شفقنا افغانستان-پس از ۹ ماه انتظار و پشت سر گذاشتن دردسر‌های بارداری و پس از زایمان و سختی‌های آن، فکر می‌کنید می‌توانید یک نفس راحت بکشید؟ شاید خیلی‌ها به شما بگویند که نه و این تازه شروع دردسر‌های دیگر است، اما این‌طور نیست. در نگهداری از نوزاد، اگر برخی اصول کلی را در ذهن داشته باشید، آن قدر‌ها هم کار سختی نیست.
برای نگهداری بهتر از یک نوزاد باید ابتدا در مورد نیاز‌های او اطلاعات به دست بیاورید. تجربیات یک بزرگ‌تر، دوست یا حتی یک مربی که خود سابقه نگهداری از نوزاد را داشته است در این مواقع خیلی به کار می‌آید. در روز‌های اول بهتر است یک همراه داشته باشید. این همراه حتی اگر یک نوجوان بی‌تجربه هم باشد می‌تواند بسیار به شما کمک کند.
نگه داشتن نوزاد
اولین و مهم‌ترین اصل در مراقبت از نوزاد، روش صحیح نگه داشتن اوست. تا زمانی که نوزاد قدرت کنترل سر و گردن خود را به دست نیاورده است، باید با دقت تمام، مراقب سر و گردن او بود. حمایت مناسب از سر موقع در آغوش گرفتن و یا به طور عمودی نگه داشتن کودک یک اصل مهم است. موقع حمل کودک در سبد نوزاد، گهواره یا صندلی مخصوص او مطمئن شوید که نوزاد به خوبی در جای خود قرار گرفته و محکم شده است و احتمال لغزیدن یا افتادن وجود ندارد. به هیچ‌وجه کودک را تکان ندهید و یا نلرزانید. این مساله حتی می‌تواند عوارض وحشتناکی مانند خون‌ریزی مغزی را هم به دنبال داشته باشد.
غذا دادن به نوزاد
تفاوتی نمی‌کند که نوزاد شما از شیر مادر استفاده می‌کند یا شیرخشک؛ در هر دو صورت شما باید روزانه چند بار او را غذا بدهید. توصیه می‌شود که شیر دادن به نوزاد فقط به درخواست او انجام شود. گریه کردن نوزاد موقع گرسنگی بهترین علامت برای زمان شیر دادن به اوست. اما بعضی نوزاد‌ها هم به جای گریه کردن از علایم دیگری استفاده می‌کنند، یک نوزاد به طور معمول هر دو تا سه ساعت به شیر احتیاج دارد. اگر به او شیر مادر می‌دهید اجازه بدهید هر بار تغذیه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد.
در صورت استفاده از شیرخشک باید در هر وعده ۶۰ تا ۹۰ میلی‌لیتر فرمولا (شیر خشک و آب جوشیده) تهیه کنید. برای اطمینان از تغذیه مناسب بعضی از نوزادن را باید هر چند ساعت بیدار کرد. اما اگر این مساله در مورد نوزاد شما زیاد اتفاق می‌افتد یا او علاقه زیادی به غذا خوردن یا مکیدن ندارد با پزشک تماس بگیرید. در مورد نوزادانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند تشخیص اینکه کودک به اندازه کافی شیر می‌خورد یا نه کمی سخت‌تر از تغذیه با شیرخشک است. این نوزادان اگر در روز شش بار خود را خیس می‌کنند، چند نوبت مدفوع دفع می‌کنند، راحت می‌خوابند و به طور طبیعی وزن می‌گیرند به این معنی است که تغذیه مناسبی دارند.
آروغ زدن
نوزادان اغلب موقع شیر خوردن مقداری هوا هم می‌بلعند که موجب می‌شود بعدا نفخ کنند و به همین دلیل گریه می‌کنند. برای جلوگیری از نفخ نوزاد باید به طور مرتب او را وادار به آروغ زدن کنید. در مورد نوزادانی که از شیرخشک استفاده می‌کنند بعد از خوردن ۶۰ تا ۹۰ میلی‌لیتر، و در تغذیه از شیرمادر پس از یک بار باید این کار انجام شود. در نوزادانی که زیاد نفخ می‌کنند پس از ۳۰ میلی‌لیتر شیرخشک یا ۵ دقیقه شیرخوردن از مادر باید کودک چند دقیقه برای آروغ زدن تحریک شود و بعد ادامه تغذیه انجام شود.
برای آروغ زدن کودک روش‌های زیر را به کار ببرید:
کودک را در آغوش بگیرد و سرش را روی شانه‌تان قرار دهید. مراقب سر کودک باشید و با دست دیگر آرام روی پشتش بزنید. بنشینید و کودک را روی پاهایتان بگذارید. با یک دست سینه و سر نوزاد را نگهدارید و با دست دیگر به آرامی به پشتش ضربه بزنید اگر نوزاد را روی پای خود می‌خوابانید باید توجه داشته باشید که صورت نوزاد به سمت پایین باشد و سر کودک باید بالاتر از سینه‌اش باشد. اگر با این روش‌ها نوزاد آروغ نزد، حالتش را عوض کنید و پیش از غذا دادن دوباره، در وضعیت دیگری چند دقیقه تحریکش کنید. همیشه پس از تمام شدن زمان شیر خوردن نوزاد را وادار به آروغ زدن کنید و حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه او را به صورت عمودی نگه دارید تا بالا نیاورد.
پوشک کردن
پیش از بچه‌دار شدن، این نکته را به یاد داشته باشید که نوزاد شما در روز حداقل ۱۰ بار نیاز به عوض کردن پوشک پیدا می‌کند و این یعنی ۷۰ بار در هفته. پیش از عوض کردن پوشک اطمینان پیدا کنید که تمام لوازم مورد نیاز در دسترستان است و لازم نیست تا برای تهیه چیزی نوزاد را تنها بگذارید. پوشک تمیز، روغن یا پودر بچه، یک ظرف آب گرم برای شستشوی بچه، یک حوله تمیز و ظرف زباله حداقل لوازم مورد نیاز تعویض پوشک است. برای جلوگیری از به وجود آمدن راش یا کهیر ناشی از پوشک هم باید حتما از روغن یا پودر بچه استفاده کنید.
سوختگی پوشک یا کهیر ناشی از آن اغلب یک تورم قرمز رنگ و دردناک است که ظرف چند روز و پس از شستن با آب گرم و چرب کردن پوست و مدتی استفاده نکردن از پوشک از بین می‌رود، اما برای جلوگیری از به وجود آمدن آن می‌توانید کار‌های زیر را انجام دهید. پوشک بچه را مرتب عوض کنید و نگذارید پوشک کثیف زیاد دور بدن نوزاد باقی بماند. پس از عوض کردن پوشک با یک صابون لطیف و آب ولرم نوزاد را بشویید و با یک حوله نرم پاک کنید و کرم بچه بزنید.
اگر از پارچه‌های نرم به عنوان کهنه بچه استفاده می‌کنید برای استفاده مجدد آن‌ها را با مواد پاک‌کننده ضد حساسیت و بدون رنگ بشویید. در روز مدتی نوزاد را بدون پوشک رها کنید تا پوست تنفس طبیعی داشته باشد. اگر سوختگی پوشک پس از سه روز مراقبت خوب نشد یا بدتر شد حتما با پزشک تماس بگیرید. کار‌هایی مانند مکیدن انگشت، بردن دست به دهان با ایجاد صدای مکیدن، می‌تواند از علایم گرسنگی باشد.
خوابیدن نوزاد
اگر اولین بارتان است که بچه‌دار می‌شوید شاید روز‌های اول تعجب کنید وقتی می‌بینید که نوزادتان روزی ۱۶ ساعت می‌خوابد. نوزادان اغلب هر سه تا چهار ساعت یک بار می‌خوابند و شب و روز زیاد برایشان فرقی نمی‌کند. در سه ماه اول زندگی آن‌ها در شب حداقل شش تا هشت ساعت می‌خوابند، اما در این مدت حداقل یک بار برای شیر خوردن بیدار می‌شوند. به تدریج نوزادان با بالا رفتن سن عادات خواب خاص خود را پیدا می‌کنند. به همین دلیل تا زمانی که وزن طبیعی دارند و سالم به نظر می‌رسند، نباید زیاد نگران زمان خواب یا بیدار شدن آن‌ها بود.
به یاد داشته باشید موقع خواب حتما کودک را به پشت بخوابانید تا جلوی نشانگان مرگ ناگهانی نوزاد که اغلب موقع خواب به وجود می‌آید، گرفته شود. از رخت‌خواب‌های شل و گشاد که احتمال خفه کردن کودک و گرفتن راه تنفس او را دارد استفاده نکنید.
نوزاد را روی بالش نخوابانید و موقع خواب در صورت داشتن حیوانات خانگی آن‌ها را از نوزاد دور کنید. دقت کنید که هر شب وضعیت سر کودک را تغییر دهید (یک شب روی سمت چپ و یک شب روی سمت راست) تا جلوی تخت شدن یک سمت سر گرفته شود. تهویه محل خواب نوزاد باید طبیعی باشد. هیچ‌وقت نوزاد را حتی اگر خواب است تنها نگذارید و حواستان به او باشد.
منبع: بیتوته
