شفقناافغانستان- امریکا معروف است به اینکه تاریخ خود را از بین نمیبرد. بسیاری از سیاستمداران این کشور برخی سخنان خود را از روسای جمهور پیشین نقل میکنند و آنها را افرادی میدانند که هرکدام در دوره خود اقدامات بزرگی برای کشورشان انجام دادند. در تاریخ معاصر نیز حتی فردی به مانند نیکسون که مجبور به استعفا از سمت ریاستجمهوری امریکا شد، هنوز هم که هنوز است در خصوص دکترین سیاست خارجی، احیای ارتباط با چین و پایان جنگ ویتنام از او به نیکی یاد میشود. اما واقعا مشخص نیست که مردم امریکا بخواهند ١٠ یا ٢٠ سال دیگر تاریخ این روزهای خود را مرور کنند یا اینکه افراد بخواهند نقلقولهایی از دونالد ترامپ به عنوان چهلوپنجمین رییسجمهور ایالات متحده بیان کنند. حتی اگر بخواهند هم شاید نتوانند این کار را انجام دهند. یکی از چندین عبارت تاریخی که دونالد ترامپ به عنوان رییسجمهور ایالات متحده اخیرا مطرح کرد «چاه مستراح» است. او در یک جلسه خصوصی با اعضای کنگره امریکا عنوان کرد کشورهایی مانند هاییتی، السالوادور و همه کشورهای آفریقایی «چاه مستراح» هستند که ساکنان آنها برای مهاجرت به امریکا میآیند و این برای ایالات متحده مطلوب نیست. این جلسه که پشت درهای بسته برگزار شد، ترامپ در صحبتهای خود برای قانونگذاران عنوان کرد که ما باید مهاجرانی از نروژ و آسیا را جذب امریکا کنیم.
زمانی که این سخنان ترامپ در رسانههای جهان منتشر شد موجی از خشم عمومی مردم در سراسر جهان و محکومیت سریع این سخنان آغاز شد.
ابا کالوندو، سخنگوی اتحادیه آفریقا در واکنش به این سخنان گفت: اتحادیه آفریقا به صراحت بیان میکند، ادبیاتی که رییسجمهور ایالات متحده در خصوص مهاجران آفریقایی تبار استفاده کرده اهانتآمیز است. وی در ادامه افزود: با در نظر گرفتن این واقعیت تاریخی که چگونه ایالات متحده در دورهای با آفریقاییها تجارت برده در اقیانوس اطلس انجام میدادند و آنها را وارد امریکا میکردند تا از آنها به عنوان برده استفاده کنند، این اقدام نیز در چارچوب همان رفتار قدیمی دیده و پذیرفته میشود. در این بیانیه همچنین آمده است، این ادبیات به ویژه برای رهبر کشوری که خود یک نمونه جهانی برای این است که یک کشور چگونه میتواند به وسیله مهاجران قوی و متنوع ساخته شود؛ ناخوشایند است.
اما در این بین واکنش سخنگوی سازمان ملل متحد درخصوص این سخنان بسیار جالب توجه بود و این سخنان را نژادپرستانه توصیف کرد. روپرت کالویل عنوان کرد، هیچ کلمه دیگری جز نژادپرستانه بودن نمیتواند در این مورد استفاده شود. او در نشست خبری خود در ژنو گفت: شما نمیتوانید تمام کشورهای یک قاره را به عنوان چاه مستراح بدانید و به دلیل اینکه تمام جمعیت آنها سفید نیستند به آنها خوشامد نمیگویید.
به گزارش واشنگتنپست، این خبر به سرعت در صدر تیتر اخبار این کشور قرار گرفت. تیتر توهین دونالد ترامپ به السالوادور به تیتر یک اخبار این کشور تبدیل شد. مردم هاییتی نیز برای پاسخ به دونالد ترامپ تصاویر تپههای سرسبز، درختان خرما در غروب خورشید و آب درخشان فیروزهای کشور خود را در توییتر به اشتراک گذاشتند.
هارولد آیزاک از شهروندان هاییتی در توییتر خود با انتشار تصاویری از کشور خود عنوان کرد: سلام رییسجمهور چاه مستراح «ShitHolePresident» در اینجا چیزی شبیه به چاه مستراح میبینید. سفیر هاییتی در ایالات متحده نیز اظهارات دونالد ترامپ را محکوم کرد و گفت: ما از مقامهای رسمی امریکایی در خصوص سخنان ترامپ توضیح خواستهایم. وی افزود ایمیل سفارت هاییتی در واشنگتن پر شده است از ایمیلهای امریکاییها که از این موضوع یا عذرخواهی کردهاند یا اینکه اظهارات دونالد ترامپ را رد میکنند.
در قاره آفریقا که سخنان ترامپ کل کشورهای این قاره را در بر میگرفت پاسخهایی مشابه در توییتر داده شد و شهروندان این کشورها تصاویری زیبا از کشور خود را به نمایش میگذاشتند.
ویکتور نودولا، کارتونیست سیاسی کنیایی که از گذشته به سیاستهای مهاجرت ترامپ انتقاد داشت، با نقشه قاره آفریقا مغز ترامپ را تشریح کرد که در جای جای این قاره آن را شبیه چاه مستراح میبیند. موسس اوسانی یکی از متخصصان حوزه ارتباطات در نایروبی در گفتوگو با واشنگتنپست عنوان کرد که این بسیار غمانگیز است که این کشورها چاه مستراح نامیده شدهاند. مهاجران همواره به اقتصاد ایالات متحده کمک کردهاند. ما بستگانی در امریکا داریم که به سختی کار میکنند به این امید که بتوانند برای خانوادههایشان پیشرفت به ارمغان بیاورند.
رائول یکی از اعضای حزب دموکرات به CBS گفت: او (ترامپ) نشان داد که هیچ چیزی در مورد تاریخ امریکا و تاریخ کمکهایی که مهاجران و به ویژه مهاجرانی که از هاییتی به این کشور انجام دادهاند را نمیداند. این باعث خجالت است که این مرد به عنوان رییسجمهور کشورم باشد.
فرانک لونتز از جمله ناظران انتخابات حزب جمهوریخواه میگوید: گزارشها نشان میدهد که ۴٣ درصد مهاجران از کشورهای آفریقایی مدرک لیسانس و بالاتر دارند. این در حالی است که تنها ٣٣درصد از شهروندان امریکایی از این شرایط برخوردار هستند.
فرح لاریو از جمله مهاجرانی که از هاییتی به امریکا آمده و در موسسهای در میامی مشغول به کار است و برای دونالد ترامپ در انتخابات نیز فعالیت کرده است، عنوان کرد که ترامپ در مبارزات انتخاباتی ٢٠١۶ خود در جمع هاییتی- امریکاییها گفت که میخواهم بزرگترین قهرمان برای شما باشم. او به CBS گفت که این سخنان ترامپ فراتر از سیاست است. این مرد هیچ احترامی برای هیچ کس قایل نیست. من سعی میکنم تنها گریه نکنم.
اما برخی کشورهایی که دریافتکنندگان اصلی کمکهای ایالات متحده، به حساب میآیند نیز شرایط سختی برای تصمیمگیری در راستای پاسخگویی دیپلماتیک به این موضوع داشتند چرا که نگران بودند کمکهای امریکا برای آنها به خطر بیفتد. به طور مثال سخنگوی وزارت خارجه سودان جنوبی به آسوشیتدپرس گفت: تا زمانی که به طور خاص در مورد سودان جنوبی صحبت شود، ما چیزی برای گفتن نداریم.
رییسجمهور نژادپرست
تا پیش از این هرچند دونالد ترامپ از برچسب نژادپرست بودن سعی میکرد فرار کند اما اکنون او عملا با صحبتی که در جلسه خصوصی خود با نمایندگان کنگره در مورد قانون جدید داکا انجام داده، اکنون این برچسب را رسما دریافت کرده است. این یک رویای نژادپرستانه است که رییسجمهور ایالات متحده علاقهمند است افرادی مو بور از نروژ به امریکا بیایند تا نحوه و شرایط مهاجرت در خاک امریکا را تغییر دهند. دونالد ترامپ حتی نمیخواست باور کند که اولین رییسجمهور سیاه پوست ایالات متحده در امریکا به دنیا آمده است و بارها در محل تولد او تشکیک وارد کرد. ترامپ حتی علیه شهروندان مکزیک نیز از همان دوره انتخابات ریاستجمهوری خط و نشان کشید و همسایگان امریکا را جنایتکار، آدمربا و قاچاقچی خواند که باید برای جلوگیری از ورود آنها به امریکا دیوار کشیده شود. ترامپ حتی علاقهمند است ٢٠٠هزار مهاجر السالوادوری امریکا را اخراج کند در شرایطی که آنها اکنون در اقتصاد کشور نقش دارند.
دونالد ترامپ زمانی که نئونازیها در شارلوتسویل راهپیمایی انجام دادند و شعارهای نژادی سر دادند و جان یک نفر را گرفتند، حاضر نشد اقدام آنها را رسما محکوم کند چرا که خود میداند اصلیترین حامیان او در امریکا را اکنون افراد افراطی و نئونازیها تشکیل میدهند. دونالد ترامپ همچنین قوانین ضد مهاجرتی را علیه کشورهای عمدتا مسلمان وضع کرد تا جلوی حضور آنها در امریکا گرفته شود، موضوعی که خوشایند راستهای افراطی امریکا به حساب میآمد. او قانون داکا که به قانون رویاپردازان معروف بود را لغو کرد و هزاران جوان مهاجر را که با هزاران امید و آرزو قدم به خاک امریکا گذاشته بودند را در معرض اخراج قرار داد و همه امیدهای آنها را برای ساختن آیندهای بهتر از بین برد و اکنون نیز با چاه مستراح خواندن کشورهای مختلف عملا نوع تفکر خود را عریان کرده است و حتی تکذیب سخنانی که به نقل از او بیان شده نیز نمیتواند کاری برای او انجام دهد.
واکنش توییتری ترامپ
دونالد ترامپ از صبح روز جمعه به وقت امریکا واکنشهای خود به وقایع رخ داده را طبق معمول در توییتر آغاز کرد. او در نخستین توییتر خود عنوان کرد: لایحه دوحزبی داکا روز پنجشنبه به من ارایه شد در این جلسه گروهی از سناتورها و اعضای مجلس نمایندگان جمهوریخواه حضور داشتند. این لایحه یک گام به عقب بزرگ بود. در این لایحه هیچ بودجهای برای دیوار در نظر گرفته نشده بود. وضعیت قرعهکشی و لاتاری بدتر شد؛ موضوعی که باعث شد جرم و جنایت در ایالات متحده را بالا ببرد. او در توییت دوم خود عنوان کرد که من میخواهم یک سیستم مبتنی بر شایستگی از مهاجرت و افرادی که به کشورمان کمک میکنند، برقرار شود. من امنیت و آرامش را برای مردم خود میخواهم. من میخواهم جریان عظیم ورود مواد مخدر را متوقف کنم. من میخواهم برای ارتشمان هزینه کنم. وی در ادامه سلسلهتوییتهای خود گفت: از آنجا که دموکراتها علاقهمند به زندگی و امنیت نیستند، داکا اکنون یک گام به عقب برداشت. آنها اکنون با خاموش کردن، ما را تهدید میکنند، اما آنچه آنها واقعا انجام میدهند خاموش کردن ارتش ما است، زمانی که ما بیشتر به آن نیاز داریم. هوشمند باشید تا دوباره امریکای بزرگ را بسازیم. ترامپ در توییت چهارم به صحبتهای خود در جلسه پرداخت و گفت: زبان مورد استفاده من در جلسه بسیار خشن بود. اما زبانی که گفته شد مورد استفاده قرار نگرفت. واقعا خیلی سخت بود چرا که یک لایحه عجیب و غریب و یک افتضاح بزرگ بود. او در توییت آخر خود در این خصوص بیان کرد: صحبتهای من در خصوص هاییتیها توسط دموکراتها ساخته شده است. من رابطه خوبی با هاییتیها دارم و احتمالا باید جلسات آینده را ضبط کنم و متاسفانه هیچ اعتمادی نیست.
تایید تلویحی صحبتهای ترامپ
تا زمان تنظیم این گزارش کاخ سفید هیچ واکنش رسمی نسبت به صحبتهای ترامپ نشان نداده است. اما جیک تپر، مجری و خبرنگار شبکه سیانان در توییتر خود، به نقل از یک منبع نزدیک به ماجرا کل شرایط جلسه را به طور کامل توضیح داد. تپر با این سوال توییتهای خود را آغاز میکند که چگونه رییسجمهور ترامپ سخنانش را میخواهد رد کند؟ او گفت من بعضی از گزارشهای روشن و دقیق از یک منبع آگاه در جلسه دارم. این منبع عنوان میکند که رییسجمهور از عبارت چاه مستراح در خصوص هاییتی به طور مستقیم اشاره نکرده اما این اتفاق در مورد کشورهای آفریقایی افتاده است.
این منبع عنوان کرد وقتی که صحبت از کشورهایی مانند هاییتی، السالوادور و هندوراس شد که در این طرح باقی بمانند و روند پذیرش مهاجرت از این کشورها ادامه پیدا کند، رییسجمهور گفت: هاییتی؟ چرا ما به هاییتیها نیاز داریم؟ آنها را بیرون بکشید. به این معنی که آنها عملا از لایحه خارج شوند. وقتی که در این لایحه صحبت از کشورهای آفریقایی و اجرای قرعهکشی و لاتاری مطرح میشود ترامپ از آنها به عنوان چاه مستراح یاد میکند.
سفیری شبیه ترامپ
سفیر جدید ایالات متحده در هلند روز چهارشنبه در برابر خبرنگاران قرار گرفت تا در مورد سخنانی که در سال ٢٠١۵ در خصوص اینکه مسلمانان در هلند ماشینهای سیاستمداران را سوزاندهاند پاسخ دهد؛ ادعایی که او هیچگاه آن را ثابت نکرد. خبرنگاران از پیتر هاکسترا پرسیدند که آیا شما در خصوص این موضوع اشتباه کردید؟ او در پاسخ گفت که من یک بیانیه صادر کردم و از بابت نظرهایی که دادهام ناراحتم و پوزش میطلبم. سفیر جدید ایالات متحده یک نماینده پیشین کنگره است که جمهوریخواهان را در ایالت میشیگان نمایندگی میکرده است و توسط دونالد ترامپ به عنوان نماینده در لاهه منصوب شد. او در سخنانی که سال ٢٠١۵ بیان کرده بود، گفت: مسلمانان منطقهای را در هلند در اختیار دارند که خارج از کنترل دولت است. خبرنگاران نیز در هفته گذشته او را زیر بار سوالهای متعدد قرار دادند. سوالاتی با این مضمون که آیا سیاستمداران در گذشته در هلند سوزانده میشدند؟ آیا این چیزی است که شما باور دارید؟ بله یا نه؟ اما سفیر امریکا سعی کرد تا از دست خبرنگاران فرار کند. یکی از خبرنگاران فریاد زد که آقای هوکستر اینجا هلند است و شما باید به سوالات پاسخ دهید. هوکستر در یک کنفرانس در سال ٢٠١۵ عنوان کرده بود که جنبش اسلامی اروپا را به هرج و مرج کشانده است. اتومبیلها در هلند سوختهاند و سیاستمدارانی هستند که سوزانده میشوند. اما هوکستر زمانی که آماده میشد تا به هلند بیاید تنها یک ماه قبل در پاسخ به این سوالات سخنان پیشین خود را تکذیب کرد. من این را نگفتم و حقیقتا این نادرست است. اما او در نهایت نسبت به سخنان خود در سال ٢٠١۵ مجبور به عذرخواهی شد. اما در شرایط کنونی به آسانی میتوان دریافت افرادی که از سوی ترامپ به سفارت فرستاده میشوند نیز تفکراتی نزدیک به او دارند و بناست در قلب اروپا اینگونه تفکرات را نمایندگی کنند و هرچه آن را تکذیب کنند در پس ذهن آنها همان چیزی است که ابتدا بیان کردند.
نویسنده: میثم سلیمانی/ روزنامه اعتماد