جمعه 10 حمل 1403

آخرین اخبار

طالبان ساخت قطعه چهارم راه آهن هرات-خواف را به یک شرکت روسی سپرد

شفقنا افغانستان - طالبان اعلام کرده‌اند که قرارداد ساخت...

طالبان در پسابند غور با حمله بر یک خانه دختری را ربودند

شفقناافغانستان- منابع محلی در غور می‌گویند‌ که طالبان یک...

طالبان 5 نفر را در قندهار در ملاءعام شلاق زدند

شفقناافغانستان- منابع محلی می‌گویند که طالبان پنج تن را...

طالبان ‏هفت نفر را در کابل و قندهار در محضر عام شلاق زدند

شفقنا افغانستان- دادگاه عالی طالبان از تطبیق حکم تعزیزی...

حباب ماهی، زشت ترین موجود دریایی+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ حباب ماهی لقب زشت...

وزارت صحت غزه: آمار شهدا در نوار غزه به ۳۲۵۵۲ نفر افزایش یافت

شفقناافغانستان- وزارت صحت فلسطین امروز(پنج‌شنبه) تعداد قربانیان جنگ میان...

وقوع زلزله ۵.۱ ریشتری در مرز افغانستان و پاکستان

شفقنا افغانستان- مرکز زلزله‌نگاری امریکا از وقوع یک زمین‌لرزه...

خبرنگاران در تبعید: عبیدالله احمدی و رامین امیری هر چه زودتر باید از بند طالبان رها شوند

شفقناافغانستان- گروهی از خبرنگاران تبعیدی افغان در امریکای شمالی...

انستیتوت مطالعات استراتژیک استرالیا: طالبان در خصوص مبارزه با داعش و القاعده در افغانستان دروغ می گوید

شفقناافغانستان- انستیتوت مطالعات استراتژیک آسترالیا می‌گوید که ادعای طالبان...

ابراز نگرانی عفو بین‌الملل از نقض حقوق زنان و دختران درپی اخراج مهاجران افغان از پاکستان

شفقناافغانستان- سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید که طرح بازگرداندن اتباع...

آغاز به کار اولین بانک اسلامی در اوگاندا

شفقناافغانستان- اولین بانک اسلامی در اوگاندا آغاز به کار...

فروش آیفون در بزرگترین بازار دنیا حدود 33 درصد کاهش یافت

شفقناافغانستان- فروش آیفون در چین در فوریه نسبت به...

وضعیت آب و هوای کابل و دیگر ولایات/ ۹ حمل 1403

شفقناافغانستان- ریاست هواشناسی طالبان از احتمال بارش باران در...

باران الماس در سیاره نپتون+ویدئو

شفقناافغانستان _ ویدئو؛ عجایب خلقت/ باران الماس در نپتون

پرچم عزا در حرم مطهر امام علی علیه‌السلام برافراشته شد+ تصاویر

شفقناافغانستان- در آستانه سالروز شهادت امام علی علیه‌السلام مراسم...

رییس کمیته روابط خارجی پارلمان آمریکا خواستار آزادی فوری یک شهروند آمریکایی از زندان طالبان شد

شفقناافغانستان- مایکل مک‌کال، رییس کمیته‌ روابط خارجی مجلس نماینده‌گان...

کرن دیکر:محدودیت‌های طالبان بر زنان شاغل سالانه یک میلیارد دالر برای افغانستان هزینه دارد

شفقناافغانستان-  کرن دیکر، کاردار سفارت امریکا برای کابل گفته...

نرخ مواد سوختی و غذایی در بازارهای کابل/ ٩ حمل ١۴٠٣

شفقناافغانستان- قیمت مواد سوختی و مواد غذایی در بازار...

نرخ پول افغانی در برابر ارزهای خارجی/٩ حمل ١۴٠٣

شفقناافغانستان- ارزش پول افغانی در برابر ارزهای خارجی در...

پاسخ آیت شبیری زنجانی درباره حکم نماز و روزه در سفر شخصی با ماشین دولتی

شفقناافغانستان – حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی به...

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان

شفقناافغانستان– دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان را در...

آسیب شناسی وضعیت هنر در افغانستان

هنر، کلمه‌ی آشنا و مأنوس برای مردم افغانستان است. مردم ما از سال‌ها با “هنر” به شکل عام آن عجین بوده اند.

 

6537

 

به گزارش شفقنا افغانستان از جمهور، امروز نیز، نام هنر و هنرمند زبان‌زد عام و خاص این وطن است؛ تا جایی که بخشی از زندگی مردم شهرنشین این جغرافیا را توجه به هنر و هنرمند تشکیل می‌دهد.

اما این مفهوم، به تناسب شهرتش، از غربت زیاد، رنج می‌برد. به همان اندازه‌ که این نام آشنا است، غریب هم می‌باشد. تا جایی که در شرایط فعلی، این پدیده نتوانسته است جایگاه واقعی خود را پیدا کند. به نظر می‌رسد، با این‌که هنر در گذشته‌ها، جایگاه بلند و ممتازی میان مردم افغانستان داشته، اما امروز از نگاه کیفی، از آن عظمت که انتظار می رود، برخوردار نیست.
پس برای تثبیت جایگاه هنر در کشور، باید عوامل ضعف و قوت این پدیده را شناسایی و آسیب شناسی کرد.

عواملی که ما را در شناخت جایگاه هنر کمک می کند، این ها هستند:

هنرمند: هنرمند، آفرینش‌گر اثر هنری است. او دردها، تجربه‌ها و تفاوت‌هایی را که در زندگی اجتماعی می بیند، با ایجاد اثر هنری به دیگران انتقال می‌دهد. به هر اندازه‌ که عمق درک، درد و بیداری او وسیع باشد، می‌تواند اثرهنری جامعه پذیرتری را از لحاظ محتوایی تقدیم کند.

اما وضعیت هنرمند در افغانستان، متفاوت تر از دیگر کشورها است. در این مملکت، انواعی از هنرمند زندگی می‌کنند. برخی از هنرمندان ما آگاه، متخصص و دردمند هستند. آن‌ها توانسته اند شاهکارهای هنری بلندی خلق کنند، اما تعداد این قماش اندک اند.
چنین هنرمندانی توانسته اند در عرصه‌ی رشد فرهنگی جامعه، تلاش‌های ثمربخشی انجام دهند.

اما برخی از مدعیان هنر کشور، هنرمند نیستند. آن‌ها نه از سواد هنری برخوردارند و نه از استعداد آن را دارند. آمار چنین هنرمندنماها بسیار است و سطح تولیدات اثرهای بظاهر هنری آنان بی شمار. در واقع، چنین هنرمندانی از یک طرف بازار کار هنری را اشغال کرده اند و از جهت دیگر، کیفیت کار هنری را نیز پایین آورده اند.

این قماش از هنرمندان، در بخش های گوناگونی از هنر فعالیت دارند؛ از سینما تا موسیقی و از شعر تا نقاشی و غیره.
به نظر می‌رسد که افزایش این تعداد ضربه‌ ای به هنر و نوع زندگی فرهنگی مردم افغانستان وارد خواهد کرد.

منتقد هنری: برای این‌که بتوان یک اثر هنری بلند تولید کرد، در کنار هنرمند آگاه، به منتقد رسا نیز نیاز داریم. منتقد در کنار هنرمند، می‌تواند جایگاه اثر هنری را تعیین و تثبیت کند. منتقد، در واقع با نشان دادن میزان تأثیر اثر هنری، شخصیت، توانایی و مهارت هنرمند را نیز نشانه می‌رود.

شاید یکی از علت‌های اساسی رشد هنر ضعیف و هنرمندان غیر متخصص در کشور، نبود منتقدین متخصص، دقیق و آگاه در کشور باشد. نبود و کمبود این طیف افراد باعث شده که عده‌ کثیری از افراد عام بتوانند دست به ایجاد اثرهای مثلا هنری بزنند. هرچند که این مورد از یک نگاه جنبه‌ی سرگرم کننده‌گی دارد، اما از طرف دیگر یکی از عوامل سقوط ارزش‌های اثرهای ممتاز در کشور نیز می‌باشد.

همچنین نبود منتقدان کارفهم باعث شده که برخی مردم نتوانند هنرمند را از غیرهنرمند تفکیک کنند و این عدم تفکیک، سد راه پیش‌رفت هنر در افغانستان به شمار می‌رود.

مخاطب اثر هنری: در واقع، هنرمند برای مخاطب، دست به ایجاد اثرهنری می‌زند. این مخاطب است که هنرمند را تشویق و ترغیب و یا برعکس آن ناامید می‌کند. نوع مخاطب از نگاه‌های متفاوت، تاثیر زیادی بر روند کار هنرمند دارد.

هنرمند باید مخاطبش را همراه با ویژگی‌های آن بشناسد؛ جنسیت، سواد، سطح زندگی از لحاظ اقتصادی و فرهنگی، اجتماع و روح زمانه‌ی که هنرمند در آن به سر می‌برد، برای هنرمند خیلی مهم است. اگر هنرمند، مخاطبش را نشناسد، نمی‌تواند اثر مورد قبول و پیشتازی تولید کند.

با توجه به این موارد، مخاطبان اثرهای هنری در کشور، از نگاه‌های گوناگون متفاوت و ناهماهنگ اند. بخش اعظمی از مخاطبان هنر در افغانستان را، افراد بی‌سواد و کم‌سواد تشکیل می‌دهند. عدم آگاهی مخاطب از کیفیت و نوعیت هنر، باعث می‌شود که در انتخاب اثر هنری با مشکل مواجه شود.

از طرف دیگر، هر مخاطب باتوجه به سطح بینش و آگاهی که دارد، به درک اثر هنری می‌پردازد؛ بنابراین مخاطبان باسواد، مشوقین هنرمندان متخصص و باسواد و افراد بی‌سواد، مخاطبان هنرمندان بی‌سواد و کم‌تجربه اند.

از این لحاظ، ناهماهنگی اجتماعی و فرهنگی، بیسوادی و عدم درک آنان از پیام واقعی اثرهای هنری باعث شده است که هنرمندان بی‌تجربه، ناآگاه و بی‌سواد در جایگاه هنرمندان قدرت‌مند و آگاه قرار بگیرند.

بنابراین برای این که بتوان در عرصه‌ی رشد هنر در کشور فعالیت ثمربخشی کرد، باید زمینه‌های افت و زوال هنر در کشور را از بین برده و به جای آن در عرصه‌ی قوت این پدیده به صورت برنامه ریزی شده پرداخت.

همچنین برای این‌که وضعیت این پدیده را بهبود بخشید، نهادهای آموزشی کشور را بیشتر فعال کرد و از فعالیت های هنرمندان آگاه حمایت نمود. با این همه، حمایت از برنامه‌های هنرمندان واقعی و توجه به وضعیت اقتصادی و سیاسی منتقدین، گام دیگری است که می‌تواند زمینه‌های رشد هنر را تقویت کند.

 

نویسنده: عبدالبصیر مصباح- استاد دانشگاه
منبع: جمهور

انتهای پیام

 

برای عضویت در تلگرام شفقنا افغانستان لینک زیر را کلیک کنید: https://telegram.me/shafaqnews

اخبار مرتبط