بدتر شدن اوضاع افغانستان و افزایش نگرانی ها

شفقنا افغانستان- حسینه سروری انتظار رفتن به خانه‌اش را می‌کشد. او زمانی‌که طالبان بیش از یک ماه پیش شهرش را تصرف کردند، از شهر فرار کرد. آن‌ها خانه‌اش را غارت کردند، دفترش را آتش زدند و کامپیوتر و پاسپورتش را دزدیدند. سروری یک فعال برجسته حقوق زن در قندوز، در شمال افغانستان، است. از آن زمان تاکنون نیروهای حکومت افغانستان کنترل این شهر را دوباره بدست گرفته‌اند؛ اما وی می‌گوید که هنوز برگشت او و کودکانش بسیار خطرناک است. او شنیده است که طالبان او را به اعدام در محضر عام تهدید می‌کنند. اکنون سروری در کابل، پایتخت افغانستان، پناه گزیده‌است، هرچند او هنوز احساس امنیت نمی‌کند.

وی می‌گوید: «به‌خاطر من، حتا کودکانم تهدید شده‌اند.» «همه نگران من هستند». پیروزی طالبان در قندوز و تصرف مناطق نسبتا زیاد توسط آن‌ها در سال جاری افغانستان را تکان داده است. چهارده سال پس از آن‌که تهاجم به رهبری امریکا طالبان را از قدرت خلع کرد و پس میلیاردها دالر سرمایه‌گذاری امریکا [در افغانستان]، پرسش دردناکی ابراز وجود می‌کند: آیا افغانستان سقوط می‌کند؟

قطعاً، نگرانی و  اضطراب عمیقی در این‌جا جان می‌گیرد و نه‌تنها طالبان، بلکه مسایل زیادی به این نگرانی دامن می‌زنند. برای دیدن آن، کافیست که در کابل قدم بگذارید. سازمان ملل متحد دیگر به کارمندانش اجازه نمی‌دهد که در خیابان‌ها رفت و آمد کنند. خانه‌ها و دفتر‌ها از دیروقت بدین‌سو به شدت مستحکم ساخته شده‌اند. این روزها موانع انفجاری کانکریتی و مارپیچ‌های سیم خاردار بلندتر و ضخیم‌تر شده‌اند. دو هلیکوپتر نظامی به ارتفاع پایین رفت و آمد می‌کنند. تعدادی از مردم در این‌جا آن‌ها را «تاکسی‌های کابل» می‌نامند. دیپلمات‌های خارجی و مقام‌های نظامی از آن‌ها برای رفت و آمد در شهر استفاده می‌کنند تا از بمب‌گذاری‌های انتحاری و گیرماندن در ترافیک جلوگیری کنند.

زلگی صمدزاده، ذغال فروش، می‌گوید که فروشات او در سال جاری کاهش یافته است وی می‌گوید همه نگران آینده هستند. «افغانستان به سمت یک بحران می‌رود. هر روز، [اوضاع] بدتر می‌شود».

زمانی‌که رییس جمهور اوباما اخیرا اعلان کرد که چند هزار سرباز امریکایی حالا در افغانستان خواهند ماند، بسیاری از افغان‌ها تسلی یافتند. اما صمدزاده می‌گوید که این مشکل اصلی اختلاف در حکومت و ناکارامدی آن را حل نمی‌کند. وی می‌گوید: «ما به حضور آمریکاییان نیاز نداریم. ما نیاز داریم حکومت خودما قوی و مستقل باشد».

در بازار پولی پرتکاپوی کابل، مردان با بندل‌های پول نقد در دست شان پرسه می‌زنند و انتظار خریداران را می‌کشند. نگرانی و اضطراب به تدریج در این‌جا نیز مشاهده می‌شود. در جریان یک سال، [ارزش] پول ملی افغانی در برابر دالر ۱۲ درصد کاهش یافته‌است. محمد فهیم، صراف، می‌گوید که بسیاری از دکانداران اکنون هر شب درآمدهای روزانه شان را به دالر تبدیل می‌کنند. وی می‌گوید: «اوضاع، جنگی است.» «هیچ کسی به پول افغانی اعتماد  ندارد».

در شهر، انبوهی از اعتراض‌کنندگان وزارت کار را محاصره کرده‌اند. حکومت افغانستان می‌گوید که نرخ بیکاری حدود ۲۵ درصد است، هرچند حکومت مطمئن نیست چون بسیاری از مناطق تحت کنترلش نیست. نگرانی و اضطراب از بیکاری عمیق‌تر می‌شود. باروها برآنست که در سال گذشته، حداقل ۱۲۰ هزار تن از افغان‌ها به اروپاه مهاجر شده‌اند. حسین بینش، یکی از معترضان، نیز اغوا شده‌ بود [کشور] را ترک کند. ماندن در کشور باعث شده‌ است او بیکار بماند. او که فارغ دانشگاه کابل است، می‌گوید دو سال است که هر روز بیهوده دنبال [کار] بوده است. وی می‌گوید که «مشکل اصلی این است که من با یک وکیل یا یک وزیر یا یک شخص قدرتمند ارتباط ندارم».

رنگین دادفر اسپنتا که در حکومت قبلی وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی بود، نیز در مورد آن‌چه که جریان دارد، نگران است. وی می‌گوید که وقتی او سال گذشته قدرت را ترک کرد، قیمت یک کلاشینکوف [در بازار سیاه] ۵۰۰ دالر بود؛ اما اکنون قیمت آن به ۱۵۰۰ دالر افزایش یافته است. وی می‌پرسد: «چرا این‌گونه است؟».

اسپنتا اخیرا، زمانی‌که دوباره به زادگاهش در غرب افغانستان رفت و با رهبران محلی و بزرگان قبایل ملاقات کرد، پاسخ آن را یافته‌است. وی می‌گوید: «این مردم همه حالا اسلحه و مهمات می‌خرند». سپنتا هم‌چنین به مسئله دیگری نیز اشاره کرد. وی می‌گوید «این‌جا در افغانستان، نوعی از تمایل به ملیشه‌سازی، احیای جنگ سالاری در افغانستان، نیز وجود دارد». وی می‌گوید که بازگشت ملیشه‌های شخصی به رهبری جنگ سالاران افغانستان اقتدار دولت را تضعیف می‌کند و یک حکومت ضعیف، «به معنای یک دولت ناکام است».

اشرف حیدری، رییس عمومی پالیسی و استراتژی وزارت خارجه هرگونه اظهارات در مورد یک حکومت ضعیف را رد می‌کند. وی می‌گوید: «قطعاً نه، نه». «این دولت، یک دولت ناکام نیست. این دولت، یک دولت کامیاب است. ما یک استراتژی  داریم، ما یک برنامه داریم. ما پالیسی/سیاست‌هایی داریم که براساس تجربه‌های ۱۴ سال گذشته، براساس درس‌هایی که آموخته‌ایم، تقویت شده‌اند».

باوجود نگرانی گسترده عمومی در موردکار، امنیت، اقتصاد ضعیف و بازگشت جنگ سالاران و ملیشه‌ها، افغانستان از زمانی که ایالات متحده و متحدانش طالبان از قدرت کنار زدند، به پیشرفت‌های زیادی نایل آمده است. راه‌های جدید وجود دارند. افراد زیادتری تحصیل می‌کنند. عمر متوسط افزایش یافته است. مرگ و میر کودکان کاهش یافته است. مردم  در این‌جا عموما باور ندارند که طالبان کنترل سرتاسر کشور را به دست بگیرند.

با این حال، حیدری می‌گوید آن‌ها نگرانند که این دست‌آوردها به مخاطره افتاده‌اند؛ چون جامعه جهانی به تدریج افغانستان را ترک می‌کند و این کار خیلی زود است. وی می‌گوید: «به این دلیل است که جامعه جهانی کار ناتمامش را تمام کند و براساس دست‌آوردهای چهارده سال گذشته به قیمت جان هزاران سرباز بین‌المللی و احتمالا ده‌ها هزار تن از سربازان و ملکی‌های افغانستان که با هم به آن‌ها دست یافته‌ایم، به دست‌آوردهای بیشتری نایل شویم».

سروری، فعال حقوق زن، دیدگاه تیره‌تری دارد. وی نیز، قبل از فرار از قندوز، مردمی را در این شهر زادگاهش می‌دید که مسلح می‌شدند. وی هشدار می‌دهد: «این کار باعث تنش کلانی در افغانستان خواهد شد که سرانجام به جنگ داخلی منجر می‌شود.» «یک بحث کوچک باعث کشتارها و انتقام خواهد شد». وی می‌گوید، این وضع نگران کننده است. «ما افغان‌ها دیگر هیچ امیدی نداریم».

منبع: NPR/ فلیپ ریویز
ترجمه: حمید مهدوی- اطلاعات روز

انتهای پیام