شفقنا افغانستان- همایش «هماندیشی اسلام و جوان غربی؛ چالشها و چشماندازها» با محوریت بررسی و بازخوانی دو نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان غربی صبح امروز، ۱۷ اسفندماه با حضور آیت الله علی اکبر رشاد حجت السلام و المسلمین علی ذوعلم ، حجتالاسلام ابراهیم کلانتری رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تهران، حجتالاسلام رضا غلامی رئیس موسسه پژوهشی علوم انسانی اسلامی برخی دیگر از اساتید در تالار دکتر شهیدی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار شفقنا؛ در ابتدای این مراسم حجت الاسلام کلانتری، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تهران به بررسی دو نامه مقام معظم رهبری به جوانان غربی پرداخت و گفت: نامه مقام رهبری به جوانان غربی بدون شک یک نقطه عطفی در دنیای امروز و تاریخ معاصر است. وضعیت دنیای جدید ما به شدت از مسائلی مانند جریانات تکفیری و خشونت طلب در وضعیت بدی قرار دارد. در یک نگاه کلی به نظر می آید که جهان امروز به سمت یک مقابله همه جانبه و تمام عیار جریان حق و باطل حرکت می کند. اردوگاهها کمکم مشخص میشود یعنی انسان علائم و نشانههایی در جهان امروز میبیند که به نوعی این پیام را به بیننده و شنونده القا میکند که بعد از گرد و غبار و فتنههای گوناگونی که در جهان به وجود آمده است کمکم صفوف حق و باطل در مقابل هم صفآرایی همه جانبهای میکنند.
وعده خداوند در خصوص حاکمیت مستضعفین نزدیک است
او ادامه داد: من احساسم این است که داریم به سرعت به وعده حق خداوند در خصوص حاکمیت مستضعفین در جهان نزدیک می شویم. تمام توان استکبار جهانی و هم پیمانان مرتجع منطقه ای او در این راستا است که پیام حق به گوش جهانیان نرسد یا یک چیز باطلی را به جای پیام حق به خورد مردم جهان دهند. در این وضعیت تاریک پیامهایی از سوی رهبر انقلاب خطاب به آدمهایی که شاید در محاسبات استکبار محلی از اعراب ندارند، صادر میشود. یکی از ویژگیهای مهم نامه رهبری به لحاظ زمان شناسی است. مقام رهبری با اشرافی که به مسائل جهان دارند این نامه را لحاظ می کنند یعنی در موقعیت خاصی که ذهن مخاطب آماده پیام حق است، این پیامها صادر میشود و نه از موضع یک قدرت بلکه به عنوان یک پیامبر پیام را به گوش جهانیان میرساند.
رئیس دفتر مقام معظم رهبری این مخاطب شناسی را دومین ویژگی نامه مقام رهبری به جوانان غرب دانست و گفت: در دنیای امروز تکیهها بر قدرتهای جهان است، بالاخره این قدرتهای متعارف جهان هستند که حاکمان زر و زور در مجامع بینالمللی شناخته میشوند، اما پیام رهبر به سمت آنها نبود بلکه به سمت جوانان اروپا بود. مقام رهبری جوانان را مخاطب قرار داد زیرا آنها گرفتار مشکلات سیاسی و مسائل زر و زور نیستند و هم اینکه قلب جوانان جویای حق است، چون گرفتار بسیاری از آفتها نشدند.
او با بیان اینکه سومین ویژگی نامه رهبر موضوع کرامت است، گفت: مقام رهبری دقیقا روی مهم ترین موضوع انگشت گذاشت یعنی خشونت و تکفیر، نکته چهارم ویژگی روشی است که رهبر توجه را به ریشه ها جلب کرد. حقیقت این است که جریان تکفیری داعش و القاعده یک ریشههای اعتقادی در جهان امروز دارد، یعنی خود به خود به وجود نیامده و دارای ریشه های اعتقادی هستند. از سوی دیگر در کنار این ریشههای اعتقادی ریشههایی که در پشتیبانی از استکبار وجود دارد را باید مطرح کرد یعنی جهان استکبار از جریانهای تکفیری که توسط وهابیت شکل میگیرد، پشتیبانی میکند و جوانان امروز باید متوجه باشند که این تضاد از کجا نشأت می گیرد.
ذوعلم: نامه رهبری حاوی یک گفتمان شخصیتی و هویتی است
به گزارش خبرنگار شفقنا حجت السلام و المسلمین علی ذوعلم در ابتدای سخنان خود بیان کرد: خوشحالم که در دورانی زندگی می کنم که اسلام ناب در مقابل نگاههای انحرافی به انسان و جهان در حال پیشرفت است. این همایش در حالی برگزار میشود که تلاشی برای فهم عمیق و دریافت ابعاد مفهومی و نظری دو نامه که توسط رهبر انقلاب به جهان غرب صادر شد؛ در واقع این نامه تنها یک نامه شخصی نیست بلکه یک گفتمان شخصیتی و هویتی است.
او ادامه داد: رهبر انقلاب به عنوان یک متفکر جهان اسلام چالشها، نیازها و ضرورتهای انقلاب را دنبال میکنند، از این زاویه دربرابر توطئه های پیچیدهای که جهان اسلام را تهدید میکند تحت تاثیر خود قرار داده است؛ این نامه را نگاشتند.
نوع پاسخ به این نامهها رویکرد تعامل ما با جهان غرب را روشن می کند
رییس این هماندیشی با طرح این سوال که ما چه نیازی به این نامه ها داریم، توضیح داد: نوع پاسخ ما به این نامهها، پاسخ تعیین کننده آینده ما است به ویژه در این مقطعی که به قول مقام معظم رهبری در یک پیچ تاریخی قرار داریم. باید ببینیم که نوع رویکرد و تعامل ما با جهان غرب چگونه باید باشد.
رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی اظهار کرد: ما تجربه های مختلفی در پاسخ به پرسشها داشتیم و امروز هم همچنان این سوال برای ما مطرح است به این دلیل که امروز جبهه اسلام بیش از هر زمانی از قدرت گفتمانی قرار دارد و بسیاری از نقاط جهان را تحت تاثیر خودش قرار داده است؛ یک صحنه بسیار گستردهای شکل گرفته است از طرف دیگر استعمار در قالب جدید و طراحی خطرناکی شکل گرفته است.
ذوعلم تاکید کرد: پاسخ به این سوال که غربی ها علاقه دارند تا جواب این پرسش از سوی جهان اسلام مطرح شود، یک مقابله سخت نظامی و خشونت آمیز با دنیای غرب است که باید غرب را به طور کلی نفی کنیم و یک ستیز همه جانبه با غرب داشته باشیم، این یک پاسخ است.
او با اشاره به شکل گیری گروه های تروریستی تصریح کرد: اصلا شکل گیری داعش از طرف غربیها به این دلیل بوده که میخواستند یک اسلام هراسی ایجاد کنند و بگویند که اسلام میخواهد غرب را از بین ببرد و اسلام با غرب در ستیز شدید است. در پاسخ به این پرسش یک نگاه اساسی وجود دارد که ما باید با غرب تعامل کنیم و دنیای غرب یک واقعیت است و دنیای غرب از توانمندیهای زیادی برخوردار است بنابراین ما چاره نداریم جز اینکه با غرب تعامل داشته باشیم.
رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی درخصوص تعامل جهان اسلام با دنیای غرب افزود: وقتی به تعامل در نگاه دوم توجه میکنیم شاهد یک نگاه انفعالی هستیم این تلقی می شود که ما حرکت انفعالی در مقابل دنیای غرب داریم و آنها ما هضم و جذب خواهند کرد که هویت،فرهنگ و آینده ما را تهدید خواهد کرد.
ما باید به تعاملی صحیح و شرافتمندانه با غرب بیاندیشیم
ذوعلم توضیح داد: این نامه حاوی پاسخ سومی به این پرسش اساسی است مقام معظم رهبری در بخش پایانی نامه اشاره میکنند که «ما باید به تعاملی صحیح و شرافتمندانه با غرب بیاندیشیم» این نامه یک تعامل فعال است که ما تاکنون در مقابل جهان غرب فقط پاسخ می گفتیم و همیشه سوال ها از سوی آنها مطرح می شد و ما در موضع دفاع قرار داشتیم اما امروز با یک صدای رسای عقلانی و منطقی از سوی جهان اسلام با جوانان غربی مواجه هستیم.
او در پایان گفت: این باور را در جوانان غربی ایجاد می کند که می توانند مسیر تمدن غرب را تغییر دهند و در این راه تاثیر گذار باشند. این نامه حاوی یک نوع پیام خودباورانه و نوید دهنده به خود جوانان غربی است.
بنابراین ما باید این نامه را بفهمیم چون در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای ما بسیار موثر است.
دکتر غلامی: عطوفت نسبت به جوانان غربی در این نامه مشاهده میشود
دکتر رضا غلامی باتوجه به نامه رهبر انقلاب به جوانان غرب تصریح کرد: دو نامه ای که رهبری به جوانان غربی نوشتند ما شاهد یک دلسوزی وعطوفت نسبت به جوانان غربی در محتوای این پیام بودیم.
رییس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا ادامه داد: ایشان نگران این است که با ادامه سیاستهای نظام سلطه و جنگافروزیهای جهان غرب، مردم جامعه غرب اصلیترین قربانی این اتفاق ها باشند و جوانان غربی را درگیر این مشکلات کنند.
غلامی با اشاره با یازده سپتامبر گفت: اظهارات رییس جمهور آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر و تاکید او بر راه افتادن جنگ های صلیبی نشان میدهد که دنیای غرب نقشهای برای جهان اسلام دارد که آنها برای مقابله با جهان اسلام پروژه اسلام هراسی به راه انداختند و میخواهند هر طور که شده اسلام را از جهان غرب بیرون برانند و شرایط را برای مسلمانان دشوار کنند.
تروریسم سبب افزایش خشونت علیه مسلمانان شده است
او ادامه داد: این برنامههای تروریستی شدت نفرت شهروندان غربی را نسبت به مسلمانان افزایش میدهد. ما هر روز شاهد اعمال خشونت علیه مسلمانان هستیم و اگر این خشونت ها ادامه پیدا کند می تواند منجر به یک فاجعه شود؛ اما لازمه جلوگیری از این اتفاقات و خشونت ها، بیداری جهان غرب از خواب عمیق است.
غلامی بیان کرد: این فاجعه ها و انفجارهای تروریستی زمینه را برای زندگی بهتر مردم در جوامع غربی سلب کرده است. این نامه نشان می دهد که جهان اسلام در هیچ زمانی هیچ ابایی برای تعامل با غرب نداشته است اما ما به دنبال یک تعامل نقادانه و هوشمندانه هستیم که عزت ما را زیر سوال نبرد و بر اساس ارزش های اسلامی شکل بگیرد.
رییس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا در پایان اظهار کرد: صرف رساندن نامه رهبر انقلاب به جامعه غربی تأثیر زیادی نخواهد داشت بلکه اثرگذاری آن در جهان غرب برای ما بسیار قابل اهمیت است.
آیت الله علی اکبر رشاد : در هر دو نامه رهبر از شیوه مخاطبه با وجدان استفاده شده است
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: این نامه از روش تخاطب با مخاطب و وجدان مخاطبان استفاده کرده است، یعنی یک سری مبانی معرفتی را بیان می کند از نظر ما انسان ذات مند است. ما معتقدیم انسان دارای سرشت الهی است که در این عنصر چیزی به نام فطرت الهی نهفته است. نحوه وجود آدمی به گونه ای است که در سه ساحت معرفت، گرایش و رفتار آشکار می شود.
اولیای نبوی در برخورد خود با مخاطبان هم از همین روش استفاده می کردند حتی مباحثه امام صادق با کافران نیز از همین نوع بود یعنی با مخاطب خود بیشتر از آنکه به دلایل عقلی تمسک جوید خطاب خود را متوجه وجدان درونی می کرد.
او ادامه داد: من فکر می کنم ما از این نکته مهم غافل هستیم البته من در مقام تخطئه شیوه های دیگر نیستم اما از اینکه از این شیوه غافل باشیم گلایه میکنم. چه خوب است که با مخاطب استدلال عقلی کرد. بعضی از اهل منبر و فضلای جوان که حاضر میشوند و بعضی از مسائل را مطرح میکنند کمتر مورد مطالعه قرار میگیرند که آیا فلسفه ارائه میدهند که مردم استقبال می کنند؟ این عده گاهی از شیوه تخاطب با وجدان استفاده می کنند که تأثیرگذارند. مقام رهبری هم در نامههای خود به آیه و روایتی هم تمسک نکرد حتی شواهدی از انجیل وتورات هم نیاورده است. درواقع ایشان از شیوه عقل برهانی و از روشهای تمسک به نصوف دینی استفاده کرده است و خواستند که وجدان مخاطب خود را خطاب قرار دهند.
آیت الله رشاد تصریح کرد: غرب دارد به سمتی می رود که تاریخ را عوض کند و همواره اعلام میکند که چه کسی گفته که در قرون وسطی تفتیش عقاید وجود داشته است اما در کنار آن گاهی پاپ و مقامات در خصوص اقداماتی که از ناحیه کلیسا در قرون وسطی رخ میداده عذرخواهی میکردند، اما مقام رهبری میگوید من کاری به این مسائل ندارم بلکه از شما می خواهم از روشنفکران خود بپرسید چرا وجدان عمومی در غرب همیشه باید با تأخیر چند ده ساله و چند صد ساله بیدار و آگاه می شوند. چرا بازنگری در وجدان جمعی معطوف به گذشته های دور است. چرا در موضوع مهمی همچون شیوه برخورد با فرهنگ از شکل گیری آگاهی عمومی جلوگیری می شود. آیا هرگز از خود پرسیده اید که همین اسلام چگونه بر مبنای چه ارزش هایی طی قرون متمادی بزرگترین تمدن فکری جهان را داشت؟ آیا چنین دینی که این دستاورد را دارد می تواند داعش باشد به هر حال این شما هستید که باید لایه های ظاهری جامعه خود را بشکافید و کینه ها را بزدایید.
او در پایان خاطرنشان کرد: به لحاظ سبک شناسی هر دو نامه رهبر از شیوه مخاطبه با وجدان استفاده شده است که بسیار مهم است و شاید گمشده ما (عناصر انقلاب) با جامعه و جوانان باشد که چنین مواجهه نمی شویم. باید توجه کرد بسیاری از مسائل و دغدغه هایی که طبقات جوان فرهنگی در شرق و غرب دارند در ایران هم وجود دارد. جوانی که در ایران در پای ماهواره نشسته در واقع در غرب زندگی می کند و باید با او نیز همین گونه رفتار کرد.
انتهای پیام