شفقنا افغانستان- رییسجمهور غنی به ترکمنستان رفت تا پروژه تاپی را کلید بزند. قرار است در سفر رییسجمهور اسناد همکاریهای دوجانبه با مقامهای ترکمنستانی به امضا برسد. در صورتی که پروژه تاپی اجرا شود، گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به جنوب آسیا انتقال مییابد.
به نوشته هشت صبح، این پروژه از دیرباز مطرح بوده است. در سالهای دهه نود یک شرکت آرژانتینی و یک شرکت امریکایی برای بهدست آوردن قرارداد اعمار این پروژه، رقابت کردند. حداقل یکی از این شرکتها در آن زمان از حاکمیت جبار و ستمکار طالبان حمایت کرد تا امنیت مسیری که لولهی بزرگ گاز از آن میگذرد، تامین شود. اما به دلایل زیاد این پروژه عملی نشد.
بسیاریها فکر میکنند که انتقال گاز ترکمنستان از افغانستان به کشورهای جنوب آسیا به یک رویا میماند. اما تلاشهای اخیر افغانستان و ترکمنستان نشاندهندهی آن است که دو طرف تلاش میکنند تا این رویا به واقعیت مبدل شود.
در حال حاضر جنوب آسیا محتاج انرژی آسیای میانه است. بهعنوان نمونه پاکستان به کمبود جدی انرژی و گاز روبهرو است. پیشبینیهای پاکستانیها نشان میدهد که آنان در سالهای آینده به کمبود بیشتر انرژی دچار میشوند، بهدلیل اینکه ذخایر بزرگ انرژی در بلوچستان ته کشیده است و به زودی به پایان میرسد. همچنان چرخ صنایع هند به انرژی نیاز دارد. انرژی آسیای میانه هم دستنخورده است و باید به بازارهایی که در آن تقاضا وجود دارد رسانده شود. این واقعیتها دولتها را وادار کرده است تا به سراغ اجرای پروژههای بزرگ شبیه پروژه تاپی بروند.
پروژهی تاپی در نشست کشورهای قلب آسیا نیز مطرح شد و اهمیت آن برای جنوب آسیا، افغانستان و ترکمنستان غیرقابل انکار است. اگر این پروژه اجرا شود، علاوه بر اینکه کشورها را با همدیگر ارتباط میدهد، سود زیادی را متوجه افغانستان میسازد. اجرای این پروژه همچنان کشورها را وادار خواهد کرد تا به امنیت توجه بیشتری کنند. در حال حاضر تروریسم مانع همکاریهای منطقهای میشود. تروریستهای بینالمللی که از کشورهای گوناگون میآیند در مناطق خارج از کنترول دولتها جابهجا شدهاند و علیه حاکمیتهای دولتی میجنگند. سازمانهای استخباراتی کشورهای مختلف هم از این گروههای تروریستی استفاده ابزاری میکنند.
اگر روابط بازرگانی و اقتصادی میان کشورهای مختلف منطقه گسترش یابد و ایده اتصال منطقه آسیای جنوبی به آسیای میانه از طریق افغانستان محقق شود، احتمال آن زیاد است که کشورهای منطقه رویکردهای استخباراتی و امنیتی را کنار بگذارند و روابط خود را بر مبنای منافع اقتصادی با همدیگر تنظیم کنند. وقتی اساس روابط میان کشورهای منطقه منافع اقتصادی باشد و این منافع کشورها را با همدیگر پیوند بزند، فضای مانور برای گروههای تروریستی تنگ میشود. رشد اقتصادی منطقه سبب میشود که پیام بنیادگرایان مذهبی هم شنونده پیدا نکند.
اجرای پروژه تاپی منافع هند و پاکستان را هم در افغانستان به نحوی به همدیگر گره میزند. پاکستان در حال حاضر از گروههای تروریستی حمایت میکند. اسلامآباد همچنان از توهم نفوذ هند در افغانستان شاکی است و حمایت از تروریسم را با همین توهم توجیه میکند. اگر منافع اقتصادی این کشورها به همدیگر گره بخورد احتمال آن زیاد است که در رویکردهای آنان نسبت به یکدیگر تغییر بیاید. حمایت از جداییطلبی و بنیادگرایی که در واقع پروژههای دولتی است، زمانی پایان مییابد که کشورها به لحاظ اقتصادی به همدیگر وابسته شوند. پروژه تاپی گام مهمی در این راستا است.
انتهای پیام