پنج‌شنبه 9 حمل 1403

آخرین اخبار

طالبان ساخت قطعه چهارم راه آهن هرات-خواف را به یک شرکت روسی سپرد

شفقنا افغانستان - طالبان اعلام کرده‌اند که قرارداد ساخت...

طالبان در پسابند غور با حمله بر یک خانه دختری را ربودند

شفقناافغانستان- منابع محلی در غور می‌گویند‌ که طالبان یک...

طالبان 5 نفر را در قندهار در ملاءعام شلاق زدند

شفقناافغانستان- منابع محلی می‌گویند که طالبان پنج تن را...

طالبان ‏هفت نفر را در کابل و قندهار در محضر عام شلاق زدند

شفقنا افغانستان- دادگاه عالی طالبان از تطبیق حکم تعزیزی...

حباب ماهی، زشت ترین موجود دریایی+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ حباب ماهی لقب زشت...

وزارت صحت غزه: آمار شهدا در نوار غزه به ۳۲۵۵۲ نفر افزایش یافت

شفقناافغانستان- وزارت صحت فلسطین امروز(پنج‌شنبه) تعداد قربانیان جنگ میان...

وقوع زلزله ۵.۱ ریشتری در مرز افغانستان و پاکستان

شفقنا افغانستان- مرکز زلزله‌نگاری امریکا از وقوع یک زمین‌لرزه...

خبرنگاران در تبعید: عبیدالله احمدی و رامین امیری هر چه زودتر باید از بند طالبان رها شوند

شفقناافغانستان- گروهی از خبرنگاران تبعیدی افغان در امریکای شمالی...

انستیتوت مطالعات استراتژیک استرالیا: طالبان در خصوص مبارزه با داعش و القاعده در افغانستان دروغ می گوید

شفقناافغانستان- انستیتوت مطالعات استراتژیک آسترالیا می‌گوید که ادعای طالبان...

ابراز نگرانی عفو بین‌الملل از نقض حقوق زنان و دختران درپی اخراج مهاجران افغان از پاکستان

شفقناافغانستان- سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید که طرح بازگرداندن اتباع...

آغاز به کار اولین بانک اسلامی در اوگاندا

شفقناافغانستان- اولین بانک اسلامی در اوگاندا آغاز به کار...

فروش آیفون در بزرگترین بازار دنیا حدود 33 درصد کاهش یافت

شفقناافغانستان- فروش آیفون در چین در فوریه نسبت به...

وضعیت آب و هوای کابل و دیگر ولایات/ ۹ حمل 1403

شفقناافغانستان- ریاست هواشناسی طالبان از احتمال بارش باران در...

باران الماس در سیاره نپتون+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ باران الماس در نپتون

پرچم عزا در حرم مطهر امام علی علیه‌السلام برافراشته شد+ تصاویر

شفقناافغانستان- در آستانه سالروز شهادت امام علی علیه‌السلام مراسم...

رییس کمیته روابط خارجی پارلمان آمریکا خواستار آزادی فوری یک شهروند آمریکایی از زندان طالبان شد

شفقناافغانستان- مایکل مک‌کال، رییس کمیته‌ روابط خارجی مجلس نماینده‌گان...

کرن دیکر:محدودیت‌های طالبان بر زنان شاغل سالانه یک میلیارد دالر برای افغانستان هزینه دارد

شفقناافغانستان-  کرن دیکر، کاردار سفارت امریکا برای کابل گفته...

نرخ مواد سوختی و غذایی در بازارهای کابل/ ٩ حمل ١۴٠٣

شفقناافغانستان- قیمت مواد سوختی و مواد غذایی در بازار...

نرخ پول افغانی در برابر ارزهای خارجی/٩ حمل ١۴٠٣

شفقناافغانستان- ارزش پول افغانی در برابر ارزهای خارجی در...

پاسخ آیت شبیری زنجانی درباره حکم نماز و روزه در سفر شخصی با ماشین دولتی

شفقناافغانستان – حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی به...

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان

شفقناافغانستان– دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان را در...

محمد علی جویا در گفت و گو با شفقنا: بیان حقایق تلخ تاریخی توهین نیست/ هدف هیاهوگران از تهاجم تبلیغاتی علیه استاد دانش موج سواری است

شفقناافغانستان-سخنان استاد سرور دانش معاون دوم رئیس جمهور در بامیان با واکنش های مثبت و منفی گسترده ای همراه شد.

به گزارش خبرگزاری شفقنا افغانستان؛ درپی سفر هیئت دولت افغانستان به رهبری رئیس جمهور غنی به ولایت بامیان، سرور دانش معاون دوم رئیس جمهور در ارتباط با مذاکرات بین الافغانی در دوحه قطر و پافشاری طالبان به ساختار امارات به جای جمهوریت واکنش نشان داده و این نوع حکومت را ادامه دهنده حکومت های ادوار گذشته افغانستان دانست که یک خانواده و گروه خاص بر دیگر اقوام افغانستان با ظلم و ستم حکمرانی کردند.

این اظهارات معاون دوم رئیس جمهور واکنش های مثبت و منفی بیشماری را درپی داشت که در تازه ترین واکنش ها می توان به موضع گلبدین حکمیتار رهبر حزب اسلامی اشاره کرد که وی این اظهارات را توهین به قومیت پشتون و حکمرانان افغانستان خواند.

در همین ارتباط «دکتر محمد علی جویا» پژوهشگر، نویسنده و استاد حوزه و دانشگاه در گفت و گویی اختصاصی با شفقناافغانستان اظهار داشت: بیان حقایق تلخ تاریخی توهین نیست  و انتقاد و اعتراضی که در آن از «الفاظ زشت، ناپسند و رکیک» استفاده نشده باشد، توهین محسوب نشده بلکه موافق آزادی بیان و مطابق با ماده 680 کود جزاست که در آن اعتراض و انتقاد از مقامات دولتی و غیردولتی مطابق قانون رسانه های همگانی توهین  شناخته نمی شود.

وی بیان معاون رئیس جمهور را با شیوه تاریخ نگاران قابل قیاس دانست و چنین تصریح کرد: «هر مورخی حقایق تاریخی را تبیین میکند و روشن است که برخی از حقایق تلخ یا منفی است.»

هدف هیاهوگران از تهاجم تبلیغاتی علیه سرور دانش موج سواری است

این سخن استاد دانش که نظام طالبانی را با سلطنت یکسان دانسته، سخن درستی است؛ زیرا که هر دو نظام امارت و سلطنت «متکی بر اراده فرد و بدون رأی و حتی بدون رضایت عامه مردم» است. اما از سخن ایشان بد فهمی شد. ایشان نظام امارت را به لحاظ استبدادی بودن با نظام سلطنت مقایسه کردند و عدّه ای که همیشه منتظرند در فضای احساسی افغانستان موج سواری کنند از این سخن استفاده سوء کردند. هدف هیاهوگران از این موج سواری کوبیدن بر طبل نفاق های قومی و تخریب شخصیت استاد دانش است.

 

امارت چیزی فراتر از سلطنت نیست

 

این پژوهشگر در بخش دیگر از صحبت خویش در مقایسه امارت با سلطنت گفت: «آنچه تحت عنوان امارت اسلامی گفته میشود به لحاظ ماهیت چیزی فراتر از سلطنت نیست. در واقع بعد از خلفای راشدین بر اساس قرائت اهل سنّت تمامی آنچه تحت عنوان دستگاه خلافت یا امارت خوانده میشود نوعی سلطنت بوده است. این مطلب را اندیشمندان اهل سنّت خود بارها گفته اند که خلافت بعد از خلفای راشدین دو ویژگی را از دست دادند. نخست اینکه شیوه انتخاب خلیفه به جای اینکه مبتنی بر انتخاب، شورای یا رأی و نظر اهل حل و عقد باشد به سبک و شیوه «تغلّب» تغییر یافت و از این جهت عملاً شیوهای که در ابتدا اصحاب رسول الله (ص) آن را بر اساس شیوه های متعارف آن روز پی ریزی کرده بودند به فراموشی سپرده شد. ویژگی دوم امارت این است که حتی اگر به همان شیوه توصیه شده در فقه سیاسی اهل سنّت هم شکل بگیرد یک دستگاه استبدادی و مبتنی بر «انقیاد» است. فراموش نشود که یکی از مهمترین وظایف امّت در برابر خلیفه «اطاعت» است که به موجب تفسیری خاص از آیه قرآن استنباط میشود. در مکانیزم خلافت که البته اصول و قواعد آن اصولاً در زمان عباسیان و به وسیله افرادی چون ماوردی و فراء و امثال آنها تأسیس گردید، جایی برای رأی و نظر مردم وجود ندارد. الگوی امارت در افغانستان از یک ویژگی دیگر نیز برخوردار است و آن اینکه به جای اینکه «امّت محور» باشد، قبیله محور است و لذا سنّت های اسلامی با نوعی عصبیت قبیلهای ممزوج میشود و معجون بسیار خطرناک و زیانباری را به وجود میآورد که هم برای وحدت ملّی، ترقی و بهروزی مردم افغانستان سمّ است. علاوه بر اینکه با دنیا هم نمیتواند سازگار باشد.»

این استاد حوزه و دانشگاه بازخوانی انتقادی تاریخ سیاسی افغانستان به خصوص دوران حکومت و سلطنت سدوزایی و محمدزایی ها را به منظور «عبرت گیری» از تاریخ امری ضروری و لازم دانست، اما تأکید کرد که این موضوع باید در یک فضای مناسب علمی و آکادمیک مطرح شود نه در فضای رسانه ای.

جویا در برابر هیاهوگری کسانی که اکنون از سلطنت و سلاطین دفاع می کنند، چنین گفت: «فراموش نکنیم که دسته‌هایی از سران مجاهدین که مسلماً در میان طالبان هم از این دسته عناصر وجود دارد، در اوایل دهه پنجا عمده مبارزاتشان با همین نظام به اصطلاح سلطنتی و استبدادی بود. اینکه امروزه ورق برگشته و برخی از افراد از موضع عصبیت قومی در مقام تمجید از آن بر آمده اند، زاده شرایط اجتماعی، سیاسی امروز افغانستان است و بدون تردید این ورق نیز دیری نخواهد پایید که بر گردد.»

 

رسانه ها، مردم و نخبگان باید هم صدا از جمهوریت حفاظت کنند

 

جویا در خصوص ضرورت حمایت و حفاظت از نظام جمهوریت اظهار داشت: «رسانه ها، مردم و نخبگان باید هم صدا از آن حفاظت کنند. به نظر حقیر رسانه‌ها با حفظ بی طرفی باید نقاط قوت نظام جمهوری را برای مردم تبیین کنند و به ویژه این نکته را توضیح دهند که نظام جمهوری با اسلام منافات ندارد. مردم افغانستان مسلمانان راست‌کیشی هستند که باورهای مذهبی در آنها قدرتمند است. لذا به نظر می رسد نیاز دارند توضیح دهند که جمهوریت با اسلام سازگار است، چنانکه امروزه در سرزمینهای اسلامی کشورهای زیادی هستند که با نظام جمهوری اداره میشوند و در عین حال نمی توان آنها را غیر اسلامی دانست.

 

اسلام شکل خاصی از حکومت به نام خلافت یا امارت را تعیین نکرده است

 

این پژوهشگر با بیان اینکه شکل حکومت خاص از سوی اسلام تعیین و تحمیل نشده توضیح داد: «در واقع اینکه اسلام شکلی از حکومت به نام خلافت یا امارت را پیشنهاد کرده باشد خود محل مناقشه است و حداقل از یکصد سال به این سو همواره با نقد و انکار مواجه بوده است. دستگاه خلافت و امارت در اندیشه سیاسی اهل سنّت زاده ضرورتهای زندگی مردم بعد از پیامبر (ص) بود و نص صریحی که بر این شکل از حکومت تأکید کرده باشد، وجود ندارد. البته روایاتی در خصوص «جانشینان» ایشان وارد گردیده و گاه ویژگیهایی برای آن ذکر شده است که هم به لحاظ سندی و هم به لحاظ دلالت مورد انتقاد فراوان است.»

 

فقط نظام جمهوریت با واقعیت های افغانستان مطابقت و همخوانی دارد

 

وی ضمن مردود دانستن نظام امارت یا سلطنت برنظام جمهوری تأکید کرد و گفت نظامهای امارتی و سلطنتی دیگر در افغانستان مجال استقرار پیدا نمی کند، زیرا برای نظامهای امارتی و سلطنتی در افغانستان حداقل دو مشکل وجود دارد: «مشکل اول مسئله تکثر قومی است که افغانستان را به کشوری چند صدایی و متکثر تبدیل کرده است. نظام امارت سعی دارد در حل این مشکل، صورت مسئله را پاک کند و صداها را خاموش نماید. به نظر می رسد این مسئله پاسخگو نیست. اکنون زمان سرکوب سپری شده است. تن در ندادن به واقعیت متکثر، مشکل افغانستان را پیچیده تر می کند.

مشکل دوم عقب ماندگی افغانستان است. عقب ماندگی ابعاد مختلف دارد که از بعد انسانی تا بعد اقتصادی و سیاسی را شامل می شود. به همین دلیل سطح رواداری در کشور به شدّت پایین است و با کوچکترین جرقهای شعله‌های خشم از هر طرف فوران میکند. نظام امارت این عقب افتادگی ها را تشدید می کند. افغانستان نیاز دارد که با دنیا ارتباط معقول و متوازن داشته باشد، تجارتش را با کشورهای مختلف گسترش دهد، منابع طبیعی خودش را استخراج و به بازارهای جهانی به فروش رساند، از کمکهای کشورهای خارجی استفاده کند. این ضرورتها ایجاب می کند که نظام مورد قبول در جامعه جهانی به وجود آید. فراموش نکنیم که حتی نظامهای مثل عربستان سعودی که به کمک دلارهای نفتی از قدرت اقتصادی زیادی برخوردار است، کم کم تسلیم مطالبات جامعه جهانی می شود.»

 

تحقق صلح با طالبان دشوار به نظر می رسد

 

«طالبان خود را در موقعیت برتر می بینند و بر این تصوراند که ابر قدرتی مثل آمریکا را شکست داده اند. به همین دلیل در میز مذاکرات ممکن است زیادی خواهی کنند و به واقعیتهای افغانستان تسلیم نشوند. این مسئله رسیدن به توافق را دشوار میکند.»

 

خواسته ی لغو رسمیت مذهب جعفری از سوی طالبان صرفا یک تاکتیک مذاکراتی است

دکتر جویا در ادامه درباره خواسته لغو رسمیت مذهب جعفری از سوی طالبان چنین گفت: «من فکر می کنم این خواسته بیش از آنکه از مبانی دینی ناشی شده باشد یک تاکتیک مذاکراتی است. با این کار آنها هیئت جمهوری اسلامی افغانستان را در موضع دشوارتری قرار میدهند و امیدوارند در درون هیئت نوعی اختلاف ایجاد کنند. مذهب حنفی یکی از عقل گرا ترین مذاهب اسلامی است.»

 

صلح پایدار در سایه ی همپذیری و قبول واقعیت های عینی جامعه امکان پذیر است

 

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه درباره چگونگی تحقق صلح پایدار در افغانستان چنین توضیح داد: «صلح پایدار در کشور متکثری مثل افغانستان تنها با همپذیری و قبول واقعیتها امکان پذیر است. البته تأثیر گذاری کشورهای پیرامونی و جهانی را هم نباید نادیده گرفت.»

 

نظام جمهوریت و اصول مهم قانون اساسی باید خطوط سرخ هیئت مذاکره کننده در گفتگوهای صلح باشد 

این پژوهشگر ضمن ابراز نگرانی پیرامون گفتگوهای صلح تأکید کرد که نظام جمهوریت، اصول مهم قانون اساسی و حقوق و آزادی های مشروع مردم به عنوان خطوط سرخ گفتگوهای صلح باید مد نظر قرار گیرد، چرا که عبور از این خطوط مشکلات زیادی را برای افغانستان به بار خواهد آورد.

 

 

 

اخبار مرتبط