزند و از عظمت آن بکاهند، از این رو افراد نا آگاه تعبیرات کفرآمیز و آمیخته با غلوّ بر زبان جارى نکنند و عزاداران آسیب جدّى به بدن خود نرسانند و کارى که در نظر عموم مردم موجب وهن مذهب است انجام ندهند تا بهانه به دست دشمن نیفتد تا بدخواهان مأیوس گردند.
این مرجع تقلید در امتداد رویکرد ارزشمند مقابله با خرافه گرایی و نیز مواجهه موثر با برخی اقدمات وهن الود و مغایر آموزه های ناب شیعی اینگونه گفت: در عزاداریها از قمه زنی پرهیز کنید زیرا این کارها به تشیع آسیب میزند و سبب وهن اسلام می شود و برای اسلام هزینه زیادی ایجاد می کند. لذا شایسته است که عزاداران خون خود را به مراکز انتقال خون هدیه کنند که باعث حیات مسلمانی می گردد «و من احیاها فکان ما احیی الناس جمیعا»
وحدت گرایی اصل کلیدی در عزاداری عاشورایی
آیت الله مکارم شیرازی لزوم صیانت از وحدت امّت اسلامی را به عنوان معیار و شاخصۀ مهم در فرهنگ صحیح عزاداری عاشورایی مورد تأکید قرار داده و گفت: نباید کارى کرد که شکاف در صفوف مسلمین بیفتد.لذا نباید عظمت مراسم با شکوه عزادارى امام حسین(علیه السلام)، با دامن زدن به اختلافات، تلخ گردد و دشمنان ما شاد شوند. از این رو از بیان مطالبی که موجب وهن یا ایجاد تفرقه بین مسلمین است پرهیز گردد.
بایسته های عزاداری هدفمند در هیأتهای مذهبی
بدیهی است بسیاری از مجالس عزاداری امام حسین(علیه السلام) در قالب هیأت های مذهبی انجام می گیرد از این رو می توان این هیأت ها را محل رجوع مردم برای برپایی مراسم سوگواری بر مصائب حضرت سیدالشهدا علیه السلام دانست، لیکن رعایت الزامات و بایسته های فرهنگ صحیح عزاداری در هیئآت مذهبی از جمله ضرورتهای تحقق عزاداری مطلوب و انسان ساز در جامعۀ اسلامی است، از این رو آیت الله مکارم شیرازی در تبیین بایسته های هیأت های مذهبی در مقولۀ چگونگی برگزاری مراسم عزاداری گفت: هیئت مذهبى مطلوب باید استاد روحانى داشته باشد که اصول و فروع اسلام را تدریجاً براى آنها شرح دهد. مخصوصاً مسائل مورد نیاز را بازگو کند و اخلاق اسلامى را به آنها بیاموزد.
همچنین هیئت مذهبی باید قارى و مدّاحى داشته باشد که با قرائت قرآن و اشعار خوب و مراثى صحیح به آنها کمک نماید. و اعضاى هیئت براى کمک به نیازمندان در داخل و خارج هیئت، تلاش لازم را بنمایند و براى پیشرفت کار هیئت و برطرف ساختن موانع و ایجاد تحوّل باید جمعى از صاحب فکران هیئت یا مشاورانى از خارج بنشینند و تصمیمات لازم را بگیرند و هدفشان در هر حال تکامل ایمان و اخلاق اعضاى هیئت وپیشرفت اسلام ومکتب اهلبیت علیهم السلام باشد.
لزوم ترسیم راهبرد عزاداری
آیت الله مکارم شیرازی لزوم نقش آفرینی روز افزون مداحان پیشکسوت و پیرغلامان اهل بیت(علیهم السلام) در ارائۀ برنامه ای جامع و کامل برای ترسیم راهبرد عزاداری مطلوب و موثّر را مورد توجه قرار داده و گفت: مداحان پیشکسوت باید برای راهبرد عزاداری ها برنامه ریزی داشته باشند، تحقق این ضرورت پس از کسب اجازه از مراجع تقلید، مشروعیت و ضمانت اجرایی نظارتها بر هیئآت نیز حل می شود و جلسات آموزشی را هم باید جدی گرفت.
در عصر کنونی عزادارى اهلبیت علیهم السلام رنگ و بوى متفاوتى گرفته است، برخى افراد در حالى که هیچ بهره اى از دریاى عمیق فقه و اجتهاد نبرده اند، به اشتباه خود را صاحب نظر در مسائل شرعى به خصوص احکام عزادارى مى دانند و در مسیرى که هیچ اطلاعى از خطرات آن ندارند، دیگران را به زعم خود دعوت مىکنند و عزادارى خامس آل عبا و سالار شهیدان را وسیله اى براى کارهاى مخالف شریعت اسلام قرار مى دهند. بی شک عزادارى، یکى از مستحبّات مهم است؛ ولى حفظ حقوق دیگران از واجبات است. بنابراین، باید طورى عزادارى کرد که حقوق کسى ضایع نشود.
انتهای پیام