شفقنا افغانستان – امام رضا(ع) در دوران خفقان، ظلم و بی عدالتی ها سرچشمه ای از نور، روشنایی و پناهگاهی برای انسان ها بود. امامی که هنوز پس از قرن ها تلالو، لطف و مهربانی اش در سراسر گیتی نمایان است و هنوز هم قلب های آکنده از عشق اهل بیت (ع) چشم به گنبد طلایی آن حضرت دوخته اند تا اندکی از دریای بیکران شفاعت و بخشندگی ایشان را دریابند. خصوصیات اخلاقی و زهد و تقوای آن حضرت نیز به گونه ای بود که حتی دشمنان خویش را شیفته و مجذوب خود کرده بود. با مردم در نهایت ادب، تواضع و مهربانی رفتار می کرد و هیچ گاه خود را از مردم جدا نمی نمود، مردمان آن زمان و زمان های بعد، از سیره و مشی حضرت در عرصه های مختلف آموختند، اما امروز ضروری است جامعه ما به کدام آموزه حضرت رضا(ع) بیش از پیش توجه کند؟
مسعودی خمینی: همانند امام رضا(ع) در مقابله با کفر صبر و تحمل کنیم
آیت الله مسعودی خمینی در گفت وگو با شفقنا بیان کرد: امام رضا(ع) از امامانی بودند که در رابطه با امامت، شهامت و اقداماتی که برای خداوند انجام می دادند از سایر ائمه از یک جهت پیشی گرفتند و آن اینکه در آن زمان از مدینه تا مرو به خاطر اینکه بتوانند اسلام را ترویج کنند و اسلام و دین حقیقی را به مردم بفهمانند این همه راه را آمدند و خوبی آن این بوده که به خواست خداوند در مرکز شیعه دفن شدند تا مردم ایران بتوانند از وجود ایشان کمال استفاده را ببرند.
وی ادامه داد: از جمله خصوصیات امام رضا(ع) این بود، صبری که در جریان آمدن از مدینه به خراسان و مشکلاتی که در این راه تحمل کردند، درس آموز است. پس از امام رضا(ع) حضرت فاطمه معصومه(س) نیز این راه را تا قم آمدند و این همه زجر و ناراحتی کشیدند فقط برای این بود که بتوانند اسلام را به مردم بفهمانند و قرآن را در میان مردم شایع کنند و بگویند ما که دارای این همه مسایل علمی، انسانی و فقهی هستیم با اسلام اینگونه برخورد کردیم و شما مردمانی هم که به دنبال قرآن هستید نیز باید اینگونه باشید. امیدوارم که خداوند متعال کمک کند تا بتوانیم از خصوصیاتی که امام رضا(ع) داشتند، بهره مند شویم.
مسعودی خمینی بیان کرد: یکی از جهاتی که برای من بسیار پیشامد کرده و دیدم این بود که مردم هر زمان گرفتاری، ناراحتی و مشکلاتی دارند، کنار مرقد امام رضا(ع) می روند و از آن بزرگوار حل مشکلات و آرامش را می خواهند. من بارها دیدم که علامه طباطبایی با همه جاه و جلالی که داشتند حدود دو ساعت کنار قبر امام رضا(ع) می نشستند و با حضرت گفت وگو می کردند و فکر می کنم علامه طباطبایی با این ارتباطی که با امام رضا(ع) داشتند، توانستند المیزان را بنویسند و افرادی مانند مطهری ها، بهشتی ها و مصباح ها تربیت کنند. دیدم که آیت الله بهجت یک ساعت روبه روی قبر امام رضا(ع) می ایستادند و زیارت نامه می خوانند. دیدم یکی از بزرگان قم حاج آقا رضا بهاء الدینی روی بلندی دَر حرم ایستاد و سلام کرد و برگشت، دنبال ایشان آمدم و عرض کردم که شما فقط دم دَر ایستادید، سلام کردید و برگشتید، چرا داخل نرفتید؟ ایشان گفتند من آمدم به امام رضا(ع) سلام کردم، ایشان هم جواب گفتند و من هم برگشتم. وقتی حضرت جواب بدهند دیگر باید برگشت و من نمی خواهم مزاحم باشم.
وی افزود: وجود و سخنان امام رضا برای همه ایرانیان طلا و زر است که باید از آنها استفاده کنیم. امام هشتم به ایران آمدند تا آن قداستی که حضرت داشتند به مردم ایران گوشزد کنند. وجود ایشان در ایران اسلامی باعث سرافرازی و سربلندی ایران بوده و هست و انشاالله همیشه برقرار باشد.
مسعودی خمینی اظهار کرد: صبر و قرار و تحملی که امام رضا(ع) در این راه داشتند و با کفر ساختند باید برای همگان الگو و درس آموز باشد. همانطور که باید با کفر، ستیز و جنگ کنیم و آن را از بین ببریم باید در مقابل کسانی که برای اسلام آرامش دارند و حفظ اسلام حفظ خودشان بوده، ما هم باید این راه برویم و همیشه از امام رضا(ع) بخواهیم که ما را در این راه استوار قرار بدهد و محکم باشیم.
محمدرضا حشمتی: سبک زندگی موحدانه راه نجات است
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا حشمتی معاون سابق قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت وگو با شفقنا اظهار کرد: یک موضوع بسیار برجسته در زندگی امام رضا(ع) هست که فکر می‌کنم ما کمتر به آن پرداختیم و شاید ایرانیان و شیعیان به این نکته از این دریچه و نگاه هم توجه کنند بسیار مناسب است. زمانی مأمون دستور داد که امام رضا(ع) را از مدینه به مرو بیاورند، وقتی حضرت در مسیر به شهر نیشابور رسیدند، تعداد بسیاری از شیعیان برای دیدار با حضرت تجمع کرده بودند و نویسندگان قلم به دست آمده بودند تا آنچه حضرت می فرمایند را بنویسند.
این حدیث به سلسله الذهب مشهور است که حضرت در مورد ولایت اهل بیت(ع) به عنوان شرط توحید بیان فرمودند. إسحاق بن راهوَیه گوید: هنگامی که ابوالحسن الرضا(ع) خواست که نیشابور را به قصد رفتن نزد مأمون ترک گوید، راویان حدیث، گردش را گرفتند و عرض کردند: ای پسر پیامبر خدا، از پیش ما می روی و برایمان حدیثی که از محضرتان فیضی بریم، نمی گویی؟! حضرت که در کجاوه نشسته بود سرش را بیرون آورد و فرمود: از پدرم، موسی بن جعفر شنیدم که می فرماید: از پدرم، جعفر بن محمّد شنیدم که می فرماید: از پدرم، محمّد بن علی شنیدم که می فرماید: از پدرم، علی بن الحسین شنیدم که می فرماید: از پدرم، حسین بن علی بن ابی طالب شنیدم که می فرماید: از پدرم، امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب شنیدم که می فرماید: از رسول خدا(ص) شنیدم که می فرماید: از جبرئیل شنیدم که می فرماید: از خداوند جلّ جلاله شنیدم که می فرماید: «لا إلهَ إلَّا اللّهُ حِصنی، فَمَن دَخَلَ حِصنی أمِنَ مِن عَذابی. فَلَمّا مَرَّتِ الرّاحِلَهُ نادانا: بِشُروطِها، و أنَا مِن شُروطِها؛ (کلمه) لا اله الا اللّه حصار من است و هرکس وارد حصار من شود از عذابم در امان است. اسحاق می گوید: چون شتر به راه افتاد حضرت با صدای بلند به ما فرمود: اما این شرط هایی دارد و من از شرط های آن هستم.»
حشمتی ادامه داد: نفس این حدیث بسیار جالب است. شاید طلایی بودن حدیث هم به دلیل محتوای آن است و باید در جامعه بیش از پیش به آن بپردازیم البته فرق مختلف قائل به توحید هستند، اما حضرت رضا(ع) توحیدی را نقل می کنند که به شرطه ها و شروطه ها باشد. توحیدی که بیان کننده و شرح دهنده آن ائمه باشد یعنی شرح، برداشت و معرفتی که ائمه به ما آموختند را باید مدنظر قرار دهیم. «لا إلهَ إلَّا اللّهُ حِصنی» بدین معناست که وقتی از دست شیطان، روزگار و فتنه ها ایمن می شویم که به توحید قائل باشیم و توحید را بفهمیم و به توحید عمل کنیم. کسی را به غیر از خدا منشأ اثر و خلقت ندانیم و همه چیز را از او بشماریم.
حشمتی عنوان کرد: توحید یک دستورالعمل، راه زندگی، یک طریق برای عبودیت و دستور زندگی و سبک زندگی است، سبک زندگی موحدانه راه نجات است، آن هم سبکی که ائمه فرمودند. آیات قرآن مملو از صفات خداوندی است که در قرآن آمده و خدایی را که قرآن و ائمه و پیامبر اکرم معرفی کرده، این سبک زندگی بر مدار توحید راه نجات مردم است. من از این اصل استفاده می کنم و می گویم که هر چه از این محور و قاعده دور شدیم دچار مشکل و مضیقه و افراط و تفریط هایی می شویم ولی اگر بر مدار توحید حرکت کنیم، مشکلاتمان برطرف می شود. قرآن می فرماید: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَهً ضَنْکاً» هر کسی که سبک زندگی او بر مبنای توحید نباشد، به مردم خدمت نکند و کار و زندگی و رفتار و گفتارش براساس دستورات خداوند نباشد، معیشتش دچار اشکال و مشقت خواهد شد. معتقدم امروز نیاز جامعه است که به این جمله و آموزه امام رضا(ع) توجه و دقت بیشتری داشته باشد و آن را مدارا زندگی خود قرار دهد.
محسن غرویان: در رفتار و گفتار با یکدیگر رأفت و محبت داشته باشیم
حجت الاسلام و المسلمین محسن غرویان در گفت وگو با شفقنا، اظهار کرد: لقب امام رئوف که در وصف امام رضا(ع) مشهور شده، می‌تواند بهترین بحثی باشد که در ایام ولادت ایشان به آن بپردازیم. رأفت، عاطفه و معرفت مبحث بسیار لازمی در روزگار ماست. هم خداوند «أرحم الراحمین» است و هم در روایات در مورد رفتار انسان ها با یکدیگر آمده «إرحَمْ تُرحَمْ» در آیات قرآن نیز بسیار بر رأفت، محبت و مهربانی انسان ها نسبت به یکدیگر سفارش شده است.
وی با بیان اینکه بهترین آموزه و درسی که در این روزگار می توان از امام رضا(ع) آموخت رأفت و مهربانی است، گفت: در حال حاضر جامعه ما نیازمند است که همه اقشار با رأفت با یکدیگر برخورد کنند، رابطه پدران و مادران با فرزندان و بالعکس رابطه فرزندان با والدین و همچنین رابط حاکمان با مردم، رابطه کارفرما با کارگر بر اساس رأفت باشد. حتی دایره رأفت و رحمت وسیع تر از دایره انسان‌هاست؛ ما نسبت به حیوانات هم وظیفه داریم با مهربانی رفتار کنیم، موظفیم نسبت به طبیعت و نباتات رئوف باشیم. به طور کلی گمان می‌کنم کارشناسان مختلف مذهبی، حوزوی و دانشگاهی اگر به این مباحث بپردازند و زوایای آن را توضیح دهند بحث جالب و متناسب با زمان و جامعه ماست.
وی عنوان داشت: اگر روحیه رأفت و محبت در انسان ها متبلور باشد مفاهیمی چون وحدت، انسجام ملی، تعاون، همکاری و همدلی نیز در جامعه شکل می گیرد و طبیعتاً اگر رأفت و محبت در وجود و رفتار و گفتار تک‌تک انسان‌ها نباشد، این مسائل هم تحقق پیدا نمی‌کند.
وی گفت: کشور ما در مقایسه با برخی کشورها و مکاتب دیگر در این زمینه در برخی موارد دچار کمبودهایی است. جامعه ما باید به سمتی هدایت شود که افراد برای یکدیگر ایثارگری کنند، از یکدیگر دستگیر کنند البته در جامعه خود نمونه های بسیار خوبی داریم، زمانی که سیل و زلزله می آید یا مصیبت هایی مثل کرونا، می بینیم که مردم ما ایثارگری، کمک و همدلی می کنند، اما مناسب است در همین ایام دهه کرامت این فضایل اخلاقی و رفتاری را به فرمایشات امام رضا(ع) متصل کنیم تا از حد شعار بالاتر رفته و در جامعه به صورت عملی عینیت ببخشیم.
