کارنامه بان کی مون از ریاست سازمان ملل تا گزینه ریاست جمهوری کره جنوبی

شفقنا افغانستان_کارنامه دبیرکل سازمان ملل متحد با همه موانع حقوقی و کاستی‌های سازمانی که داشته، به‌گونه‌ای بوده است که او را به اندیشیدن درباره نامزدیِ ریاست‌جمهوریِ کشورش وادارد.

به گزارش شفقنا افغانستان  به نقل از ایرنا، ‘به سودِ هیچ‌کس نیست که اعزام نفراتِ سازمان ملل به صحنه، ۹ ماه طول بکشد. سازمان ملل باید چابک، کارآمد و اثرگذار باشد. این سازمان باید بیشتر به انجامِ کار و کمتر به فرآیندها تمرکز کند. تمرکزِ سازمان، باید بیشتر بر مردم و کمتر بر دیوان‌سالاری باشد.’
این شاید مهمترین بخش از سخنان ‘آنتونیو گوترش’ دبیرکل جدید سازمان ملل متحد باشد که قرار است ریاست گسترده‌ترین نهاد بین المللی را با آغاز سال میلادی ۲۰۱۷ از ‘بان کی مون’ تحویل بگیرد.
در واقع، شاید بتوان انتقادِ گوترش را در کنار نارضایتیِ بین المللی از ساختار شورای امنیت، واردترین انتقادها به سازمان ملل دانست که ازقضا، مهمترین علتِ کاستی‌های موجود در کاراییِ این نهادِ جهانی هم بوده است.
در همین هفته‌های اخیر (پنجشنبه ۱۱ آذر)، بان کی مون ناچار شد به خاطر کاستی‌های سازمان ملل در جلوگیری از گسترش بیماری وبا در هائیتی، رسما عذرخواهی کند. وی گفت ‘از طرف سازمان ملل، می‌خواهم به‌روشنی از ملت هائیتی پوزش بخواهم. ما برای جلوگیری از گسترش وبا در هائیتی به اندازه کافی اقدام نکردیم.’
بان کی مون، پیش از آن هم از شورای امنیت به خاطر ناتوانی در بازگرداندنِ آرامش و صلح به سوریه، انتقاد کرده بود.
به زبانِ ساده‌تر، ضعفِ سازمان ملل در واکنشِ سریع به بحران‌ها، چیزی است که دبیرکل پیشین و جدید این سازمان، بدان معترفند.
اما این ضعف، احتمالا بیش از آنکه به مدیریتِ دبیرکل مربوط باشد، از ساختار سازمان ملل متحد ناشی می‌شود. دبیرکل سازمان ملل، تنها مدیریتِ اجرایی را برعهده دارد و امور اداری و مالی سازمان، زیر نظر اوست. دبیرکل اگرچه می‌تواند به هر پرونده بین‌المللی ورود کند و از اعضای شورای امنیت بخواهد که درباره‌اش جلسه تشکیل دهند، اما نهادی که مجوز اقدام یا پرهیز از اقدام را صادر می‌کند، در بسیاری از موارد، شورای امنیت و بویژه پنج عضو دائم آن است. اهمیت این پنج عضو آنقدر زیاد است که حتی می‌توانند تمدید مدیریتِ دبیرکل سازمان ملل را وتو کنند.
ایرنا پیش از این، در مقاله ای (۱) به طور مشروح به رویکرد ‘قناعت و بهره‌برداری’ در عملکرد بان کی‌مون پرداخته بود. این رویکرد، واکنشی به همین محدودیت‌های دبیرکل در سازمان ملل بوده است.
با این همه، تصویب ‘اهداف توسعه پایدار’ و تشکیل ‘نهاد زنان ملل متحد’ را شاید بتوان مهمترین دستاوردها و دوگانه‌ی معروف در کارنامه بان کی مون دانست.
اهداف توسعه پایدار که سال ۲۰۱۵ در مجمع عمومی به تصویبِ سازمان ملل رسید، شامل ۱۷ هدف اصلی و ۱۶۹ هدف فرعی است و از مبارزه با فقر و گسترش بهداشت تا افزایش کیفیتِ آموزش، ساخت شهرهای پایدار و مسائل زیست‌محیطی را شامل می‌شود. این سندِ بالادستی، کمترین فایده‌ای که می‌تواند داشته باشد، این است که آگاهی‌های عمومی را افزایش می‌دهد و زمینه را برای فعالیتِ کشورها یا حتی سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه‌های مربوط، فراهم می‌کند.
نهادِ زنان ملل متحد نیز که با تقویت و ادغام سه اداره موازی در این سازمان تشکیل شده است، از سیاست‌گذاری‌های درونی و بین‌المللی در ارتباط با حقوقِ بانوان پشتیبانی حقوقی و مالی می‌کند.
البته گوترش هم دیشب در سخنانی که پس از سوگندِ دبیرکلی ایراد کرد، گفت که به برابریِ جنسیتی در سازمان ملل ‘از صدر تا ذیل’ توجهی ویژه خواهد داشت. باید دید دبیرکل جدید چه تمهیدهای تازه‌ای در این زمینه اندیشیده است.
بان کی مون، ساز و کارهایی را هم برای افزایش کارآمدیِ صلحبانان سازمان ملل متحد و مشارکت و اصلاحات دائمی در عملکرد این سازمان، بنیان گذاشته است که شاید آثار مثبت آن را بتوان در آینده دید.
به هر روی، کارنامه بان کی مون با همه محدودیت‌ها و کاستی‌هایش، به گونه‌ای بوده است که هوادارانش را وادارد از او به عنوانِ یکی از بخت‌های ریاست‌جمهوری در کره جنوبی یاد کنند. همزمان با استیضاح ‘پارک گئون هه’ به خاطر اتهام‌هایی که در رابطه با رانت قدرت به او وارد شده، بسیاری از ناظران گمان می‌کنند که شمارش معکوس برای روزهای ریاست جمهوریِ خانم ‘پارک’ آغاز شده باشد. پارلمان کره جنوبی، جمعه گذشته او را از ریاست جمهوری تعلیق کرد و اگر شش قاضی از ۹ قاضی دادگاه قانون اساسی، به برکناری او رای مثبت دهند، وی باید با قدرت خداحافظی کند؛ امری که به نظر کارشناسان، محتمل به نظر می‌رسد.
در صورت برکناری پارک گئون هه، انتخابات ریاست جمهوری باید ظرف ۶۰ روز برگزار شود و حالا از آقای ‘بان کی مون’ در کنار ‘لی جائه میونگ’ و ‘مون جائه این’ به عنوان گزینه‌های اصلی برای جانشینی یاد می‌شود.
بان کی مون خود گفته است که دارد روی نامزدی برای ریاست جمهوری، فکر می‌کند. اگرچه هنوز پیش‌بینی درباره رئیس‌جمهوری بعدی کره جنوبی زود است، اما اگر این اتفاق بیفتد، کارنامه آقای دبیرکل، تکمیل خواهد شد: از تحصیل در رشته روابط بین الملل و مدیریت دولتی تا سفارت تا وزارت خارجه تا دبیرکلی سازمان ملل و شاید ریاست جمهوری کره جنوبی.

انتهای پیام

www.af.shafaqna.com