شفقنا افغانستان- مجلس نمایندگان سند بودجه وسط سال را با اکثریت آرا رد کرد. اعضای مجلس میگویند که این اسناد به دلایل تعدیلاتی که از سوی حکومت اعمال شده، رد شده است. این تعدیلات شامل تنقیص بودجه وزارتهای صحت عامه، احیا و انکشاف دهات، شهرسازی و اراضی و فواید عامه است. کمیسیون امور مالی و بودجه مجلس نمایندگان میگوید که حکومت بودجه انکشافی این وزارتها را در جریان شیوع ویروس کرونا تنقیص کرده و به بودجه واحد عملیاتی افزوده است. هرچند مسوولان حکومتی وعده داده بودند که این پول را در بودجه وسط سال از بخش واحد عملیاتی به بودجه این وزارتها برمیگردانند، اما هنگام ارایه سند بودجه به مجلس، این وعده عملی نشده است. با آنکه مجلس نمایندگان در ادامه و برای حل این موضوع خواهان تنقیص بودجه واحد عملیاتی و اضافه کردن آن به بودجه وزارتها شد، اما حکومت به نمایندگان گفته است که مجلس یا سند ارایه شده را تایید و یا آن را بدون هیچگونه تغییری رد کند. در همین حال وزارت مالیه میگوید که دلیل رد سند بودجه وسط سال با این وزارت در میان گذاشته نشده است. مسوولان این وزارت میگویند، در صورت در میان گذاشته شدن دلایل رد، این وزارت میکوشد تا قناعت مجلس را فراهم کند و سند بودجه را بار دیگر برای تأیید به مجلس بفرستد.
حکومت بودجه وسط سال را با دو ماه تاخیر به مجلس نمایندگان فرستاده است. اکنون اعضای مجلس میگویند که این سند بنا بر تنقیص بخشی از بودجه وزارتها و برنگشتاندن آن، از سوی نمایندگان رد شده است. برشنا ربیع، عضو کمیسیون امور مالی و بودجه مجلس، روز دوشنبه، نوزدهم عقرب، می گوید حکومت برای واحد عملیاتی ریاست جمهوری بیش از ۸ میلیارد افغانی خواسته بود، اما این کمیسیون تنها ۳٫۷ میلیارد آن را تصویب و باقی آن را از بودجه واحد عملیاتی تنقیص کرده و به بودجه وزارتهای احیا و انکشاف دهات، صحت عامه، شهرسازی و فواید عامه افزوده است. وی افزود که حکومت در جریان شیوع ویروس کرونا بودجه پروژههای انکشافی این وزارتخانهها را تنقیص کرد و برای این نهادها وعده سپرد که در بودجه وسط سال، پول آنها را باز میگرداند. به گفتهی بانو ربیع، این وعدهها اما از سوی حکومت عملی نشده و در سند بودجه وسط سال، پول این وزارتخانهها به بودجه آنها برنگشته است. وی بیان داشت که بیشتر پروژههای این وزارتخانهها به دلیل نداشتن بودجه متوقف شده و از این رو، این کمیسیون بودجه واحد عملیاتی را تنقیص کرده و به بودجههای این وزارتخانهها افزوده است. این کار اما با واکنش حکومت روبهرو شده است.
حکومت از این کمیسیون خواسته است که سند بودجه را بدون کدام تغییر به مجلس ارایه کند تا اعضای مجلس براساس صلاحیتشان آن را رد یا تأیید کنند.
میرافغان صافی، عضو دیگر کمیسیون امور مالی و بودجه مجلس نمایندگان، گفت که حکومت در بودجه وسط سال، بودجه ۵۴ اداره را تعدیل کرده که این کمیسیون از این میان تنها تغییرات بودجهای ۳۶ اداره را تأیید کرده است. او گفت که این کمیسیون تعدیلاتی را در بخشهای بودجه عادی و انکشافی وسط سال به وجود آورده است. به گفته آقای صافی، کمیسیون امور مالی و بودجه در کود ۲۱ بودجه اداری ادارات مبلغ ۸۷ میلیون افغانی افزایش، در کود ۲۲ مبلغ ۲۰۵ میلیون افغانی افزایش و در کد ۲۵ حدود ۲۰ میلیون افغانی کاهش آورده است. صافی می گوید عمدهترین موارد اختلافی در سند بودجه، بودجه واحد عملیاتی ریاست جمهوری بود. او تصریح کرد که حکومت برای این اداره حدود ۸ میلیارد افغانی بودجه در نظر گرفته بود، اما کمیسیونها پس از بررسی ۵۰ درصد آن را کاهش داده و به بودجههای انکشافی افزودهاند.
محمدعظیم محسنی، عضو دیگر کمیسیون امور مالی و بودجه مجلس، نیز تصریح میکند که موارد اختلافی در سند بودجه زیاد است، اما عمدهترین موارد آن تعدیل بودجه واحد عملیاتی ریاست جمهوری است. او گفت که بودجه این اداره در حدود ۵۰ درصد کاهش داده شده و به بودجه وزارت فواید عامه افزوده شده است. به گفته محسنی، وزارت فواید عامه به رغم اینکه پروژههای بزرگ انکشافی و توسعهای در سراسر کشور دارد، اما وزارت مالیه برای این وزارت در سند بودجه وسط سال پولی در نظر نگرفته است. با اینهمه، وی افزود که وزارت مالیه باید این تعدیلات را اعمال میکرد. به گفتهی اعضای مجلس، این وزارت در آخرین روزها به کمیسیون مالی و بودجه مجلس گفته است که این تغییرات اعمال نمیشود و باید همان سند به نشست عمومی مجلس ارایه شود.
از جانب دیگر، محسنی تصریح کرد که وزارت مالیه در قسمت ارسال سند بودجه وسط سال به مجلس نیز تخطی کرده است. او گفت که این سند باید در ماه سرطان به مجلس میآمد، اما وزارت مالیه آن را با ۴۰ روز تأخیر به مجلس فرستاده است. این در حالی است که سال مالی از اول جدی شروع و بودجه وسط سال پس از شش ماه به مجلس ارایه میشود. براساس زمانبندی مجلس، وزارت مالیه مکلف است که این سند را در اوایل ماه سرطان به این مجلس ارایه کند.
در همین حال وزارت مالیه میگوید که بودجه وسط سال در پانزدهم ماه میزان سال جاری برای بررسی به مجلس نمایندگان فرستاده شده است. شمروزخان مسجدی، سخنگوی وزارت مالیه، می گوید در این سند، مطابق قانون حدود ۹ میلیارد افغانی در بودجه عادی و انکشافی افزوده شده است. او گفت که رد این بودجه، میتواند در بخش مصارف تأثیرات منفی برجا بگذارد؛ زیرا به گفتهی مسجدی، تا زمانی که سند بودجه تصویب نشود، این وزارت مکلف است که برای تصویب بودجه منتظر بماند. با این حال، سخنگوی وزارت مالیه بیان داشت که تا اکنون مجلس نمایندگان دلیل رد این سند را با وزارت مالیه در میان نگذاشته است. شمروزخان مسجدی گفت که در صورت در میان گذاشتن این دلایل، وزارت مالیه میکوشد تا قناعت اعضای مجلس را فراهم کند و سند بودجه وسط سال را بار دیگر برای تأیید به مجلس بفرستد.
مجموع بودجه سال مالی ۱۳۹۹ بیش از ۴۲۸ میلیارد افغانی است. از این میان، ۲۸۹ میلیارد افغانی آن بودجهی عادی و ۱۳۹ میلیارد افغانی دیگر بودجه انکشافی است. بودجه توسعهای یا انکشافی شامل ۶۴ میلیارد بودجه اختیاری و ۷۵ میلیارد بودجه غیراختیاری میشود.