شفقناافغانستان – همایش “صلح در اندیشه عالم مجاهد شهید استاد عبدالعلی مزاری” شهید وحدت ملی افغانستان به صورت حضوری و مجازی و با رعایت پروتکل های بهداشتی در ساختمان مجمع مجمع جهانی اهل بیت(ع) در قم امروز پنج شنبه 14 حوت 1399 برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری شفقناافغانستان؛ این همایش که به مناسبت گرامیداشت بیست و ششمین سالیاد شهادت شهید مزاری برگزار شده بود، مورد استقبال گرم علما، طلاب و دانشجویان قرار گرفت و تعدادی از کارشناسان و اساتید حوزه و دانشگاه سخنرانی کردند.
دکتر یارمحمد باقری رئیس دانشگاه ابن سینا شعبه مزار شریف با موضوع “شهید وحدت ملی و راهبرد رسیدن به صلح پایدار” صحبت کرد و گفت: جریان صلح افغانستان در دوحه به بن بست رسیده است. صلح پایدار با مردم سالاری پیوند دارد و باید در جامعه، نظام مردم سالار مستقر شود. استاد مزاری به دنبال صلحی بود که دیگر در آن جنگ نباشد و مردم برای همیشه با خشونت خداحافظی کنند.
باقری درباره شرایط و لوازم صلح پایدار گفت: قانون اساسی کشور باید متضمن آزادی و تفکیک قوا باشد. تفکیک قوا از مشخصات نظام مردم سالار است، اما هنوز در افغانستان، در عمل استقلال قوا نداریم. شرط دوم این است که تمام شهروندان دارای حقوق تعریف شده باشند و تمام آزادی ها نیز تضمین شود و تبعیض نباید باشد. وی همچنین، نبود اجماع داخلی را یکی از مشکلات افغانستان در موضوع صلح دانست.
وی درباره دیدگاه های شهید مزاری درباره صلح پایدار گفت: از دیدگاه شهید مزاری، دموکراسیِ اکثریت، افغانستان را به عدالت و صلح نمی رساند و باید مدل خاصی از دمکراسی را مطرح کنیم. در نظام تک قومی، عدالت و صلح پایدار ممکن نیست. لازمه ی تحقق عدالت اجتماعی، برقراری نظام مردم سالار و دموکراتیک است.
رئیس دانشگاه ابن سینای مزار شریف افزود: مدل «دمکراسی انجمنی»، مطلوب شهید مزاری است که می تواند صلح را در افغانستان به ارمغان آورد. ایده عراق هم دمکراسی انجمنی است.
در ادامه حجت الاسلام و المسلمین «حسین صالحی» استاد و پژوهشگر با موضوع «مؤلفه های تحقق صلح در اندیشه شهید مزاری» سخنرانی کرد و اظهار داشت: شهید مزاری در مکتب عدالت حضرت علی(ع) بزرگ شد و تحت تأثیر اندیشه علوی بود. عنصر عدالت در اندیشه شهید مزاری بسیار پررنگ است و صلح در دیدگاه شهید مزاری برگرفته از مکتب تشیع و قرآن است.
وی در خصوص تلاش های صلح طلبی شهید مزاری گفت: شهید مزاری بسیار تلاش کرد تا در جامعه ی از هم گسیخته افغانستان صلح و وحدت ایجاد کند. با تلاش و پشتکار شهید مزاری بود که انسان های متخاصم را در جامعه هزاره و شیعه افغانستان بر محور واحد حزب وحدت گردهم آمدند. همچنین انسجام بین ملیت های محروم را ایجاد کرد و پیمان جبل السراج به همت شهید مزاری منعقد شد.
این پژوهشگر درباره تلاش های عدالتخواهی و صلح طلبانه ی شهید مزاری افزود:
با تاجیک ها گفتگو کرد و تلاش داشت تا جنگ ها رنگ قومی به خود نگیرد و کسانی که جنگ های مذهبی را طرح می کردند، خائن می دانست. وی بارها تأکید می کرد که اگر فردی از قوم پشتون اشتباه کرد، نگوییم که پشتون ها این کار را کرده است. او جنایات حاکم پشتون را از قوم پشتون تفکیک می کرد.
از دیدگاه شهید مزاری افغانستان از قومیت ها و اقلیت های مختلف تشکیل شده که اکثریت قاطع ندارد و همه باید به اندازه شعاع وجودی خود در قدرت و سیاست مشارکت داشته باشند. وجود اقوام در افغانستان را «خیر» و «فرصت» می دانست، نه شر؛ شر زمانی است که منشأ سلب امنیت و صلح و ثبات شود، همچنان که در ایران قومیت های مختلفی وجود دارد اما خصومتی نیست.
صالحی افزود: عنصر گفتگو در اندیشه شهید مزاری برجسته است و او در هر سخنرانی، مصاحبه و محفل می گفت که جنگ راه حل افغانستان نیست. وی به دنبال احقاق حقوق مردم افغانستان از همه اقوام به میزان شعاع وجودی آنها بود. شیهد مزاری صلح و ثبات عادلانه می خواست. از دیدگاه شهید مزاری زمانی صلح حاکم می شود که عدالت تحقق یافته باشد. شهید مزاری هدفش را تشکیل حکومت اسلامی معرفی می کرد که در آن تبعیض نباشد و همه مردم افغانستان برادرانه و برابرانه زندگی کنند.
در ادامه قائم مقام دبیرکل و معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با موضوع “جایگاه شهید و شهادت در مکتب اهل بیت(ع)” به ایراد سخنرانی پرداخت.
حجت الاسلام و المسلمین «احمد احمدی تبار» با ذکر خاطره ای از شهید مزاری گفت: شهید مزاری شجاعت و شهامت بی نظیری داشت. از کارهای ایشان در کنار تحصیل، مبارزه با رژیم ستم شاهی پهلوی بود. نیروهای ساواک در اطراف یکی از مدرسه های قم برای دستگیری ایشان مستقر شده بودند، در حالی که او را نمی شناختند. یکی از عناصر ساواک از ایشان سوال کرد که مزاری را می شناسید؟ شهید مزاری حجره ای را نشان داد، وقتی آنها به سمت آن حجره رفتند، شهید مزاری به راحتی فرار کرد.
وی درباره جایگاه و ارزش جهاد در اسلام اظهار داشت: در قرآن مجید واژه جهاد و دعوت به جهاد فراوان آمده است. جهاد مفهوم گسترده ای دارد که هر نوع کوشش و تلاشی را شامل می شود. در جهاد عناصر تضعیف باطل، تقویت حق و اقامه حق و دفع باطل وجود دارد.
قائم مقام دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) درباره مراحل جهاد از دیدگاه اسلام گفت: جهاد از روشنگری شروع می شود به فریادگری می رسد و جهادگر افشاگری و امر به معروف و نهی از منکر می کند و در جهاد تقیه و پنهان کاری و نفوذ در دشمن تا قتال و خروج و درگیری وجود دارد.
وی درباره خصوصیات شهید مزاری عنوان کرد: شهید مزاری روشنگر بود، حقائق و واقعیت ها را گفت و درباره آموزه های الهی و پیامبر(ص) روشنگری می کرد. او دشمن را می شناخت و تلاش می کرد در دشمن نفوذ کند و بتواند از امکانات خصم برای خود عِدّه و عُدّه بسازد.
احمدی تبار افزود: قتال، سنگین ترین مرحله جهاد است که شهید مزاری مرد این راه بود. وی در قیام خود جایی که عِدّه و عُدّه داشت آمرانه وارد می شد و جایی که احساس می کرد باید روشنگری کند، ناصحانه وارد می شد و جایی هم که لازم بود مسلحانه وارد عمل می شد.
قائم مقام دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) ادامه داد: ارزش جهاد به اندازه بینشی است که در فرد شکل می گیرد. لذا، روایات ارزش شهید را یکسان نمی داند و شهیدان با یکدیگر فرق می کنند؛ نیت، بصیرت و توجه به آثار عمل، بر عظمت شهید و شهادت نقش دارد. افراد زیادی می جنگند، اما ضربت علی(ع) افضل است چون این ضربه با بصیرت، نیت و با توجه به اثر عمل است. در شهادت حجم عمل مهم نیست مهم ریشه های عمل است.
شهید مزاری، هیچ اعتنایی به دنیا نداشت؛ با حداقل ها خود را قانع می کرد و احساس می کرد که عبد و بنده خداست و ابایی نداشت با لباس وصله دار زندگی کند. مزاری شهیدی بود که هر لحظه نگاه و بینش مبارزه در راه خدا داشت و به دنبال گرفتن حق ملت مظلوم افغانستان بود. او زندگی مجاهدانه داشت و با همه سختی ها و مظلومیت ها زندگی کرد و شهید شد تا برای ما الگو باشد.
شهید مزاری الگوست و این الگو باید برای انسان امروز افغانستان معرفی شود. باید ابعاد زندگی شهید مزاری تدوین و تدریس شود.
در حاشیه ی این همایش، نمایشگاهی از آثار شهید مزاری و مجلات و محصولات درباره شهید مزاری، مقاومت غرب کابل و تاریخ معاصر افغانستان نیز برگزار شده بود که مورد بازدید میهمانان و شرکت کنندگان قرار گرفت.