شفقناافغانستان- در کشوری که تنها ۱۶ فیصد نیروی کاری آن را زنان تشکیل میدهد، آموزش کودنویسی کمک میکند تا برنامههای برابری، توانمندسازی و ثبات اقتصادی برای زنان بیشتر تقویت شود.
در شهر غربی هرات، یک گروه کوچک اما مصمم زنان جوان، کودنویسی آموزش میبینند. فرشته فروغ که برنامه (Code to Inspire) یا کودنویسی برای الهامبخشی و اولین مکتب کودنویسی برای زنان را در ماه نوامبر ۲۰۱۵ راهاندازی کرد، میگوید آنها هر روز قویتر، خلاقتر و بااطمینانتر میشوند.
یک بانوی مهاجر ۳۱ ساله که در ایران متولد شده است و همراه با خانواده خویش پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ به کشور عودت کرده، میگوید: «خوبی کودنویسی و تکنالوژی این است که فرق نمیکند شما چه کسی و در کجا هستید – با یک کمپیوتر و اینترنت آنها (بانوان کودنویس) میتوانند به دنیا دسترسی داشته باشند و حتی بدون بیرون شدن از خانه، کار کنند.»
برنامه آموزشی کودنویسی برای بانوان افغان چندین سال پیش، زمان حکومت طالبان که آموزش دختران غیرقانونی و اینترنت ممنوع بود، غیرقابل تصور مینمود. این برنامه روزنهای امیدبخش برای آینده است. تا حال ۵۰ شاگرد از سنین ۱۵ تا ۲۵ سال شامل این برنامه شدهاند و قرار است در کابل و شهر مزارشریف نیز توسعه داده شود. دانش آموزان این برنامه طراحی وبسایت، ایجاد برنامهها یا اپلیکشنهای مبایل و طراحی بازیهای دیجیتالی را یاد میگیرند.
در یک کشور به شدت سنتی که حدود ۸۵ فیصد زنان آن تعلیمات یا تحصیلات رسمی ندارند، و تنها ۱۶ فیصد کل نیروی کاری آن را زنان تشکیل میدهند، به هر صورت این بانوان دانشآموز از جمله زنان خوشبخت افغانستان هستند.
خانم فروغ میگوید: «آموزش برای زنان هنوز هم یک مسئله حساس است؛ این جامعه، جامعهای است که فرهنگ مردانه بر آن مسلط است.» خانم فروغ اشاره میکند که مهارت کودنویسی حتی برای زنانی که خانوادههایشان سختگیر هستند و زنان در این خانوادهها هنوز هم با محدودیت و وابستگی زندگی میکنند، فرصت میدهد تا از خانه کار کنند.
فرشته فروغ زمانی که در دانشگاه هرات در رشته کمپیوترساینس تحصیل میکرده، بهعنوان تنها دانش آموز دختر این رشته، با مشکلات زیادی برخورده است. او میگوید: «من یک دانشجوی بسیار پرحرف بودم؛ اکثریت همصنفیهایم پسران بودند و بسیاری اوقات آنها دوست نداشتند ببینند یک دختر آنقدر در صنف پرحرفی کند.»
خانم فروغ پس از فراغتاش اولین بانویی بود که استاد شد و برنامه کودنویسی «JavaScript» را تدریس میکرد. بیش از ۲۰۰ دانش آموز در صنف او اشتراک کردند اما تنها ۱۰ نفر در ظرف چند هفته اول صنف او را ترک گفتند و به گفته خانم فروغ آنها نمیخواستند از یک دختر یاد بگیرند؛ به خاطر این که فکر نمیکردند که او توانایی آن را داشته باشد.
فرشته فروغ با درنظرداشت اولین تجارباش، مهمترین اولویت را یافتن یک مکان امن و مصئون برای برگزاری کلاسهای کودنویسی تعیین کرد: «ما نمیخواستیم هیچ مزاحمت غیرضروری را برای زنان و خانوادههایشان ایجاد کنیم».
تیم برنامه آموزش کودنویسی (Code to Inspire) بسیار زیاد تلاش کرده تا روابط نیکشان را با جامعه محلی تقویت بخشد و تایید پدران و برادران دختران دانشآموز را به دست آورده است.
از میان این دانشآموزان، یکی هم هایده ۲۰ ساله است که میخواهد در آینده یک طراح مسلکی وبسایت شود. او میگوید: «من رویاهای بزرگی دارم؛ میخواهم وبسایتهایی بسازم که مردم محل را در کارشان حمایت کنم تا آنها برای کمک در این بخش، به دیگر کشورها روی نیاورند».
هایده در مورد این برنامه میگوید: «زمانی که شامل برنامه کودنویسی شدم، بسیار هیجانزده بودم؛ به خاطر این که کودنویسی در افغانستان بسیار ناشناخته است و زنان معمولا صدایشان را بلند کرده نمیتوانند – اما ما ثابت میکنیم که زنان آن توانایی را دارند و ما میتوانیم با زبان کودنویسی با جهان حرف بزنیم».
هایده میگوید که خانوادهاش در اوایل نسبت به شامل شدناش در این برنامه، بیمیل بوده اما حالا خانوادهاش میخواهد به او کمک کند تا آیندهای فراتر از «کار خانه و ازدواج» برایش سرو سامان دهد.
یکی از شاگردان این برنامه، برنامه یا اپلیکیشن توزیع برای یکی از رستورانتهای محلی ساخته است و دیگر دانشآموزان در حال کار روی پلاتفرمها یا قالبهای انترنتی هستند که بتوانند از طریق آن، جهانگردان را به کشورشان ترغیب نمایند.
دختران میتوانند کودنویس باشند
سازمانهای دیگری نیز توانایی و قابلیت زنان کودنویس در افغانستان را اعتراف میکنند. در ماه اپریل سال ۲۰۱۶، سازمان غیرانتفاعی بنیاد زنانه (The Womanity Foundation) برنامه دختران میتوانند کودنویسی کنند (The Girls Can Code) را در دو بزرگترین مکتب دخترانه شهر کابل راهاندازی کرد. ۴۰ دانشآموز از ۱۶ تا ۱۸ سال در صنفهای کودنویسی ثبت نام شدهاند که پیش و بعد از وقت مکتب دایر میشوند.
الیزابت رکتور، گرداننده این برنامه میگوید: «این برنامه کودنویسی، دختران را با تدریس اینکه چگونه خلاقیت، مفکوره، و مهارتهای حل مشکلات برای یافتن راهحلهایشان را استفاده نمایند، توانمند میسازد. آنها با تکمیل این روند نسبت به خودشان باورمند شده و یاد میگیرند تا برای پیدا کردن راههای حل مشکلات به تواناییهای خودشان اتکا کنند و این مهارتها همیشه همراه آنها خواهند بود».
رکتور اضافه میکند که در سالهای پیشرو، کمبود کارکنان با مهارت تخنیکی به صورت قابل ملاحظهای افزایش پیدا کند. در حال حاضر در افغانستان، تنها ۷ فیصد جمعیت به اینترنت دسترسی دارند و کار و بار باید آماده افزایش دسترسی به انترنت باشد.
رکتور میگوید: «سرمایهگذاری در آموزش دختران در مضامینی مثل کودنویسی، جایی که به باور ما کارهای بسیار زیاد و با درآمد خوب، ایجاد خواهد شد، برای آینده افغانستان مهم است.
بانوان طراح اپلیکیشن دیگر در کابل و هرات در حال ظهور هستند – در ماه می، ۴۵ زن جوان، طرحهای اپلیکیشن مبایلشان را به برنامه کارآموزی «Girls Make Apps» که از جانب «نوآوری تکنالوژی هرات» برگزار شده بود، ارائه کردند.
دنیا را بگردید و به ستارهها برسید
خانم فروغ برای زنان افغان که آرزوی وارد شدن در عرصه تکنالوژی را دارند، یک نمونهی موفق است و برایشان امید میدهد که آنها میتوانند.
رویا حبوب، همصنفی سابق فروغ که یک شرکت مشاورهدهی در بخش تکنالوژی معلوماتی را بهنام «Afghan Citadel Software Co» در سال ۲۰۱۰ بنیان نهاد، نیز همانند او است که این کارش او را اولین بانوی رئیس یک شرکت تکنالوژی در افغانستان ساخته است. فروغ نیز یکی از سرمایهگذاران بود و دو دوست دیگرش نیز یک صندوق شهروندی دیجیتالی را راهاندازی کردند. این صندوق دیجیتالی یک سازمان غیرانتفاعی است که به زنان و دختران کشورهای در حال توسعه کمک میکند تا به تکنالوژی دسترسی پیدا کنند.
خانم حبوب میگوید که راهاندازی کاروبارش آسان نبوده و ادامه میدهد: «در اول ایجاد یک پایگاه سرویسگیرنده بسیار سخت بود – بسیاری از مردان نمیخواستند همراه زنان کار کنند؛ حتی در صورتی که ما میتوانستیم برای آنها مشتری زیادی بیاوریم».
او از زمان راهاندازی کسب و کارش و فعالیت در سمت رئیس اجرایی شرکت شخصیاش، معمولا با ناباوری آشکاری برخورده و برای مشتریها غیرمعمول نبوده که هزینه کارهای انجامشدهشان را رد کردهاند. حبوب و تیماش حتی تعقیب، تجسس و تهدید شدهاند. اما حبوبِ نترس، از همان آغاز، استخدام برنامهنویسان زن را در اولویتاش قرار داده است. امروز بیش از نیمی از کارمنداناش، زن هستند و کاروبارش علاوه بر رونق در داخل افغانستان، در حال گسترش فراتر از مرزهای این کشور نیز است.
حبوب میگوید: «در حالی که موانع فرهنگی، رویاها و امیدهای زنان و دختران جوان را تهدید میکنند، فرصتهایی را که آنها میتوانند با استفاده از اینترنت و تکنالوژی برایشان ایجاد کنند، به آنها دنیای بزرگتری را که پیش از این دیدهاند، نوید میدهد».
منبع: روزنامه گاردین
انتهای پیام
www.af.shafaqna.com