به گزارش سرویس ترجمه شفقنا از روزنامه ایندیپندنت؛ اما به نظر میرسید تاثیر کرونا در اقتصاد منحصر به بازارهای خرد خواهد بود و کمتر کسی گمان میبرد که شیوع ویروس کرونا میتواند باعث رکود در بازاری مانند بازار جهانی نفت و انریی شود. اما شواهد موجود خبر از این رخداد باورنکردنی میدهند و حکایت از این دارند که شیوع کرونا باعث شده برای اولین بار از سال ۲۰۰۹ به این سو شاهد نخستین افت تقاضا در بازار بینالمللی نفت باشیم.
فیل تورنتون نویسنده روزنامه ایندیپندنت؛ در یادداشتی در زمینه تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا با اشاره به قرنطینه منطقه شیوع این بیماری در ووهان، که یکی از مسیرهای اصلی حمل و نقل کالا و ترانزیت مسافران در چین بود، نتیجه این امر را کاهش تقاضا برای سوخت عنوان کرده است.
در این یادداشت از گزارش اخیر آژانس انرژی بینالمللی مواردی نقل شده، که حکایت از این دارند که در سه ماهه نخست سال جاری میلادی، برای نخستین بار در ده سال اخیر، تقاضا در بازارهای جهانی نفت به دلیل پیامدهای شیوع کرونا، کاهش یافته است. این کاهش اول بار در گزارش آژانس بینالمللی انرژی مورد اشاره قرار گرفت- که در گزارش ماه فوریه خود به این موضوع اشاره کرده بود که «عواقب شیوع ویروس کرونا یا همان کوُوید ۱۹ چشمگیر خواهد بود و بهخصوص این تاثیر را در کاهش میزان تقاضا مشاهده خواهیم کرد». آژانس انرژی بینالمللی پیشبینی کرده بود که تقاضای در بازارهای جهانی نفت در حدود ۴۳۵ هزار بشکه در روز کاهش یافته و به مرز ۹۸.۸ میلیون بشکه در روز رسیده و در صورت ادامه روند شیوع بیماری بعید نیست این کاهش به ابعاد غیرقابل باوری کلیت بازارهای نفت و انرژی را تحت تاثیر قرار دهد.
کاهشی که در تقاضاهای بازار جهانی نفت مشاهده شده، اولین کاهش تقاضا در بازار بینالمللی نفت از سال ۲۰۰۹ به این سو است. فراموش نکردهایم که اقتصاد جهان در سال ۲۰۰۹ مواجه با یک رکود جهانی بیسابقه یا حداقل کمسابقه بود. حالا اما انگار انتشار ویروس کرونا و تعطیلی گسترده بخشهای اقتصاد چین جای آن رکود و بحران اقتصادی را گرفته، و به گزارش آژانس انرژی بینالمللی «تقاضای جهانی برای نفت را کاهش داده است».
روزنامه ایندیپندنت در ادامه گزارش مینویسد که آژانس بینالمللی انرژی، که از آن به عنوان اتاق فکر میاندولتی کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه نیز یاد میشود، پیشبینی کرده است که تقاضا در بازار بینالمللی نفت در حال حاضر تا ۳۶۵ هزار بشکه در روز کاهش یافته و به پایین ترین سطح خود از سال ۲۰۱۱ به این سو رسیده است، که معادل با مرز ۸۲۵ هزار بشکه در روز خواهد بود.
این نهاد همچنین به این موضوع اشاره کرده که احتمالا در سه ماهه دوم سال نیز این روند ادامه خواهد داشت. به گزارش این آژانس، در سه ماهه دوم ۲۰۲۰ تقاضا برای نفت از میزان فعلی نیز کمتر خواهد شد و به حدود ۲۴۵ هزار بشکه در روز خواهد رسید. اما اینکه آیا روند کاهشی به نیمه دوم سال نیز خواهد کشید یا نه، موضوعی است که به پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی به احتمال زیاد ادامهدار نخواهد بود و به عبارت بهتر در نیمه دوم امسال روند تقاضا در سه ماهه سم به حد نرمال و معمول همیشگی خود بازخواهد گشت.
کارشناسان اقتصادی یکی از دلایل این کاهش تقاضا را کاهش ترانزیت هوایی میدانند. با این پیشفرض که همیشه نقل و انتقالات هوایی در داخل و خارج از چین، تاثیر جدی بر اقتصاد این کشور داشتهاند، میتوان نسبتی مستقیم میان کاهش مسافرتها و نقل و انتقالات با شاخصهای اقتصادی- تجاری این کشور برقرار کرد. طبق اطلاعات منتشر شده وزارت ترابری چین در بیست روز اول پر رفت و آمد جشنواره بهار، که از ۱۰ ژانویه تا آخر اولین ماه سال میلادی را شامل است، مسافران هواپیماهای مسافربری نسبت به سال پیش ۴/۱۴ درصد کمتر بودهاند، که این شاخص در روز مشخص ۲۸ ژانویه بالغ بر ۵/۷۴ درصد نیز شده است که یک کاهش محسوس و ملموس و تاثیرگذار میتواند باشد.
آژانس بینالمللی انرژی با درنظر گرفتن سابقه دوران شیوع سارس در چین، با ذکر اینکه میزان تقاضا برای سوخت هواپیما در زمان شیوع بیماری سارس در سال ۲۰۰۳ کاهش آشکاری داشت، پیشبینی کرده که با لحاظ کردن افت مصرف مشابه دوران شیوع سارس، تقاضا برای سوخت هواپیما در سه ماه اول امسال ۱۲۵ هزار بشکه در روز، و در سه ماه بعد تا ماه ژوئن، ۱۴۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. بازار جهانی نفت نیز از کند شدن چرخ اقتصاد چین بیتاثیر نخواهد ماند و این امر باعث کاهش تقاضا برای نفت هم خواهد شد. بهخصوص اینکه ووهان یا همان مرکز اصلی شیوع ویروس کرونا که یکی از اصلیترین مسیرهای نقل و انتقالات و ترانزیت کالا و مسافر در چین بود، در قرنطینه قرار گرفته و این خود به نحو ملموسی تقاضا برای سوخت را کاهش خواهد داد.
درباره رکود اقتصادی چین تحت تاثیر یوع ویروس کرونا باید به این نکته نیز اشاره کرد که شماری از مراکز مهم اقتصادی چین از قبیل شانگهای، جیانگسو، ژیجیانگ، شاندونگ و چونگ کینگ، تا دو هفته دیگر اعلام تعطیلی کردهاند و اگر این را نیز مد نظر قرار دهیم که بسیاری از مهاجران برای بازگشت به محل زندگی و کارشان منتظر پایان اپیدمی کرونا هستند، معلوم میشود که چه سان اقتصاد چین منتظر این است که این بحران دست از سر اقتصاد این کمشور بردارد، و همه چیز به روال همیشه بازگردد!
اقتصاد چین از این منظر نیز تحت تاثیر کرونا قرار گرفته که باعث ممنوعیت تردد گردشگران چینی در کشورهای دیگر شده. چینیها که از پرتعدادترین جهانگردان دنیا هستند، در نتیجه این ممنوعیت در زمینههای صنایع گردشگری و ترانزیت هوایی نیز دچار آسیبهای فراوانی شدهاند و ادامه این روند اقتصاد این کشور را بیشتر هم متضرر خواهد کرد.
آژانس انرژی بینالمللی اگر چه با الگو قرار دادن آمارهای زمان شیوع ویروس سارس آمارهایی درباره تاثیرات کرونا بر اقتصاد و بهخصوص اقتصاد نفتی چین استخراج کرده، اما در عین حال این هشدار را نیز داده که با توجه به اینکه نقش چین در اقتصاد جهانی، در طول هفده سالی که از شیوع ویروس سارس گذشته، به شکل چشمگیری گسترش یافته است، انجام پیشبینی دقیق و دادن آمارهای دقیق درباره آسیبهای وارده اقتصادی بسیار مشکل و شاید هم نشدنی است.
در گزارش آژانس انرژی بینالمللی به این موضوع نیز اشاره شده که «امروزه روز چین به عنوان مرکزی مهم برای زنجیره تولید که حجم تردد به داخل و خارج کشور را به شکلی چشمگیر افزایش داده است، تحت تاثیر اقتصادی این رخداد واقع شده، اما این را نیز نمیتوان نادیده گرفت که نادیده گرفتن خطرات این بیماری تنها برای احتراز از آسیبهای اقتصادی قرنطینه، میتواند خطر سرایت ویروس کرونا را بیشتر کند».
در ادامه گزارش نیز آمده: «در سال ۲۰۰۳، نیازهای نفتی چین ۷/۵ میلیون بشکه در روز بود، اما تا سال ۲۰۱۹ این نیاز سه برابر شده و به مرز ۷/۱۳ میلیون بشکه در روز رسیده که معادل ۱۴ درصد نیاز جهان است.