ذغال سنگ افغانستان مطلوبترین ذغال سنگ دنیا عنوان شده و دستکم در بیش از 10 ولایت این کشور معادن بزرگ ذغال سنگ کشف شده است.
معادن ذغال سنگ در افغانستان است به شکل کمربندی وجود دارد که از ولایت «بدخشان» در شمال شرق این کشور شروع شده و از ولایتهای «تخار»، «بغلان»، «سمنگان»، «بامیان»، «سرپل» و «غور» گذشته و در ولایت «هرات» که در غرب کشور قرار دارد، پایان مییابد.
این ذغال سنگها اکثراً به صورت طبقهای در زیر تپههای خاکی پنهان است که تاکنون اکثر این معادن به صورت دقیق کشف نشدهاند.
مهمترین معادن ذغال سنگ افغانستان که تاکنون کشف شده «کرکر»، «آش پشته دودکش»، «سبزک»، «کرخ» و «صوف» است و با این وجود نمیشود گفت که بزرگترین معادن ذغال در این کشور در دست استخراج است، زیرا معادن این ماده پر انرژی در حال اکتشاف است.
بر اساس گزارشها دستکم 11 معدن ذغال سنگ در افغانستان در حال استخراج است و اکثر این معادن به صورت غیرقانونی استخراج شده و در افغانستان و کشورهای خارجی به فروش میرسد.
مصرف کنندگان ذغال سنگ افغانستان
ذغال سنگ، پس از چوب و ذغال چوب بیشترین مصرف را دارد که اکثراً در زمستانهای سرد در کابل و سایر ولایتها به مصرف میرسد.
با آمدن «بخاریهای ترکی» در بازارهای افغانستان که اکثراً ذغالسوز هستند، مصرف داخلی ذغال سنگ در زمستان در حال افزایش است و بنابرین استخراج آن نیز به همان نسبت در حال افزایش گزارش شده است.
مهمترین مصرف کننده خارجی ذغال سنگ افغانستان، کشور پاکستان است و پاکستانیها علاوه بر گرم کردن خانههای خود از آن در شرکتهای بزرگ نیز استفاده میکنند.
اشتغالزایی، فرصتهای که با قاچاق پْر شده است
معادن ذغال سنگ افغانستان سبب بکار گیری هزاران شهروند شده و دستکم در هر معدن ذغال سنگ بیش از 2 هزار نفر کارگر وجود دارند.
برخی از این افراد بر اساس دستور مسئولان دولتی و ریاستهای معادن ولایتها بکار گماشته شدهاند و بدون شک معادنی که این افراد در حال کار هستند، معادنی است که به صورت قانونی استخراج میشوند.
در این میان تنها 2 هزار و 500 نفر در معدن ذغال سنگ «صوف» ولایت سمنگان مشغول کار هستند و در کنار آن معادن دیگر کشور که بنابر ناامنیها و دور بودن آن از کابل تحت کنترل دولت نیستند، توسط مردم به صورت غیرقانونی در حال استخراج هستند.
با این وجود، گزارشهایی نیز وجود دارد که معادن ذغال سنگ در افغانستان توسط برخی سودجویان محلی و اعضای بلندرتبه دولتی در حال استخراج هستند و در این خصوص تاکنون دولت واکنش جدی نشان نداده است.
ذغال سنگ در افغانستان که ثروت بزرگی است از سالهای دور در حال استخراج غیرقانونی است که در سالهای گذشته با وجود حضور نظام جدی این روند همچنان ادامه پیدا کرده است.
استخراجی که جان مردم را میگیرد
همانطوری که در بالا اشاره شد برخی از معادن ذغال سنگ توسط مردم استخراج میشوند که به صورت غیرفنی است که خود زمینهساز خطرناک بودن آن را مساعد کرده است.
استخراج کنندگان غیرقانونی و کارمندانی که از سوی شرکتهای طرف قرارداد در حال استخراج معدن هستند، قربانیهای زیادی در این راه دادهاند و دلیل اصلی آن نیز غیرفنی استخراج شدن آن است.
آمار افرادی که در معادن افغانستان از بین رفتهاند تاکنون منتشر نشده اما همه ساله گزارشهایی وجود دارد که دهها نفر در استخراج معادن ذغال سنگ در این کشور از بین میروند.
معادن فراموش شده ذغال سنگ
گزارشهایی وجود دارد که معادن زیادی در کشور وجود دارد و از سوی مردم شناسایی شده که تاکنون دولت برای بررسی آن زمینهسازی نکرده است.
یکی از این معادن در سال گذشته در منطقه «سرتنگی» ولایت غور توسط ساکنان محلی کشف شد و بلافاصله استخراج آن به صورت غیرقانونی توسط این ساکنان آغاز شد.
با وجودیکه مسئولان وزارت معادن افغانستان معدن ذغال سنگ فرمانداری «تولک» ولایت غور را در سال گذشته بررسی کردند، اما بر اساس اظهارات «عبدالحی خطیبی» سخنگوی والی غور آنان به دلیل دوری راه و نبود زمینه مساعد نتوانستند از معدن تازه کشف شده این ولایت، دیدار کنند.
فقدان تیم فنی و کارمندان کافی
با وجودی که دولت کابل در راستای استخراج معادن در 13 سال گذشته اقداماتی ستودنی داشته، اما باید مدعی شد که تاکنون تیم فنی و کارمندان کافی را به کار نگرفته است.
ذغال سنگ که خود میتواند یکی از منابع ثروتزا در افغانستان تلقی شود تاکنون مورد توجه ویژه مقامات کابل قرار نگرفته و دستکم در اکثر ولایتهایی که ذغال سنگ و دهها معدن دیگر وجود دارند، ریاست وزارت معادن در آن ولایتها ایجاد نشده است.
یکی از این ولایتها غور است که به دلیل نبود ریاست معادن در آن ولایت چندین معدن ذغال سنگ تاکنون مورد بیتوجهی قرار گرفته است.
در برخی موارد که وزارت معادن آن را بسیار مهم تلقی میکند، اقدام به اعزام هیئتی از کابل میکند و با آنکه بررسی این هیئت ارزش ویژهای دارد، اما برای اینکه همیشه اطلاعات کافی از معادن ولایتها در دست مسئولان این وزارت باشد، اعزام هیئت کافی به نظر نمیرسد.
ذغال سنگ و ضرورت توجه جدی دولت
همانطور که اشاره شد، ذغال سنگ افغانستان، بیکاران را بکار گرفته است و از سویی هم وضع نابسامان اقتصادی در این کشور ضرورت ایجاد کرده تا زمینههای اشتغال و فرصتهای شغلی افزایش یابد.
استخراج قانونمند ذغال سنگ میتواند درآمد خوبی را برای دولت کابل داشته باشد و با این وجود باید دولت در راستای استخراج معادن موجود تلاش کرده و در راستای کشف معادن جدید اقدامات لازم را داشته باشد.
در صورتی که معادن به صورت فنی و استاندارد استخراج شده و به فروش برسد، بدون شک راههای ترانزیتی اکثر ولایتها همزمان با آن اسفالت میشوند و راه آهن درست میشود که زمینه تردد شهروندان عادی و انتقال کالاهای تجاری با آن به میان میآید.
دولت کابل اکنون نیازمند کمکهای خارجی است و مردم افغانستان نیازمند ایجاد فرصتهای شغلی، لازم است تا دولت جدید کابل در راستای استخراج معادن اقدامات لازم را انجام دهد تا تمام این مشکلات که سبب عقبماندگی دولت و ملت است، رفع شود.
انتهای پیام