شفقنا افغانستان- قرار است تا چند روز دیگر استانبول ترکیه میزبان یک نشست در مورد صلح افغانستان باشد؛ نشستی که به کنفرانس تقسیم قدرت بن آلمان تشبیه می‌شود. انتظار می‌رود در این نشست به جنگ صلح افغانستان سنگ تمام گذاشته شود.
گزارش شده که نشست استانبول برای 10 روز ادامه خواهد یافت و در آن تلاش خواهد شد تا دولت افغانستان، طالبان و گروه‌های سیاسی روی آینده سیاسی کشور به توافق برسند.
در این نشست جوانب اشتراک‌کننده، طرح‌های مشخصی را ارایه خواهند کرد.
شورای عالی مصالحه می‌گوید به شمول طرح اشرف‌غنی؛ رییس جمهوری تاکنون 30 طرح در مورد صلح دریافت کرده است. جزییات این طرح‌ها روشن نیست؛ اما اطلاعاتی در مورد طرح پیشنهادی اشرف‌غنی منتشر شده است.
در چهارچوب این طرح، آقای غنی پیشنهاد کرده که ابتدا دو طرف به یک توافق سیاسی دست یابند و بر اساس آن اعلام آتش‌بس کنند؛ آتش‌بسی که نهادهای بین‌المللی ناظر اجرای آن باشند.
گام دوم برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در افغانستان است که اعضای طالبان نیز می‌توانند برای تشکیل «دولت صلح» در آن شرکت کنند.
در طرح اشرف غنی تعدیل قانون اساسی در مرحله سوم پیش بینی شده است.
گفته می‌شود این طرح اشرف‌غنی در پاسخ به طرح حکومت موقت که از سوی امریکا مطرح شده بود ارایه شده است.
زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان در آغاز ماموریت خود در دولت بایدن، حامل طرح دولت انتقالی به کابل بود؛ طرحی که با واکنش تند مقام‌های حکومتی مواجه شد. امرالله صالح؛ معاون نخست آقای غنی در اظهاراتی این طرح را صلح آمرانه خواند و پذیرفتن آن را معامله ننگین توصیف کرد. خود اشرف‌غنی بارها در اظهاراتش طرح امریکا را کم اهمیت جلوه داده است.
به نظر می‌رسد اشرف‌غنی و اطرافیانش با ارایه طرح پیشنهادی که انتخابات زودهنگام اصل عمده آن است، طرح حکومت موقت امریکا را از اجرا کنار گذاشتند؛ زیرا امریکا که طی دو دهه اخیر منابع هنگفتی را برای نهادینه‌کردن انتخابات و روند دموکراتیک هزینه کرده، در مواجه با گزینه حکومت موقت و برگزاری انتخابات، بعید به نظر می‌رسد که حکومت را برگزیند.
با این وجود اما تا اکنون انتخابات گزینه مناسبی برای سهیم ساختن طالبان در قدرت به نظر نمی‌رسد، چون این گروه تا هنوز به انتخابات تن نداده و استدلال می‌کند که تجربه‌های ناکام انتخابات‌های افغانستان را دیده است. از طرف دیگر، طالبان با نظام سیاسی افغانستان مشکل دارد نه با حکومت. آنچه که دیده شده، این گروه هنوز بر تسلط امارت پافشاری دارد و به نوعی نظامی دینی باورمند است.
در نشست استانبول همه گزینه‌ها روی میز خواهد بود از جمله نظام سیاسی؛ اما انتظار نمی‌رود جامعه بین‌المللی و کشورهای تاثیرگذار از جمله امریکا، روی نظام کنونی خط بطلان بکشند.
آنچه اکنون نشست استانبول را حائز اهمیت ساخته، فراهم‌شدن زمینه برای تقویت نظام دموکراسی و فشار بر طالبان جهت وادار کردن این گروه به پذیرش نظام، است.
همچنین در این نشست، کشورهای اشتراک کننده می‌توانند به طالبان تفهیم کنند که نظام مطلوب این گروه که همانا امارت است، دیگر پذیرفتنی و قابل اعمار نیست.
از سویی هم نشست استانبول از این لحاظ مهم است که طرف‌های جنگ و صلح افغانستان از جمله طالبان فرصت وقت‌کشی و بهانه‌جویی نخواهند داشت. در عین حال اراده جامعه جهانی در قبال صلح افغانستان به آزمون گذاشته خواهد شد. خلاصه اگر قرار است که صلحی نصیب مردم افغانستان شود، باید از این فرصت استفاده شود.
ابراهیم کریمی
