شفقناافغانستان- یکی از مهمترین دانه های خوردنی و قیمتی افغانستان «جلغوزه» می باشد که از ارزش بالای غذایی و ارزآوری برخوردار است.
در افغانستان نوعی درختان كاج گونه به فراوانی رویش می كنند كه دانه هایی خوردنی و قیمتی به نام «جلغوزه» از آنها برداشت می شود و دولت تلاش می كند با جمع آوری فنی و بسته بندی مناسب این محصول، سالانه بیش از یك میلیارد دلار از این محل درآمد ارزی كسب كند.
«جلغوزه» دانه درختی از خانواده درخت های «كاج» و بومی این افغانستان با نام علمی « Pinus gerardian» است كه در ولایات جنوب و شرق افغانستان بصورت طبیعی روئیده اند و محصول آن به نام جلغوزه سیاه از غوزه های بزرگ تری بدست می آید.
برای برداشت دانه های جلغوزه از غوزه ها باید آنها را در مقابل آفتاب خشك كنند و یا با روشن كردن چوب و حرارت آنها را خشك می كنند و پس از آن كه چوب خارجی غوزه ها سوخت با كوبیدن آنها دانه های جلغوزه را خارج می كنند.
این محصول كه در دسته خشكبارها قرار می گیرد، پس از برداشت بدون هرگونه فراوری نسبت به هر خشكبار دیگر ارزشی چند برابر پیدا می كند.
این محصول كه از جمله منابع جنگلی و طبیعی است، برای تكثیر آن از روش تربیه نهال و قلمه زدن می توان استفاده كرد اما اغلب بدون كشت و مراقبت خاص به شكل طبیعی در جنگل ها رشد می كند كه مردم محل در فصل پائیز آن را برداشت می كنند.
این محصول كه در حال حاضر قیمت هر كیلوی آن در بازارهای افغانستان بیش از دو هزار افغانی، معادل 30 دلار است ، نسبت به پسته که هر كیلوی آن 800 افغانی است، ارزش قابل توجه ای دارد.
میزان تولید آن در افغانستان نیز به گفته برخی از بازرگانان سالانه به بیش از 50 هزار تن می رسد كه در ولایات «خوست» ، «پكتیا» ، «پكتیكا»، «كنر»، «لغمان» ،«نورستان» و «كاپیسا» بیشترین تولید را دارد.
پیش از این مردم در این ولایت ها پس از برداشت بصورت سنتی آن را به پاكستان می فروختند و بازرگانان پاكستان نیز پس از بسته بندی آن را به كشورهای اروپایی و چین صادر می كردند كه سود قابل توجهی نیز بدست می آورند.
چهار سال پیش «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان گفته بود كه جلغوزه برای خود افغانستان حدود 300 میلیون دلار و برای پاكستان 700 میلیون و برای چین بیش از یك میلیارد دلار در آمد دارد.
جلغوزه فواید زیادی دارد كه از جمله در باره آن نوشته اند كه روغن آن برای جلوگیری از چرب خون، محافظت سرخ رگ ها، جلوگیری از حملات قلبی، تقویت نیروی جنسی، آنتی اكیسدانی و دارای ویتامین های A ، E، B است و مهمترین خاصیت جلغوزه برای سلامتی كمك به تقویت سیستم عمومی بدن شناخته می شود.
تصاویری از جلغوزه ولایت پکتیکا